လက်ယာစွန်းတွေက ဒီမိုကရက်တွေကို ဝုတ် (WOKE) တွေလို့ ခေါ်တာလဲ

လက်ယာစွန်းတွေက ဒီမိုကရက်တွေကို ဝုတ် (WOKE) တွေလို့ ခေါ်တာလဲ

နိုင်ငံတကာသာဂိ (မိုးမခ) ဩဂုတ် ၃၁၊ ၂၀၂၄
မြန်မာပြည်မှာဆိုရင် - စကစလူတွေကို မဘသတွေ၊ ပြူတွေ၊ ကြံ့ဖွတ်တွေ၊ စခတွေ ဘာတွေ ညာတွေ ခေါ်ကြပါတယ်။ အရင် အင်န်အယ်ဒီခေတ်ကဆိုရင်တော့ ပါတီထောက်ခံသူတွေ အမေစုလူတွေကို နီပိန်းတွေ နီပေါတွေလို့ ခေါ်ကြတယ်။ သဘောတရားကတော့ သူတို့တွေကို ပုတ်ခတ်ချိုးနှိမ်ချင်တဲ့သဘောပါပဲ။

အမေရိကန်နိုင်ငံရေးမှာလည်း နိုဝင်ဘာရွေးကောက်ပွဲ နီးလာတော့ သည်လို - name calling - အမည်ဆိုးပေး ပုတ်ခတ် ပြောဆိုခြင်းတွေ ခေတ်စားပါတယ်။ ဆူညံသံတွေ မြင့်တက်လာတယ်။ အမေရိကန်နိုင်ငံရေးက ဆူညံလွန်းလှတော့ တယောက်နဲ့ တယောက် ပြောချင်တဲ့ အသံကို မကြားရတော့ဘူး။ ဆူညံသံတွေက ပြည်သူတွေကို အာရုံနောက်စေတယ်။ တွေဝေ ပျက်ပြားစေတယ်။

အခုလည်း အမေရိကန်လက်ယာစွန်းတွေ ထရန့်ပါတီက လူတွေက ဒီမိုကရက်တွေ ဘိုင်ဒင်နဲ့ ဟဲရစ်တို့ကို WOKE တွေလို့ ပြောင်လှောင်ကြတယ်။ ဝုတ်ဝုတ်တွေ ပေါ့။ ဟုတ်လား။ ဘာလဲ WOKE ၊ မနေ့က ရေးခဲ့တဲ့ DEI နဲ့ အတူတူပါပဲ။ ဒါကို အကျယ်တဝင့် ရှင်းပြပါမယ်။

"WOKE" ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ မူလတည်းက အာဖရိကန်မျိုုးရိုးကလာတဲ့ အမေရိကန်တွေ၏ အင်္ဂလိပ်စကား (AAVE) က ဆင်းသက်ပါတယ်။ လူတန်းစားခွဲခြားမှု မညီမျှမှုတွေကို သိမြင်နားလည်ပြီး အရေးယူဆောင်ရွက်နေသူ Activist တစ်ယောက်ကို ဖော်ပြဖို့ အသုံးပြုပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လူအချင်းချင်း ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း၊ လိင်တူ လိင်ကွဲ ချိုးနှိမ်ခြင်း၊ အသားအရောင် မျိုးရိုးအလိုက် ခွဲခြားခြင်းတွေကို ဆန့်ကျင်တာ တရားမျှတမှုဖော်ဆောင်ခြင်းကို WOKENESS ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။

အချိန်အတော်ကြာပြီးနောက် "woke" ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ အဓိပ္ပါယ်အနည်းငယ် ပြောင်းလဲလာပါတယ်။ အခုမှာ အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်ဆိုပုံ အမျိုးမျိုးနဲ့ အသုံးပြုလာကြပါတယ်။

1. **မူရင်း အဓိပ္ပါယ်**: "Woke" ဆိုတာ လူမှုရေး မညီမျှမှုတွေကို သိမြင်နားလည်ပြီး တွန်းလှန်နေတဲ့ လူတစ်ယောက်ကို ရည်ညွှန်းတယ်။ အထူးသဖြင့် လူမျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ညီမျှမှုမရှိတာတွေကို ရည်ညွှန်းပါတယ်။

2. **ယဉ်ကျေးမှု အပြောင်းအလဲ**: "Woke" ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ ယခုအခါ လူမှုရေးတရားမျှတမှုဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေ၊ စီးပွားရေးနဲ့ပတ်သက်သော ညီမျှမှု၊ ဂျင်ဒါညီမျှမှု၊ LGBTQ+ အခွင့်အရေးတွေ၊ ပတ်ဝန်းကျင် ကာကွယ်ရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အသိ၊ သတိနဲ့ရှိမှုကိုလည်း အဓိပ္ပါယ်ဖွဲ့နိုင်ပါတယ်။

3. **နိုင်ငံရေးနဲ့ လူမှုရေး အတွက်အရေးပါမှု**: ယခုအချိန်မှာ "Woke" ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို နိုင်ငံရေးနဲ့ လူမှုရေး အရေးပါမှုအဖြစ် အသုံးပြုလာကြတယ်။ တစ်ချို့က "Woke" ဆိုတာကို လူမှုရေး တရားမျှတမှုအတွက် တာဝန်ယူမှုကို ဖော်ပြတယ်လို့ ယူဆကြတယ်။ တစ်ချို့ကတော့ အစွန်းရောက်လွန်းတဲ့ နိုင်ငံရေးဆန်မှုအဖြစ် ပြစ်တင်ကန့်ကွက်စရာအဖြစ် သုံးပါတယ်။

4. **အပြစ်တင်မှုနဲ့ အငြင်းပွားမှု**: "Woke" ယဉ်ကျေးမှုကို ရှုတ်ချတဲ့သူတွေက အားနည်းမှု၊ သွေးခွဲမှု၊ လွတ်လပ်ခွင့် ကန့်သတ်ခြင်းအဖြစ် သဘောထားကြပါတယ်။ တိုးတက်တဲ့အမြင်ရှိမှုဟာ လူ့ဘောင်လောကကို ဘေးဖြစ်စေတယ်ဆိုတာမျိုး ပြောဆိုကြပါတယ်။

အခြားသူတွေရဲ့ အမြင်အားဖြင့် "Woke" ဆိုတာ လူမှုပြဿနာတွေကို သိမြင်ထားမှုကို ရည်ညွှန်းဖို့ အသုံးပြုတာဖြစ်ပေမယ့် လူမှုရေး တရားမျှတမှုနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ လူမျိုးရေး၊ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေးအပေါ် မြင်မှု သိမှုကတော့ မတူညီကြတာကိုလည်း သည်စကားလုံးကနေ ပြဆိုလာပါတယ်။

ထရန့်ပါတီ လို့ခေါ်တဲ့ ရီပတ်ဘလီကန်ပါတီဝင်များက "woke" ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီဝင်တွေကို ဝေဖန်ဖို့အတွက် အကြောင်းပြချက်အဖြစ် အသုံးပြုတတ်ကြပါတယ်။ သူတို့အမြင်မှာ "wokeness" ဆိုတာ လူမှုရေး တရားမျှတမှုဆိုင်ရာပြဿနာတွေ၊ နိုင်ငံရေးမှန်ကန်မှု (political correctness) နဲ့ အတူ၊ လူတွေကို နိုင်ငံရေးအရ တံဆိပ်ကပ်ပေးမှု (identity politics) တွေကို အလွန်အကျွံ အရေးထားတဲ့ လုပ်လာတဲ့လုပ်ရပ်ကို ကိုယ်စားပြုတယ်လို့ သဘောထားပါတယ်။

ဒီအမြင်အရ "woke" ဆိုတဲ့ ဘောင်ကျဉ်းကျဉ်းလေးထက် ပိုကျယ်ပြန့်တဲ့ အမျိုးသားတခုလုံးအတွက် ရိုးရာ အစဉ်အလာများ သို့မဟုတ် စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေး၊ သို့မဟုတ် တစ်ကိုယ်ရည် လွတ်လပ်ခွင့်တွေကို ပိုမို ဦးစားပေးရမယ် ၊ အရေးထားရမယ်လို့ ယုံကြည်ကြပါတယ်။

ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီဝင်တွေ သို့မဟုတ် သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးလုပ်ဆောင်ချက်တွေကို "woke" လို့ တပ်ဆင်ခြင်းအားဖြင့် ရီပတ်ဘလစ်ကန်များက သူတို့အမြင်အရ အမြင်ကျဉ်း၊ အစွန်းရောက်မှု၊ သို့မဟုတ် အစဉ်အလာရိုးရာနှင့် ကွာဟနေမှုများကို ဖော်ပြဖို့ ရည်ရွယ်ကြပါတယ်။ "Woke" ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ ခေတ်ဆန်းမှုတွေ၊ ခေတ်ပြိုင်သဘောထားတွေကို ပြစ်တင်ပြောဆိုဖို့ သုံးလာပြီး လူမှုရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ပြောင်းလဲမှုတွေနဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ မတူတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ဝေဖန်မှုအဖြစ် အသုံးပြုလာပါတယ်။

သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူ့ရဲ့ နိုင်ငံရေးဟောပြောစည်းရုံးမှုတွေမှာ "woke" ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ပြိုင်ဘက်ကို တိုက်ခိုက်ရန် အကြောင်းပြချက်အဖြစ် မကြာခဏအသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။ သူက တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုကို တောင်းဆိုတဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ လူမှုရေးလှုပ်ရှားမှုတွေကို ဝေဖန်ဖို့အတွက် ဒီစကားလုံးကို သုံးပြီး လူမျိုးရေး မခွဲခြားဖို့၊ ကျား၊ မ မရွေး တန်းတူဖို့၊ လူမှုရေးမှာ တရားမျှတမှု တန်းတူမှု အရေးတွေကို အလွန်အကျွံ အရေးထားနေကြောင်း၊ ပုံကြီးချဲ့နေကြကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ထရမ့်က သူပြောတဲ့ "woke" အယူအဆဟာ အမေရိကန်ရိုးရာ တန်ဖိုးများ၊ လွတ်လပ်စွာပြောရေးဆိုခွင့်နှင့် ရလဒ်ကိုမူတည်ပြီး ဆုပေး ဒဏ်ပေးတဲ့ အခြေခံစနစ်များကို ထိခိုက်စေတယ်လို့ ယူဆတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

မကြာသေးခင်ကထုတ်ပြောချက်တစ်ခုမှာတော့ ထရမ့်က စစ်သားများကို "woke" စည်းမျဉ်းများအတွက် ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။ သူက အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို ဦးစားပေးဖို့ထက် လူမှုပြဿနာတွေကို အရေးယူသည့် ကြိုးပမ်းမှုတွေဟာ စစ်တပ်အားကို အားနည်းစေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ထရမ့်က လူမှုလောကတွေမှာ၊ စီးပွားရေးကုမ္ပဏီများတွင် "woke" ဦးစားပေးတဲ့အချက်များကို ထည့်သွင်းတာဟာ အမေရိကန်ရိုးရာတန်ဖိုးများကို ထိခိုက်စေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

သူ့ရဲ့မိန့်ခွန်းတွေနဲ့ လူမှုမီဒီယာပေါ်မှာ ထရမ့်က "woke" ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ပြင်းထန်စွာဝေဖန်ပြီး၊ ရှေးရိုးအစဉ်အလာ၏ စနစ်ကောင်းမှုကိုပျက်ပြားစေတယ်လို့ ပြောဆိုခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။

Trump သို့မဟုတ် သူ့နောက်လိုက်တွေဆီက "wokeness" ဆိုတဲ့ အပြစ်တင်မှုတွေကို ဖယ်ရှားဖို့အတွက်၊ "woke" နဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ တန်ဖိုးတွေဖြစ်တဲ့ စာနာမှု၊ လူမှုရေးတရားမျှတမှု၊ နှင့် လူတန်းစားအားလုံးကို မခွဲခြားဘဲ လက်ခံရမယ့်အချက်အလက်တွေဟာ အရေးပါကြောင်း။ ဒီတန်ဖိုးတွေဟာ လူတိုင်းအတွက် တန်းတူညီမျှတဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို ရရှိစေရန် အားပေးတဲ့ အဓိကရည်ရွယ်ချက်ရှိကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

သမိုင်းနဲ့ချီပြီး ကျုးလွန်ထားတဲ့ မညီမျှမှု၊ မတရားမှုတွေကို အရေးယူခြင်းနဲ့ မတူကွဲပြားသောလူတန်းစားများကို အားပေး ကူညီခြင်းဟာ လူဘောင်လောကကို ဖျက်ဆီးခြင်းမဟုတ်ပါ၊ လူတိုင်းကို ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့ လေးစားခွင့်ရစေဖို့အတွက် လုပ်ဆောင်ရတဲ့ အရာတွေဖြစ်ကြောင်း အများပြည်သူတွေ ရှင်းလင်းစွာ သိရှိစေဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။

ထို့အပြင်၊ ဒီတန်ဖိုးတွေဟာ အမေရိကန်အခြေခံ အမျိုးသားအားလုံးအတွက် တရားမျှတမှုနဲ့ ၀ပြောသာယာရေးကိုအကောင်းဆုံး ဖြစ်စေကြောင်းကိုလည်း လူထုကို “နားလည်စေခြင်းဖြင့် wokeness" လိုအပ်ချက်တခုဖြစ်ကြောင်း သိစေအပ်ပါတယ်။



Join Us @ MoeMaKa Telegram
t.me@moemaka
#MoeMaKaMedia
#WhatsHappeningInMyanmar