ကိုအောင်မှိုင်း - ချစ်စရာ ဟိုက္ကူကဗျာများ

ကိုအောင်မှိုင်း - ချစ်စရာ ဟိုက္ကူကဗျာများ

(မိုးမခ) ဇန်န၀ါရီ ၁၄၊ ၂၀၂၂

ဂျပန်လူမျိူးတို့ရဲ့ ရိုးရာ ချစ်စရာ ဟိုက္ကူကဗျာလေးတွေ အကြောင်းပြောပြချင်ပါတယ်။ ဆရာကြီးမင်းသုဝဏ်ရေးတဲ့ "ဟိုက္ကူကဗျာ မြည်းစရာ" စာအုပ်ကို အရင်ကောက်နုတ်တင်ပြလိုပါတယ်။

ဆရာကြီး မိတ်ဆက်စကား

ကျွန်တော်သည် မြန်မာများကို ဂျပန်ဟိုက္ကူကဗျာနှင့် မိတ်ဆက်ပေးချင်ပါသည်။ ကျွမ်းကျင်လို့ မဟုတ်ပါ။ မနေတတ်လို့ ဖြစ်ပါသည်။

ဟိုက္ကူသည် ဂျပန်စာပေလောကတွင် အလွန်ထင်ရှားပါသည်။ မည်သည့်အခါက စတင်ပေါ်ပေါက်လာသည်ဟု ဆရာတို့ မဆိုကြသော် လည်း ဟိုက္ကူမျိူးစေ့ကို ၁၂ ရာစုကဗျာတို့တွင် တွေ့ရသည်ဟု ဆိုပါသည်။ ၁၆ ရာစုတွင်တိုးပွား၍ ယနေ့တိုင်ရှင်သန်ဆဲဖြစ်ပါသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာနှင့် ဟိုက္ကူများပင် အမေရိကတွင် ထွန်းကားနေပါသည်။

ဟိုက္ကူကဗျာ၏ပုံစံမှာ စာသုံးကြောင်းရှိပါသည်။ ပထမစာကြောင်းတွင် ဝဏ္ဏ ၅ လုံး၊ ဒုတိယစာကြောင်းတွင် ၇ လုံး၊ တတိယစာကြောင်းတွင် ၅ လုံး၊ စုစုပေါင်း ဝဏ္ဏ ၁၇ လုံးပါသည်။ တခါတရံကား ခြွင်းချက်ရှိတတ်ပါသည်။

အကြောင်းအရာအားဖြင့်ဆိုလျှင် ဟိုက္ကူစာဆိုတို့သည် ရာသီဥတုကို ထီးခရိုင်အဖြစ်ထား၍ ရာသီဥတုအခြေအနေကို ထီးလက်ထီးအုံအဖြစ်ဆောက်ပြီးလျှင် ခံစားမှုကို ထီးရွက်၊ ပန်းပွါး၊ အဆင်တန်ဆာများအဖြစ် မွမ်းမံဆင်ယင်ကြပါသည်။

မင်းသုဝဏ်

၁၈၊ ထွန်းလင်းရိပ်သာ၊ ကမာရွတ်

၁၃၄၂ ခု၊ ဝါဆိုလ။

(ဆရာကြီး၏ မိတ်ဆက်စကား အပြည့်အစုံကား မဟုတ်ပါ။)

စာဆို "ဆိုးဂီ" ရဲ့ ဟိုက္ကူကဗျာလေးကို အတော်ကြိုက်နှစ်သက်ပါသည်။

မြန်မြန် ကြွေပေမယ့်
ကြာကြာ စောင့်မျှော်စေတတ်တဲ့
ချယ်ရီ့စိတ်ထားကွဲ့။ ။

ဆိုးဂီ (၁၄၂၁-၁၅၀၂)

နောက်တပုဒ်က စာဆို "ဆိုဒိုး" ရဲ့ ဟိုက္ကူကဗျာလေးပါ။

နွေဦး ကျွန်ုပ်တဲ
ဘာမှမရှိ အဟုတ်ပဲ
အားလုံးရှိတာပဲ။ ။

ဆိုဒိုး (၁၆၄၃-၁၇၁၆)

နောက်တပုဒ်က စာဆို "ဗသျှိူး" ရဲ့ ဟိုက္ကူကဗျာလေးပါ။

အလှမြစ်ဖျားခံ
အညာကျေးလက် လယ်တောယံ
ကောက်စိုက်မ တေးသံ။ ။

ဗသျှိူး (၁၆၄၄-၁၆၉၄)

နောက်တပုဒ်က စာဆို "စမ္ပူ" ရဲ့ ဟိုက္ကူကဗျာလေးပါ။

ချယ်ရီ ဥဩကျား
လမင်း နှင်းပွင့်ဖြူဖြူများ
နှစ်ဟောင်း ကုန်လို့သွား။

စမ္ပူ (၁၆၄၇ - ၁၇၃၂)

နောက်တပုဒ်က စာဆို "ယစုအိ" ရဲ့ ဟိုက္ကူကဗျာလေးပါ။

နွေဦးပေါက်စလေ
ခွန်အား ဗလပြိုင်လို့နေ
ဗီလုံးငှက်ငယ်လေး။

ယစုအိ (၁၆၅၇-၁၇၄၃)

ဟိုက္ကူကဗျာကလေးတွေကို လေ့လာတဲ့အခါ ပထမတွေဝေသွားခဲ့တယ်။ နောက်ကဗျာအရသာကို တဖြေးဖြေးခံစားလာမိတယ်။ ဂျပန်စာဆိုတွေရဲ့ စေ့စပ်သေချာမှု၊ သိပ်သည်းကျစ်လျစ်မှု၊ စနစ်ဇယား ရှိမှု၊စည်းကမ်းရိုသေမှု၊ ချွေတာခြိုးခြံမှု၊ စွဲလမ်းခိုင်မာမှု၊ ထကြွထက်သန်မှု၊ ကြိုးစားအားထုတ်မှု၊ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှု စတဲ့ ကြည်ညိုဖွယ်ဂုဏ်တွေကို တွေ့လာရတယ်လို့ ဆရာကြီးမင်းသုဝဏ်က ဆို ခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံတကာ ဟိုက္ကူကဗျာလေးတချို့ကို ဖေါ်ပြချင်ပါတယ်။

March Haiku
March is vanishing
with the leafless winter trees
-each week is greener

Peter S. Quinn

Hope Haiku
Look beyond the light
Through the cold shadows of death
You'll find peace and hope

Jacque Hardison

Expectation Haiku
Rising Sun By Sea
With eastern shore whole night slept
Angler's wife gazes

Udaya R. Tennakoon

Fight Haiku
after a fight
winter moonlight on her side
of the bed

Chenou Liu

Old Age Haiku
Old age......
When regrets replace dreams.....
And when the days are filled with memories
David Whalen

ကျနော်ရေးမိတဲ့ ဟိုက္ကူကဗျာလေးတချို့

ဗုံးခိုကျင်း
လေယာဉ်အသံကြား
ကလေးငယ်များ ပြေးလွှားပုန်း
ဗုံးခိုကျင်းတခုလုံး။ ။

အာဏာရှင်
ခွေးဝဲစားရုပ်နဲ့
စပ်ကြောင်ကြောင်မျက်နှာပေးက
မသတီစရာ။ ။

ချစ်ခြင်း
ဥဩကသံချို
ဂျိုးဖြူ ပျိုသံစုံနှောတယ်
အောင်ပွဲက နွေဦး။