ထိန်လင်း - ငါတို့မှာ ငါတို့ရှိတယ် (၃၀)

အမေရိကန် လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်းကို ကြိုဆိုသောအားဖြင့် နယူးယောက်မြို့သားများက တတိယမြောက် ဂျော့ဂျ်ဘုရင်ရဲ့ရုပ်တုကို ဖြိုချနေပုံ

ထိန်လင်း - ငါတို့မှာ ငါတို့ရှိတယ် (၃၀)

(မိုးမခ) အောက်တိုဘာ ၂၁ ၊ ၂၀၂၃

လွတ်လပ်ရေး ဝိညာဥ်

တော်လှန်ရေးတရပ် ဆင်နွှဲတဲ့အခါ၊ လွတ်လပ်ရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်တဲ့အခါ ယုံကြည်ချက်စိတ်ဓာတ် ခိုင်မာနေဖို့အရေးကြီးပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မိမိတို့ရဲ့ စိတ်ဝိညာဉ်မှာ တော်လှန်ရေးစိတ်၊ လွတ်လပ်ရေးစိတ် အစဥ်အမြဲကိန်းဝပ်နေဖို့ လိုပါတယ်။ ယုံကြည်ချက်တို့ စိတ်ဓာတ်တို့နဲ့ ယှဥ်တွဲရမယ့်အရာကတော့ အတွေးအခေါ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဖော်ပြပါ အချက်တွေအားလုံး ပြည့်စုံမှ ကိုယ်သွားချင်တဲ့၊ ကိုယ်ရောက်ချင်တဲ့ တော်လှန်ရေးပန်းတိုင်၊ လွတ်လပ်ရေးပန်းတိုင်ကို ရောက်ရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

လွတ်လပ်ရေး စိတ်ကူးယဉ်တဲ့အခါ လွတ်လပ်ရေးဆိုတာ ကိုယ် တော်လှန်တိုက်ခိုက်နေသူတွေ ခွင့်ပြုမှ ရနိုင်မယ်လို့ ယူဆသူတွေ၊ အာဏာရှင်ရဲ့ အစီအစဥ်အတိုင်းသွားမှ အကောင်းဆုံးဖြစ်မယ်လို့ ယူဆသူတွေ ရှိတာတွေ့နေရပါတယ်။ တချို့က ပြေလည်ရေးဆိုတာကို ဦးတည်ချင်ပေမယ့် တချို့ကတော့ အချောင်လမ်းကို ရွေးကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ မညှာတမ်းပြောရရင် သူတို့တွေက အများအကျိုး တိုင်းပြည်အကျိုးဆိုတာထက် တကိုယ်ရေအခွင့်အလမ်းကိုသာ ဦးစားပေးသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အတိတ်က ဘယ်လိုပဲဖြတ်သန်းခဲ့သည်ဖြစ်စေ အကျဥ်းအကျပ်ကာလအတွင်း ဘယ်ဘက်ကို မျက်နှာမူသလဲဆိုတာကိုပဲ တွက်ဆရမှာဖြစ်ပါတယ်။

အာဏာရှင်ခင်းတဲ့လမ်းကို လျှောက်ချင်သူများအနေနဲ့ စစ်အာဏာရှင်အဆက်ဆက် အာဏာချုပ်ကိုင်ထားခဲ့မှုတွေကို မျက်ကွယ်ပြုထားကြလို့သာ အာဏာရှင်ချိုးတဲ့ဖဲကို ကစားဖို့ပြင်နေကြတာပါ။ လွတ်လပ်ရေးဆိုတဲ့ သဘောသဘာဝကို နားလည်တယ်ဆိုရင် လူထုရဲ့ဆန္ဒကို ကျောခိုင်းကြမှာမဟုတ်ပါဘူး။ တကယ်တော့ "လွတ်လပ်ရေး"ဆိုတာ သက်ဆိုင်ရာနယ်မြေအတွင်း နေထိုင်ကြတဲ့ပြည်သူအားလုံး ကိုယ့်ကြမ္မာ ကိုယ်ဖန်တီးနိုင်တဲ့ အခွင့်အလမ်းရှိမှ၊ အဖွဲ့အစည်းတရပ်ရပ်က ချုပ်ကိုင်ထားမှုမရှိမှ တကယ့်လွတ်လပ်ရေး ဖြစ်မှာပါ။

ဂျပန်ခေတ် လွတ်လပ်ရေးကို "ရွှေရည်စိမ်လွတ်လပ်ရေး" လို့ ဘာကြောင့်ခေါ်ကြပါသလဲ။ သမိုင်းကို ပြန်ကြည့်ရအောင်ပါ။ ၁၉၄၃ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့မှာ ဂျပန်က မြန်မာပြည်ကို လွတ်လပ်ရေးပေးပါတယ်။ လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်း ထုတ်ပြန်ပြီး၊ အစိုးရအဖွဲ့သစ် ဖွဲ့စည်းပြီး လွတ်လပ်ရေးပေးခဲ့တာပါ။ အစိုးရအဖွဲ့ထဲမှာ သခင်မြ၊ သခင်နု၊ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း အစရှိတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေကို ထည့်ပြီး ဖွဲ့စည်းခဲ့တာပါ။ ဒါပေမယ့် ဒီအစိုးရဟာ ဂျပန်ရဲ့ထိန်းချုပ်မှုအောက်က အစိုးရပါ။ ဒါကြောင့် လွတ်လပ်ရေးကို "ရွှေရည်စိမ်လွတ်လပ်ရေး"၊ အစိုးရကို "ရုပ်သေးအစိုးရ" လို့ခေါ်တွင်ပြီး လုံးဝလွတ်လပ်ရေးအတွက် ဆက်လက်ကြိုးပမ်းခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီကာလမှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ ဖတပလ ရဲ့ ကြေညာချက်မှာ ဒီအချက်ကို ထင်ရှားစေပါတယ်။ ကြေညာချက်ရဲ့ ဒုတိယအပိုဒ်မှာ အခုလိုဖော်ပြထားပါတယ်။

"ငါတို့သည် ယနေ့အထိ လွတ်လပ်ရေးအရေးတော်ပုံကြီးကို အကြိမ်ကြိမ်အဖန်ဖန် နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် လုပ်ခဲ့ကြသည်။ နောက်ဆုံး ဗမာ့လွတ်လပ်ရေး အရေးတော်ပုံတွင် ဂျပန်ဖက်ဆစ်တို့ရဲ့ လွတ်လပ်ရေးကတိကြောင့် အယောင်ယောင်အမှားမှား လွတ်လပ်ရေးအာသာဆန္ဒကြောင့် အင်္ဂလိပ်တော်လှန်ရာတွင် ပါဝင်ခဲ့၏။ တပြည်လုံးကလည်း ဗမာ့လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်အား သောင်းသောင်းဖျဖျကြိုဆိုကူညီကာ လွတ်လပ်ရေးအရေးတော်ပုံတွင် ပါဝင်ကူညီခဲ့ကြသည်။ သို့ရာတွင် ဂျပန်ဖက်ဆစ်တို့ ဗမာပြည်တွင် အခြေစိုက်ခဲ့ပြီးနောက် ဂျပန်တို့သည် ဗမာရုပ်သေးအစိုးရကို ဖွဲ့စည်းကာ ဗမာလူမျိုးနှင့် ပြည်သူလူအများတို့အား သွေးစုတ်ခဲ့ကြလေသည်။ ၎င်းတို့သည် လွတ်လပ်ရေးတည်းဟူသော စကားတစ်လုံးကို ဗန်းပြ၍ ငါတို့၏ လူ့အခွင့်အရေး၊ ငါတို့ပိုင် စည်းစိမ်ပစ္စည်းမှန်သမျှကို စစ်အောင်နိုင်မှုဖြင့် ဗန်းပြပြီး ခေါင်းပုံဖြတ်ခဲ့ကြပေသည်။"

ဒါဟာ အာဏာရှင်ရဲ့ မယုံကြည်ရတဲ့ လွတ်လပ်ရေးအကြောင်း သမိုင်းအထောက်အထား ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေး တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သူများအနေနဲ့ ၁ နှစ်လောက်သာ မြန်မာ့မြေကို ခြေချခဲ့တဲ့ ဖက်ဆစ်ဂျပန်ရဲ့ အရိပ်အကဲကို သိခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီသာဓကကို နှိုင်းယှဥ်စဥ်းစားကြည့်တဲ့အခါ နှစ်ပေါင်း ၆၀ လောက် တိုင်းပြည်နဲ့ လူထုအပေါ် နှိပ်စက်ခဲ့တဲ့ စစ်အာဏာရှင်မျိုးဆက်တွေနဲ့ ပေါင်းဖို့၊ ညှိနှိုင်းဖို့၊ ဝေစားမျှစားလုပ်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေကြတဲ့ ဒီနေ့ခေတ် နိုင်ငံရေးသမား၊ တော်လှန်ရေးသမား ဆိုသူတွေရဲ့ အတွေးအခေါ်ရေချိန်ကိုဖြင့် အံ့သြမိပါတယ်။ အာဏာရှင်က သီးခြားမွေးမြူစရာမလိုဘဲ ကိုယ့်ဘာသာအမွေးခံချင်ကြတဲ့ တော်လှန်ရေးရဲ့ အဖျက်သမားများကိုတော့ အထူးသတိပြုရပါလိမ့်မယ်။

မြန်မာပြည်ရဲ့လွတ်လပ်ရေးဟာ စကစ အကြမ်းဖက် စစ်အုပ်စုက ပေးမှ ရတာမဟုတ်ပါဘူး။ တော်လှန်ရေးအင်အားစုက အရယူနိုင်သလို၊ ကိုယ်တိုင်ကြေညာနိုင်တဲ့ လွတ်လပ်ရေးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကနေ့ ကမ္ဘာ့အဆင့်တစ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့သမိုင်းက သက်သေပါ။ အမေရိကန်လွတ်လပ်ရေးကို အင်္ဂလိပ်က ပေးခဲ့တာမဟုတ်ပါဘူး။ ကိုလိုနီစစ်တပ်ကို တော်လှန်နေတုန်း ကိုလိုနီနယ်သား မျိုးချစ်များရဲ့ ညီလာခံကနေ ကြေညာလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၇၇၆ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၄ ရက်နေ့မှာပြုလုပ်တဲ့ အမေရိကန်တော်လှန်ရေးခေါင်းဆောင်များရဲ့ ဒုတိယအကြိမ်ညီလာခံ (Second Continental Congress) ကနေ ဆုံးဖြတ်ကြေညာလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီညီလာခံက ထွက်ပေါ်လာတဲ့ လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်းကို ဝိုင်းဝန်းထောက်ခံကြသလို တတိယမြောက် ဂျော့ဂျ်ဘုရင်ရဲ့ရုပ်တုအပါအဝင် ကိုလိုနီအမှတ်သင်္ကေတတွေကိုလည်း နေရာအတော်များများမှာ ဖျက်ဆီးပစ်ကြပါတယ်။

ပါရီစာချုပ် နောက်ဆုံးစာမျက်နှာ

အမေရိကန်လွတ်လပ်ရေး ကြေညာချိန်ဟာ တိုက်ပွဲတွေအကြီးအကျယ် ဖြစ်ပွားနေတဲ့ကာလပါ။ အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်နဲ့ မျိုးချစ်တပ်တွေရဲ့ တိုက်ပွဲတွေက ၅ နှစ်လောက် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ လွတ်လပ်ရေးကြေညာပြီး ၇ နှစ်အကြာ ၁၇၈၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့ရောက်မှ ပါရီစာချုပ် (Treaty of Paris) ချုပ်ဆိုပြီး တရားဝင် စစ်ရပ်စဲကြောင်း သဘောတူခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစာချုပ်အရ အင်္ဂလိပ်က ကိုလိုနီနယ်တွေကို စွန့်လွှတ်ပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုခဲ့ရပါတယ်။ သူအသိအမှတ်ပြုသည်ဖြစ်စေ၊ မပြုသည်ဖြစ်စေ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ လွတ်လပ်ရေးနေ့က စတင်ကြေညာခဲ့တဲ့ ၁၇၇၆ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၄ ရက်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ကိုယ့်ဘာသာပြဋ္ဌာန်းလိုက်တဲ့ လွတ်လပ်ရေးဆိုတာ ရှိကြောင်း အထောက်အထားဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးတိုက်ပွဲမှာ တို့ဗမာအစည်းအရုံးနဲ့ သခင် သခင်မများအကြောင်း မပါလို့မဖြစ်ပါဘူး။ တို့ဗမာအစည်းအရုံးကို တည်ထောင်သူနဲ့ "သခင်"ဆိုတဲ့အသုံးအနှုန်းကို စတင်ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲသူက သခင်ဘသောင်း ဖြစ်ပါတယ်။ သခင်ဖြစ်ဖို့က မခက်ပါဘူး၊ သခင်စိတ်မွေးရင် လူတိုင်း သခင်ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်စိတ်ဝင်သူနဲ့ ကျွန်စော်နံရင်တော့ သခင် မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ သခင်စိတ်လည်း ရှိမယ်၊ အများအကျိုးအတွက် ဆောင်ရွက်မယ်ဆိုရင် အချိန်မရွေး တို့ဗမာအစည်းအရုံးဝင် သခင်တစ်ယောက် ဖြစ်မှာ သေချာပါတယ်။

တို့ဗမာသီချင်းကလည်း ဇာတိမာန်တက်ကြွရုံသာမဟုတ်ဘဲ အတွေးအခေါ်မြင့်မားဖို့ကိုလည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ တို့ဗမာသီချင်းရဲ့အဓိပ္ပာယ်ကို သခင်ဘသောင်းကိုယ်တိုင် ရေးပြထားတဲ့အထဲက စာပိုဒ်ကလေးတစ်ခုကို ကြည့်လိုက်ပါ။

"နားထောင်ကြည့်စမ်းပါ၊ "နောင်လာနောက်သား ကောင်းစားဘို့ရာ၊ တို့ကိုယ်ကျိုး လုံးလုံးမပါ" လို့။ အဓိပ္ပာယ်ကတော့ ငါတို့ဟာ တကိုယ်တကာယ အကျိုးအတွက် လုံးလုံးမလုပ်ရဘူး။ နောင်လာနောက်သား ကောင်းစားဘို့အတွက်သာ လုပ်ရမည်။ ဥပမာဆိုလျှင် ထန်းပင်စိုက်ခြင်းသည် စိုက်သူကောင်းစားဘို့မဟုတ်၊ နောက်လူများ ကောင်းစားဘို့အတွက်သာဖြစ်သကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။ "နောင်လာနောက်သား ကောင်းစားဘို့ရာ၊ တို့ကိုယ်ကျိုး လုံးလုံးမပါ" ဆိုသော သဘောတရားသည် အလွန့်အလွန်မြင့်မြတ်သောတရားပင် ဖြစ်သည်။ တော်တော့လူများ ကျင့်သုံးနိုင်မည့် သဘောတရားမျိုးမဟုတ်။ အကယ်၍ "နောင်လာနောက်သား ကောင်းစားဘို့ရာ၊ တို့ကိုယ်ကျိုး လုံးလုံးမပါ" ဆိုသောတရားကို နှလုံးသွင်း၍ ရွက်ဆောင်ကြမည်ဆိုလျှင် တစ်ယောက်လည်ပင်း တစ်ယောက် ဓားတင်ကြသော စားကျက်လုပွဲကြီးများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်လိမ့်မည်မဟုတ်။"

သခင်စိတ် မွေးရင် လူတိုင်း သခင်ဖြစ်နိုင်သလိုပဲ ဒီကနေ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာလည်း ကျနော်တို့အားလုံးရဲ့ စိတ်ဝိညာဉ်တွေထဲမှာ တော်လှန်ရေးစိတ် လွတ်လပ်ရေးစိတ်တွေ ကိန်းအောင်းနေမယ်၊ နောင်လာနောက်သား အနာဂတ်မျိုးဆက်တွေကောင်းစားဖို့ စိတ်စေတနာတွေ ရှိကြမယ်ဆိုရင် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု ဆိုတဲ့ တော်လှန်ရေးပန်းတိုင်ကို အမြန်ဆုံးရောက်ရှိမှာ အသေအချာ ဖြစ်ပါတယ်။ "ငါတို့မှာ ငါတို့ရှိတယ်" ဆိုတဲ့ အချင်းချင်း ဖေးမစိတ်၊ ယုံကြည်စိတ်တွေနဲ့ တော်လှန်ရေးခရီးကို အတူလက်တွဲရင်း ဆက်လက်လျှောက်လှမ်းကြဖို့ တိုက်တွန်းနှိုးဆော်လိုက်ရပါတယ်။ ။

~~~~~~~~~~~~~~~~~

ရည်ညွှန်း

၁။ တို့ဗမာအစည်းအရုံးသမိုင်း (တို့ဗမာအစည်းအရုံး သမိုင်းပြုစုရေးအဖွဲ့) စာပေဗိမာန်

၂။ ဂျပန်စစ်အုပ်ချုပ်ရေးခေတ် မြန်မာနိုင်ငံ (မစ္စတာ အိုးတတက်ဆူနေဇို) မြန်မာပြန် ပုဂံစာအုပ်တိုက်

၃။ မြန်မာ့သမိုင်းဝင် အထင်ကရ ကြေညာချက်များ (ဦးကျော်ဇေယျ) စကားပြောနေသူများစာပေ

၄။ Liberty! The American Revolution by Thomas Fleming (Viking)

၅။ The Making of America by Historian Robert D. Johnston, Ph.D. (National Geographic)

Join Us @ MoeMaKa Telegram
t.me@moemaka
#MoeMaKaMedia
#WhatsHappeningInMyanmar