ဇင်လင်း - ပြည်သူ့အာဏာ ပြည်သူ့ပြန်ပေး

ဇင်လင်း - ပြည်သူ့အာဏာ ပြည်သူ့ပြန်ပေး

(မိုးမခ) မတ် ၃၊ ၂၀၂၁


ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းသည့် သတင်းကို ကြားလိုက်ရသည့်အချိန်၌ ပြည်သူအများစုကြီး အနေဖြင့် မယုံနိုင်အောင် ဖြစ်ကြရသည်။ မြန်မာ့ ဒီမိုကရေစီပျိုးပင်ကလေး အညွန့်တက်ခါစမှာပင် ရက်ရက်စက်စက် အညွန့်ချိုးခံလိုက်ရလေခြင်းဟု ပြည်သူအများ ရင်ထုမနာ ဖြစ်ကြရသည်။ ဤသို့ဖြင့် ပြည်သူအများ ၀မ်းနည်းကြေကွဲမှုဖြင့် ဆွံ့အနေမိကြစဉ် ဂျန်ဇီး(Generation-Z) နှင့် Gen-X,Y အစရှိသည့် လူငယ်မျိုးဆက်သစ်တို့က သူတို့၏ အနာဂတ် အိပ်မက်များအတွက် တိုက်ပွဲခေါ်သံ စတင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ကြရသည်။ ကျွန်တော်တို့ဟာ လူငယ်တွေပါ၊ ကျွန်တော်တို့မှာ အနာဂတ်ရှိတယ်။ စစ်အာဏာရှင် အလိုမရှိ။ ပြည်သူ့အာဏာ ပြည်သူပြန်ပေး အစရှိသော ကြွေးကြော်သံများဖြင့် နိုင်ငံ တဝှမ်း မြို့ပေါင်းများစွာ၏ လမ်များပေါ်သို့ Gen-X,Y, Z ချီတက်လာခဲ့ကြသည်။

တချိန်တည်းတွင် စစ်တပ်၏ အာဏာသိမ်းမှုကို ကန့်ကွက်ရှုတ်ချသည့်အနေဖြင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ လောကသားများက အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှု (Civil Disobedience Movement) ကို စတင် လုပ်ဆောင်လိုက်ကြသည်။ အခြား ပညာရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးအပါအဝင် ဌာနအသီးသီးတို့မှ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများ၊ ဘဏ်အမှုထမ်းများ၊ ဥပဒေအကျိုးဆောင်များနှင့် အနုပညာရှင်များ ပြည်သူများကပါ CDM လှုပ်ရှာမှုတွင် ပူးပေါင်း ပါဝင်ခဲသည်ကို အားတက်စဖွယ် တွေ့ရသည်။ ထို့နောက်ပိုင်း နိုင်ငံတခွင် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲ များတွင် ပြည်သူများ မြို့ရွာအနှံ့ ပါဝင်လာခဲ့ကြရာမှ၊ စစ်တပ်နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များက အကြမ်းဖက် ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းခဲ့သဖြင့် အခြေအနေများ တင်းမာလာခဲ့ရသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖေါ်ဝါရီလတွင် မြန်မာ့သမိုင်းကို တဆစ်ချိုးပြောင်းလဲစေမည့် ၂၂၂၂၂ (နှစ်ငါးလုံး) စစ်အာဏာရှင်စနစ် အမြစ်ဖြုတ်ရေး အရေးတော်ပုံကြီးကို ဂျန်ဇီးဟု ခေါ်တွင်သော လူငယ်မျိုးဆက်များက စတင်ခဲ့သည်ကို ပြည်သူတရပ်လုံး မျက်ဝါးထင်ထင်တွေ့မြင် ကြရသည်။ ထို့နောက် ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၈ ရက်တွင် မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေးကို နိုင်ငံတကာမှ ထောက်ခံသူများနှင့် ချိတ်တွဲကာ ၂၂၂၂၂ (နှစ်ငါးလုံး) းအထွေထွေသပိတ်အပြီး ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ပြည်လုံးကျွတ် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲကြီးကို Milk Tea Alliance လှုပ်ရှားမှုဟု သတ်မှတ် ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်။ မြန်မာ့သပိတ် တိုက်ပွဲနှင့်အတူ ထိုင်း၊ ဟောင်ကောင်၊ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှားနဲ့ ထိုင်ဝမ် စသည့် နိုင်ငံများတွင်လည်း စစ်အာဏာရှင်စနစ် တိုက်ဖျက်ရေး သပိတ်များဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်ကို အံ့သြဖွယ် မြင်တွေ့ကြရသည်။

ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၈ နေ့ဆန္ဒပြပွဲများအတွင်း စစ်တပ်နှင့် ရဲအဖွဲ့ဝင်တို့သည် သေနတ်ကျည်၊ ရာဘာကျည်၊ မီးခိုးဗုံး၊ လေးခွ စသည်များဖြင့် ကျင့်ဝတ်စည်းကမ်းလိုက်နာခြင်းမရှိဘဲ ပစ်ခတ်ဖြိုခွဲခဲ့ကြသဖြင့် ဆန္ဒပြ လူငယ် စုစုပေါင်း၂၀ ကျော် သေဆုံး ခဲ့ပြီး ရာဂဏန်းချီ ဒဏ်ရာရခဲ့ကြကြောင်း ဒီဗွီဘီအပါအဝင် မီဒီယာသတင်းများ၌ ဖေါ်ပြသည်ကို တွေ့ရသည်။

ထိုသို့ စစ်တပ်နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့တို့၏ အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ အနောက်နိုင်ငံသံရုံးအချို့က ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပြစ် တင်ရှုံ့ချခဲ့ကြသည်ကိုတွေ့ရသည်။ မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေးတွင် ပါဝင်လှုပ်ရှားနေကြသော အရပ်သားပြည်သူများ အပေါ် စစ်တပ်နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့က ပစ်မှတ်ထား၍ ဖြိုခွင်းခြင်းလုပ်ရပ်သည် စက်ဆုပ်ရွံရှာဖွယ်ဖြစ်သည်ဟု ‘မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံရုံး’ က ကြေညာခဲ့သည်။ ယင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း အသက်ပေါင်းများစွာ ဆုံးရှုံးနေရခြင်း ဖြစ်စဉ်ကို မြင်တွေ့ရသည့်အတွက် စိတ်နှလုံး ထိခိုက်ကြေကွဲရကြောင်း၊ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ကြောင်း၊ ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်မှု ခံရခြင်းမျိုး မဖြစ်သင့်ကြောင်း၊ အရပ်သားပြည်သူများအပေါ် ပစ်မှတ်ထားခြင်းသည် စက်ဆုပ်ရွံရှာဖွယ်ဖြစ်ကြောင်း စသဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။

"မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းခဲ့တာ တစ်လရှိပြီဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်က အာဏာသိမ်းမှုကို အထောက်အကူဖြစ် စေဖို့ အတွက် ပြီးခဲ့တဲ့ ပိတ်ရက်က ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြသူတွေအပေါ် သတ်ဖြတ်နေမှုများအပါအဝင် အကြမ်းဖက် နှိမ်နင်းမှု တွေကို ဆက်လက်အရှိန်အဟုန်မြှင့်လုပ်ဆောင်လျက်ရှိတယ်။ မြန်မာပြည်သူတွေက ၄င်းတို့ရဲ့ အသံကို ကြားစေလိုကြပြီး စစ်တပ်ရဲ့ လူမဆန်တဲ့လုပ်ရပ်တွေကို တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ဆန္ဒ‌ဖော်ထုတ်ပြသနေကြတာဖြစ်တယ်။ မြန်မာပြည်သူတို့ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားတဲ့ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအရ တရားစွဲဆိုချက်‌တွေနဲ့ ယနေ့ထပ်မံရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ရပ်တန့်ဖို့၊ မတရားဖမ်းဆီးခံပုဂ္ဂိုလ်တွေကို ပြန်လည်လွှတ်ပေးဖို့နဲ့ ပြည်သူလူထုကရွေးကောက်ထားတဲ့ အစိုးရကို အာဏာပြန်လည်ပေးအပ်ဖို့အတွက် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် ဖိအားပေးမှုများပြုလုပ်ဖို့ အတတ်နိုင်ဆုံး လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါတယ်။" ဟု ဗြိတိန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေါမနစ်ရဲဘ် (Dominic Raab) က လည်း ထုတ်ဖေါ် ပြောဆိုခဲ့သည်။

စစ်တပ်နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တို့ အကြမ်းဖက် ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းမှုကြောင့် ပဲခူးတိုင်း ပဲခူးမြို့၌ သေဆုံးသူ ၄ ဦး၊ ရန်ကုန်မြို့၌ ၅ ဦး၊ တနင်္သာရီတိုင်း ထားဝယ်မြို့၌ ၅ ဦး၊ မြိတ်မြို့၌ ၃ ဦး ၊ မန္တလေးတိုင်း မန္တလေး၌ ၃ ဦး၊ ပခုက္ကူ၌ ၁ ဦး၊ မော်လမြိုင်၌ ၁ ဦး စုစုပေါင်း ၂၂ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်ဟု မီဒီယာသတင်းများတွင် ဖေါ်ပြခဲ့သည်။

ယခု အရေးတော်ပုံကြီးသည် မျှော်လင့်မထားသည့်အချိန်တွင် စစ်အာဏာရှင်တို့၏ တွက်ကိန်းလွဲချော်မှုကြောင့် ပေါ် ပေါက်လာခဲ့သည်ကို အံ့အားသင့်ဖွယ် မြင်တွေ့ကြရသည်။ ၁၉၅၈၊ ၁၉၆၂၊ ၁၉၈၈ နှင့် ၁၉၉၀ တို့တွင် စစ်တပ်က အခက် အခဲ အနည်းငယ်မျှကို ရင်ဆိုင်ကာ အာဏာသိမ်းယူခွင့် ရရှိခဲ့ကြသည်။ ၁၉၈၈ လူထုအရေးတော်ပုံကြီးကို မလိမ့်တပတ်ဖြင့် ကျော်လွှားနိုင်ရန် စစ်တပ်က ၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခြင်းဖြင့် ပြည်သူကို ပျားရည်ဖြင့် ၀မ်းချခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) က တောင်ပြိုကမ်းပြိုနိုင်သော်လည်း အာဏာလွှဲပေးခြင်းမပြုဘဲ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေရေးဆွဲရန် အကြောင်းပြချက်ဖြင့် အချိန်ဆွဲကာ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ဖြင့် ဆက်လက်စိုးမိုးခဲ့သည်။

၂၀၀၇ ရွှေဝါရောင်အရေးတော်ပုံ ထပ်မံဖြစ်ပွားချိန်တွင် စစ်တပ်အနေဖြင့် ထပ်မံအချိန်ဆွဲလျှင် သူတို့၏အနာဂတ် မလှ တော့မည်ကို ကြိုမြင်ခဲ့ပြီးနောက် နာဂစ်မုန်တိုင်းဒဏ်ကို ပြည်သူတို့ခံစားနေရချိန်၌ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို မေလ(၁၀)ရက်တွင် အဓမ္မ အတည်ပြုခဲ့သည်။ ၂၀၁၀ တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် ကတိပြုခဲ့သည်။ သို့သော် NLD ပါတီ ပါ၀င်ခွင့် မရစေရန် ညစ်ထားခဲ့သည်။ သို့ဖြင့် စစ်တပ်ကိုယ်စာပြု ပါတီက အာဏာရခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် နိုင်ငံတကာ၏ ဖိအားပေး ကြားဝင် ညှိနှိုင်းမှုကြောင့် NLD ပါတီကို ရွေးကောက်ပွဲ ၀င်ခွင့်ပြုခဲ့ရသည်။ သို့ဖြင့် ၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် NLD က တောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရပြန်သည်။ သို့သော် အာဏာမလွှဲမီ အစိုးရ ယန္တရားအတွင်း အရေးကြီးသော ရာထူးနေရာများကို မိုးကျရွှေကိုယ်များဖြင့် အစားထိုးခန့်ထားခဲ့ခြင်းဖြင့် NLD အစိုးရကို အကျပ်တွေ့အောင် ဖန်တီးထားခဲ့သည်။ လူအများအကြား၌ NLD အစိုးရ ၆ လမျှ ခံလျှင်ပင် ကံကောင်သည်ဟု ၀ါဒဖြန့် ခဲ့သည်။ နည်းမျိုးစုံဖြင့် မိုးကျရွှေကိုယ်အရာရှိကြီးငယ်တို့၏ ပညာပြမှုကို NLD အစိုးရ ကျိတ်မှိတ် သီးခံဆောင်ရွက်ခဲ့ရ သည်။ ထို့ကြောင့် NLD အစိုးရ၏ စီမံကိန်းရာထားချက်များမှာ ရာနှုန်းပြည့် မအောင်မြင်ခဲ့။ သို့သော် လူထုက နိုင်ငံရေး ရေချိန်မြင့်သဖြင့် အမှားအမှန် ဝေခွဲနိုင်ခဲ့ကြသည်။ သို့ဖြင့် စစ်အုပ်စု၏ အာဏာလုရန် အကြံများ မအောင်မမြင် ဖြစ်ခဲ့ရ သည်။

ဤသို့ဖြင့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အာဏာပြန်ရယူနိုင်ရန် နည်းမျိုးစုံ အကွက်ချကြံစည်ခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံမှ ငွေကြေး ထောက်ပံ့မှုဖြင့် နှင်းဆီပါတီဆိုသည်ကိုပင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးထဲ ပါ၀င်ခွင့်ရစေရန် ကြံခဲ့ကြသည်။ စစ်တပ်ပါတီက ဦးဆောင် ကာ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ရန် အထိကြံစည်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ကံကြမ္မာက စစ်တပ်ဘက်တွင်မရှိ။ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ တွင် လူထု၏ နိုင်ငံရေးရေချိန် မြင့်မားမှုကြောင့် စစ်တပ်၏ အကြံအစည်အားလုံး အရေးနိမ့်ခဲ့သည်။ ဤတွင် ကြံရာမရဖြစ် ကာ ရွေးကောက်ပွဲ တရားမျှတမှုမရှိဟု ကောလဟလများလွှင့်သည်။ မဲစာရင်းအတုများဖန်တီးကာ NLD ပါတီနှင့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို အောက်လမ်းနည်းများဖြင့် ပုတ်ခတ်တိုက်ခိုက်သည်။ ထိုသို့ကျင့်ဝတ်နှင့်မညီသော ပြောဆို စွပ်စွဲမှုများနှင့် ကြေးစားလူမိုက်များ ငှားရန်းကာ ရွေးကောက်ပွဲ ကန့်ကွက်ပွဲအတုများဖန်တီးကာ အခြေအနေ မတည်မငြိမ် ဖြစ်နေပြီဟု လုပ်ကြံသတင်းဖြန့်ခဲ့သည်။ အလွန်တရာ အောက်တန်းကျ ညစ်ပတ်ကောက်ကျစ်စဉ်းလဲသော နည်းလမ်းများ ဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် ပျက်ပြယ်စေရန် စစ်တပ်က အကောက်ကြံခဲ့သည်။ NLD ကိုလည်း အာဏာခွဲဝေပေးရေးအတွက် ကန့်လန့်ကာ နောက်ကွယ်၌ တွေ့ဆုံကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပယ်ချခဲ့သဖြင့် မအောင်မြင်ခဲ့ဟု ဆိုသည်။ နောက်ဆုံး ကြံရာမရတော့သဖြင့် အလွန်မိုက်မဲခြင်းကြီးစွာဖြင့် ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် စစ်အာဏာသိမ်းသည် အထိ ဥပဒေကို ပစ်ပယ်ကာ ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။

ယင်းသို့သော အကြမ်ဖက် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖေါက်မှုများကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း လုပ်လာခဲ့သည့်အတွက် အာဏာ သိမ်းစစ်ကောင်စီအဖွဲ့ကို အကြမ်းဖက်အုပ်စုအဖြစ် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ ( CRPH) က မတ်လ (၁) ရက်နေ့စွဲဖြင့် ကြေညာခဲ့သည်။ စစ်အာဏာသိမ်းခြင်းကို လက်မခံနိုင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြနေသည့် ပြည်သူများ၊ အာဏာဖီဆန်၍ CDM လုပ်နေသော နိုင်ငံဝန်ထမ်းများ၊ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ရဟန်းရှင်လူ မိဘပြည်သူတို့ကို နိုင်ငံတဝန်းရှိ လမ်းများပေါ်တွင် ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်၊ ရိုက်နှက်၊ ဥပဒေမဲ့ ဖမ်းဆီးမှုများ ပြုလုပ်နေခြင်းသည် နိုင်ငံတော်နှင့် နိုင်ငံသားများအား စစ်ကြေညာခြင်းဖြစ်သည်ဟု CRPH ၏ ကြေညာချက်၌ ဖော်ပြထားသည်။

စစ်ကောင်စီ၏ ဥပဒေမဲ့ အကြမ်းဖက် လုပ်ရပ်များကြောင့် နိုင်ငံတဝန်း လမ်းများနှင့် ရပ်ရွာလူမှုအသိုက်အဝန်းများသည် စစ်မြေပြင်ဖြစ်ခဲ့ရပြီး စစ်ကောင်စီ၏ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များက ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် လက်နက်မဲ့ ပြည်သူများ အများအပြား အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ကြရပြီးဖြစ်သကဲ့သို့ ပြည်သူတို့၏ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်များသည်လည်း နေ့စဉ်နှင့်အမျှ အကြမ်းဖက်မှု အန္တရာယ်ကို ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ နေရသည်ဟု ဆိုသည်။ CRPH အနေဖြင့် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ၏ အကြမ်းဖက် လုပ်ရပ်များကို အပြင်းအထန်ဆုံး ရှုတ်ချလိုက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေပါ အကြမ်းဖက်မှုများကို ကျူးလွန်းနေသော နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို အကြမ်းဖက်အုပ်စု အဖြစ် ကြေညာလိုက်ကြောင်း CRPH ၏ မတ်လ (၁)ရက် ထုတ်ပြန်ချက်၌ ဖော်ပြထားသည်။ Committee Representing People’s Hluttaw) CRPH အဖွဲ့ကို ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ဖွဲ့စည်း ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ပြည်သူလူထု၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာအပြည့်အဝ အပ်နှင်းခြင်း ခံထားရသည့် အဖွဲ့ဖြစ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာကလည်း တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုခြင်း ခံရသည့် အဖွဲ့လည်း ဖြစ်သည်။

စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ CRPH ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာ (၈) တွင် ကျင်းပခဲ့သော လွတ်လပ်၍မျှသည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ မြန်မာလူထုက ဒီမိုကရေစီ နည်းကျရွေးချယ်လိုက်သည့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် CRPH ကို ဖွဲ့စည်းထားခြင်း ဖြစ်သည်။ CRPH က ပေးပို့ လိုက်သည့် အစီရင်ခံစာကို ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၈ ရက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံတွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက NLD အစိုးရအား ကို်ယ်စားပြု ဖတ်ကြားသွားခဲ့သည်။ သူ၏ မိန့်ခွန်း ကောက်နှုတ်ချက်အချို့ကို ဖေါ်ပြလိုသည်။

“အရေးကြီးတဲ့ အခိုက်အတန့်မှာ စစ်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်နေကြတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေကို နိုင်ငံတကာ အသိုင်း အဝိုင်းအနေနဲ့ ဆက်လက် အခိုင်အမာ ထောက်ခံဖို့က အရေးကြီးလှပါတယ်။ မြန်မာပြည်သူတွေကို ထောက်ခံကြောင်း အလေးအနက် အားပေးကြတဲ့ နိုင်ငံအားလုံးကို ကျေးဇူးတင်ရှိပါတယ်။ အတွင်းရေးမှူးချုပ်၊ အထူးကိုယ်စားလှယ်နဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအထူးကိုယ်စားလှယ်တို့ကိုလည်း ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။”

“ဒါပေမဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေကတော့ ကူမယ့်သူ ကင်းမဲ့နေဆဲပါဘဲ။ သဘာပတိကြီးနဲ့ သံအမတ်ကြီးများခင်ဗျား၊ လက်ရှိထောက်ခံမှုတွေအပြင်၊ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုချက်ချင်း အဆုံးသတ်ရေး၊ အပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေကို နှိပ်ကွပ်တာတွေ ရပ်တန့်ရေး၊ နိုင်ငံတော်အာဏာပြည်သူတွေထံ ပြန်လည်အပ်နှင်းရေးနဲ့ ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ရှင်သန်ရေးအတွက် အပြင်းထန်ဆုံးအရေးယူမှုတွေ ကျနော်တို့ လိုအပ်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ဒါ့ကြောင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးနဲ့ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ကြီးကို အောက် ဖေါ်ပြပါအချက်တွေ ဆောင်ကျဉ်းပေးဖို့ ပန်ကြားပါရစေ။

၁။ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ပြင်းထန်စွာ အပြစ်တင်ရှုတ်ချကြောင်း လူသိရှင်ကြားထုတ်ပြန်ပေးရန်။ ၂။ အုပ်ချုပ်မှုကောင်စီနဲ့ စစ်အစိုးရကို ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ အသိအမှတ် မပြုရန်။ ၃။ လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတတဲ့ ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်ကို စစ်အစိုးရ လေးစားလိုက်နာဖို့ တိုက်တွန်းပေးပါရန်။ ၄။ နိုင်ငံတော်ရဲ့ အာဏာကို ရွေးကောက်ခံအစိုးရကတဆင့် ပြည်သူ့ထံ ပြန်လည် မအပ်နှင်းမချင်း၊ စစ်တပ်နဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းမပြုပါရန်။ ၅။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒထုတ်ဖေါ်သူတွေကို အကြမ်းဖက်၊ အင်အားသုံးနှိပ်ကွပ်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေ ရပ်တန့်သွားအောင် အပြင်းထန်ဆုံးနဲ့ အဖြစ် နိုင်ဆုံး အရေးယူမှုတွေနဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းမှု ချက်ချင်းရပ်တန့်အောင် ဟန့်တားပေးပါရန်။ ၆။ CRPH ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကောက်မတီကို ထောက်ခံပါရန် ပန်ကြားအပ်ပါတယ်။

နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့၊ သဘာပတိကြီးခင်ဗျား။ ပြည်သူကနေ၊ ပြည်သူ့အတွက်ရွေးချယ်ပေးတဲ့ ပြည်သူ့အစိုးရ အတွက် ကျနော်တို့ ဆက်လက် တိုက်ပွဲဝင်ကြမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမိုကရက်တစ် ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု ထူထောင်ကြဖို့အတွက် ပြည်သူတွေနဲ့ အတူ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ဦးဆောင်တဲ့ အစိုးရက နှစ်ဆတိုး ကြိုးပမ်းသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။” စသည်ဖြင့် ပြောကြားခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ရဲ့ အာဏာသိမ်းယူမှုကို သူ့အနေနဲ့ ကန့်ကွက်ကြောင်း၊ NLD အစိုးရကိုသာ သူ အသိအမှတ် ကိုယ်စားပြုကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ မှာ အတိအလင်း ပြောကြားသွားသည်။ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းအနေဖြင့် လက်ရှိဖိအားများလောက်နှင့် မလုံလောက် သောကြောင့် အာဏာသိမ်း စစ်တပ်ကို ပိုမို ပြင်းထန်သည့် ဖိအားများပေးရန်လည်း မြန်မာနိုင်ငံအတွက် သီးသန့်ကျင်းပ သည့် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ အလွတ်သဘော ဆွေးနွေးပွဲတွင် ပြောကြားသွားသည်။

ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးအနေဖြင့် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုကို တနိုင်ငံချင်းက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချရန်၊ စစ်အာဏာသိမ်းအဖွဲ့နှင့် မပူးပေါင်းရန်၊ နိုဝင်ဘာ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို အသိအမှတ်ပြုပြီး ရွေးကောက်ခံလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် CRPH ကို ထောက်ခံပေးရန် နှင့် လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်နေကြသော ဆန္ဒပြသူသူများကို မြန်မာစစ်တပ်က အကြမ်းဖက်နှိမ်နှင်းမှုများ ရပ်တန့်အောင် ဖြစ်နိုင်သမျှ နည်းမျိုးစုံသုံး၍ ဖိအားပေးရန် CRPH က အလေးအနက်ထား တောင်းဆိုသည့်အကြောင်း သံအမတ်ကြီးက ပန်ကြားသွားသည်။ သူ၏ မိန့်ခွန်းနိဂုံးတွင် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက ဆွေးနွေးပွဲကို ကြည့်နေကြသော မြန်မာ နိုင်ငံသားများနှင့်အတူ သူ ရပ်တည်နေကြောင်း၊ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကျဆုံးပြီး အရပ်သားအစိုးရ အာဏာပြန်လည် ရသည် အထိ ဆက်လက် ကြိုးပမ်းသွားကြရန် မြန်မာဘာသာစကားဖြင့် ပြောဆို တိုက်တွန်းသွားခဲ့သည်။ ဦးကျော်မင်းထွန်းက လက်သုံးချောင်ထောင်၍ အရေးတော်ပုံ အောင်ရမည်ဟုလည်း ကြွေးကြော်သွားခဲ့သည်။

သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း၏ ရပ်တည်ချက်နှင့် တင်ပြချက်များကြောင့် မြန်မာပြည်သူလူထုအကြား လွန်စွာအားတက် ခဲ့ကြသည်။ အခြားတဖက်တွင် စစ်အုပ်စုအဖို့ အရှိုက်ကို အထိုးခံလိုက်ရခြင်းဖြစ်သည်။ အာဏာသိမ်းမှု တလကျော်လာခဲ့ သည့်တိုင် အသိအမှတ်ပြုသည့် နိုင်ငံမရှိဘဲ ဖြစ်သွားစေသည်။ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကပင် စစ်ကောင်စီကို အသိ အမှတ် ပြုရန် တွန့်ဆုတ်သွားကြသည်။ စင်ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ကဆိုလျှင် စစ်ကောင်စီက လက်နက်မဲ့ပြည်သူလူထု အား ရက်ရက်စက်စက် ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းမှုကို ပြစ်တင်ရှုံ့ချခဲ့ပြီး၊ မြန်မာ့အရေးသည် ဒေသတည်ငြိမ်ရေးကို ထိခိုက်နစ်နာစေ နိုင်သောကြောင့် ဖြေရှင်းကြရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ စစ်တပ်အနေဖြင့် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုမျာ ချက်ချင်းရပ်၍ သမ္မတနှင့် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံကို ချက်ချင်းလွှတ်ရမည့်အပြင် သူတို့နှင့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရမည်ဟု ပြောခဲ့သည်။ ညှိနှိုင်း ကြရာ တွင် အများပြည်သူ၏ ဆန္ဒသဘောထားများ၊ကို လေးစားကြရမည်ဟုလည်း ဆိုသည်။

မတ်လ ၂ ရက်နေ့ အာဆီယံအထူးအစည်းအဝေးတွင် စစ်ကောင်စီအနေဖြင့် လက်နက်မဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒထုတ်ဖေါ်နေ သော ပြည်သူများအပေါ် ရက်ရက်စက်စက် အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲမှုများ ချက်ချင်းရပ်၍ သမ္မတနှင့် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံကို ချက်ချင်းလွှတ်ရမည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီပြန်လည်ရှင်သန်ရေး ဆောင်ရွက်ရမည်ဟု တောင်းဆိုလိုက်သည် ကို ကြားသိရသည်။ ထို ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ ( CRPH) က မတ်လ ၂ ရက်မှာပင် ၁၁/၂၀၂၁ ထုတ်ပြန်ချက်ဖြင့် နိုင်ငံတကာနှင့် ဆက်သွယ်၍ အစိုးရတာဝန်များ ထမ်းရွက်နိုင်ရန် ယာယီ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ၄ ဦး ခန့်အပ်လိုက်သည်။ ပြည်တောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ CRPH က အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို အကြမ်းဖက် အုပ်စုအဖြစ်ကြေညာထားသကဲ့သို့ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ၏ အမိန့်မှန်သမျှကို မလိုက်နာရန်၊ အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှုများကို ဆက်လုပ်သွားရန်နှင့် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များကို ရှောင်ရှားကြရန်လည်း တိုက်တွန်းထားသည်။

လတ်တလော မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး လူထုလှုပ်ရှားမှုများကို စစ်တပ်က အင်အားသုံး ဖြိုခွင်းမှုများ ချက်ချင်းရပ်ရန် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးရုံးက သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ရက်စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Ravina Shamdasani က မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုများ ပိုမိုဆိုး ရွားပြင်းထန်လာနေသည်ကို ပြင်းထန်စွာရှုတ်ချကြောင်း၊ စစ်တပ်အနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်နေသူများအား အင်အားသုံး ဖြိုခွင်းမှုကို ချက်ချင်းရပ်တန့်ရန် တောင်းဆိုကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ နိုင်ငံအနှံ့ နေရာများစွာတွင် ရဲနှင့် စစ်တပ်က ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြနေသူများကို လူသေစေလောက်သည့် အင်အားသုံး တိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် အနည်းဆုံး ၁၈ ဦး အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး လူပေါင်း ၃၀ ကျော် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးရုံးက ခိုင်လုံသည့် သတင်းအချက်အလက်များ လက်ခံရရှိထားသည်ဟု ဆိုသည်။ ဒီမိုကရေစီနည်းအရ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံထားရသော အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များ အပါအဝင် တရားလက်လွတ် ထိန်းသိမ်းခံထားရသူအားလုံးကို အမြန်ဆုံးလွှတ်ပေးရန် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးရုံးက ထပ်လောင်းတောင်းဆိုလိုက်ပြီး နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်း အနေဖြင့် ဆန္ဒပြသူများနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ထွန်းကားရေးအတွက် ဆောင်ရွက်နေသူအားလုံးနှင့် တသား တည်းအတူ ရပ်တည်မည်ဟု ဆိုသည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နိုင်ငံတဝန်းတွင် စစ်အာဏာ သိမ်းမှု ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြသူများကို စစ်တပ်နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့က ပစ်ခတ်မှုကြောင့် အရပ်သား ၂၄ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း RFA သတင်း၏ ကနဦး အတည်ပြု စာရင်း၌ ဖေါ်ပြသည်။

ဆန္ဒပြပွဲများအတွင်း သတင်းမှတ်တမ်းရယူနေသော သတင်းထောက်များကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်နေကြောင်း မြေပြင်တွင် သတင်းရယူနေသည့် သတင်းထောက်များက ဆိုသည်။ မကေဇွန်နွေး (Myanmar Now)၊ ကိုအောင်ရဲ (ဆဲဗင်းဒေးသတင်း)၊ ကိုသိန်းဇော် (AP)၊ ကိုရဲမျိုးခန့် (MPA)၊ ကိုဟိန်းပြည့်ဇော် (ဇီးကွက်သတင်း) တို့သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ရက်နေ့က သတင်းရယူနေချိန် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး အင်းစိန်ထောင်၌ ချုပ်နှောင်ထားကြောင်း သိရသည်။ ယခုအထိ ဖမ်းဆီးတရားစွဲဆို ခံနေရသည့် သတင်းထောက် အနည်းဆုံး ၁၀ ဦးထက်မနည်း ရှိနေသေည်ဟု ပြင်သစ်နိုင်ငံ အခြေစိုက် RSF ခေါ် နယ်စည်းမခြား သတင်းထောက်များအဖွဲ့က မတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။ ဖမ်းဆီးထားသည့် သတင်းထောက်အားလုံးကို ခြွင်းချက်မရှိ ချက်ချင်းပြန်လွှတ်ရန် သတင်းသမားများ ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ CPJ က တောင်းဆိုထားကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေများကို လေ့လာပါက နိုင်ငံတကာက စစ်တပ်၏ အကြမ်းဖက်မှုများကို ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက် ရှုံ့ချနေနေသော်လည်း စစ်ကောင်စီက ဂရုမထားဘဲ ဆန္ဒပြသူများအား ဆက်လက်အကြမ်းဖက် ဖြိုခွဲနေသည် ကို တွေ့ရသည်။ အာဆီယံက နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်နှင့် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့အပါအဝင် ဖမ်းဆီးထားသူများ ပြန်လွှတ်ပေးရန် တောင်ဆိုနေစဉ်မှာပင် ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးအပေါ် စွဲချက်အသစ်များတင်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတကာကို အာခံပြလျှက် ရှိနေသည်။ ဆန္ဒပြလျှက်ရှိသော Gen XYZ တို့နှင့် ရဟန်းရှင်လူ ကျောင်းသားပြည်သူများက “ပြည်သူ့အာဏာ ပြည်သူ့ပြန်ပေး” ဟု ကြွေးကြော်နေသည်ကိုလည်း စစ်အုပ်စုက မသိကျိုးကျွံလုပ်နေဆဲရှိသည်။

Gen XYZ လူငယ်များနှင့် ပြည်သူတို့ကလည်း စစ်အာဏာရှင်စနစ် လုံးဝချုပ်ငြိမ်းအောင် ဆက်လက်တိုက်ပွဲဝင်နေကြ သည်။ အရေးတော်ပုံအောင်ရမည်ဆိုသော ကြွေးကြော်သံများကလည်း နိုင်ငံတခွင်လုံးအား မိုးချုန်းသံသဖွယ် မြည်ဟီး နေသည်ကို ကြားနေကြရသည်။ တချိန်တည်းတွင် CDM လှုပ်ရှားမှုကလည်း အရှိန်အဟုန် မြင့်သည်ထက် မြင်လာနေ သည်ကို မြင်တွေ့ကြားသိနေရသည်။ စစ်အာဏာရှင်တို့၏ လက်နက်အားကို အကြမ်းဖက်ဖိနှပ်မှုများ ပြင်းထန်လာလျှက်ရှိ နေသော်လည်း ဆန္ဒပြသူများက အောင်ပွဲမရမချင်း နောက်ဆုတ်မည့် သဘောထားမရှိကြောင်း မြေပြင်လက်တွေ့အခြေ အနေများက သက်သေပြနေသည်။ ထို့ပြင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ(CRPH)၏ ဆောင်ရွက်ချက် များကလည်း ပြည်လူထု၏ ထောက်ခံမှုများ ရရှိနေသည်။ ကုလသမဂ္ဂနှင့် နိုင်ငံတကာကလည်း ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒထုတ်ဖေါ် နေသော Gen XYZ လူငယ်များနှင့် ပြည်သူတို့ဘက်၌ ရပ်တည်နေသည်။ လက်ရှိအခြေအနေအရ CDM လှုပ်ရှားမှုကြောင့် စစ်ကောင်စီအနေဖြင့် အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာ ထူထောင်၍ မရဘဲဖြစ်နေသည်။ ပြည်သူလူထုကလည်း မိမိတို့၏ရပ်ရွာများကို မိမိတို့ ကိုယ်တိုင် အုပ်ချုပ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ဖေါ်ဆောင်နေကြသည်။ တရားမဝင် အာဏာသိမ်းလုပ်ရပ်ကြောင့် ယခုအထိ မည်သည့်နိုင်ငံကမျှ တရားဝင်အသိအမှတ် မပြုကြပေ။

လက်ရှိအခြေအနေအတိုင်းဆိုပါက အကြမ်းဖက် လူ့အခွင့်အရးချိုးဖေါက်မှုများ ဆက်လက်ကျူးလွန်နေသည့် စစ်ကောင်စီ အနေဖြင့် တရားဝင်ရပ်တည်ခွင့် လုံးဝဆုံးရှုံးနေပေပြီ။ ယင်းအရှိတရားကို စစ်အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင်တို့ မလွဲမသွေ လက်ခံရမည့် အချိန်ကျရောက်နေပြီ။ မိမိတို့ မပိုင်သည့် ပြည်သူ့အာဏာကို အဓမ္မလုယူခြင်းသည် ယနေ့အချိန်တွင် မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များက လုံဝလက်ခံလိမ့်မည်မဟုတ်တော့ပါ။ စစ်အာဏာအောက်တွင် သူတို့၏ အနာဂတ်များ ပျောက်ဆုံးရမည့် အဖြစ်ကို လက်ခံတော့မည် မဟုတ်ပါ။ ယခုထက်ပို၍ စစ်ကောင်စီက ခေါင်းမာနေမည်ဆိုလျှင် နိုင်ငံနှင့်တကွ အာဆီယံ ဒေသတခုလုံး အတွက် ဆိုးကျိုးရလဒ်များ ဖြစ်လာနိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အနာဂတ်နှင့် လူငယ်များ၏ အနာဂတ်ကို ကြီးမားစွာ ထိခိုက်နစ်နာစေလိမ့်မည်။ ထို့ကြောင့် Gen XYZ လူငယ်များနှင့် ပြည်သူတို့တောင်းဆိုနေသည့် “ပြည်သူ့အာဏာ ပြည်သူ့ပြန်ပေး” ဆိုသော တောင်းဆိုမှုကို စစ်ကောင်စီအနေဖြင့် လိုက်နာရန်မှတပါး အခြားရွေးချယ်စရာ မရှိတော့ဟု သုံးသပ်မိပါသည်။။။။