ကိုကျော်(မြစ်ကြီးနား) - ကျေးဇူးတော်နေ့ (Thanksgiving Day) - အမေရိကန် ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများ ရဲ့ အမြင်ရှုထောင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း

(မိုးမခ ဘာသာပြန်) နိုဝင်ဘာ ၂၆၊ ၂၀၂၀

Thanksgiving Day (ကျေးဇူးတော်နေ့) ကို အမေရိကန်၊ ကနေဒါ၊ ဘရာဇီး၊ ဂျာမဏီ၊ ဂျပန် နဲ့ တခြားသောဒေသများမှာ နှစ်စဉ်ကျင်းပကြပါတယ်။ (မြန်မာပြည်မှ 'ကောက်သစ်စားပွဲ' နှင့် တူညီသလား ကွဲပြားမှုရှိသလား ဆိုတာတော့ ကိုယ်တိုင် နားမလည် မသိရှိပါ)။ ဒီနှစ်မှာတော့ နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်၊ ၂၀၂၀ က အမေရိကန်ရဲ့ ကျေးဇူးတော်နေ့ (Thanksgiving Day) အများပြည်သူရုံးပိတ်ရက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်မှာ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း နိုဝင်ဘာလရဲ့ စတုတ္ထအပတ် ကြာသပတေးနေ့ကို ကျေးဇူးတော်နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်။

အမေရိကန်ကျောင်းများမှာ သင်ကြားတဲ့ (သို့) ၁၉ ရာစုနှစ်ဗားရှင်းရဲ့ Thanksgiving Day သမိုင်းကြောင်းက ၁၆၂၀ နှစ်များမှာ ပူရီတန်ဘာသာဝင် (အဂ်လန် ပရိုတက်စ်စတန့် - Protestants) တစ်စုက May Flower သဘော်နဲ့ အဂ်လန်မှထွက်ခွာခဲ့ပြီး အမေရိကန် မက်ဆာချူးဆက်ပြည်နယ် Plymouth မြို့လေးကို ရောက်ခဲ့တယ်။ အဲဒီမှာ အခြေချခဲ့ပြီး ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ရတယ်။ ဆောင်းရာသီ ခက်ခဲတဲ့ကာလမှာ ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများရဲ့ အကူအညီနဲ့ အစားအသောက်များကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာသစ်ကြီး (အမေရိကန်) ကို သဘော်နဲ့ အဆင်ပြေစွာ ဆိုက်ရောက်ခဲ့တယ်၊ ဒေသခံတွေရဲ့ ကူညီမှုရခဲ့တယ်၊ နောက်ပြီးတော့ ရေခံမြေခံကောင်းတော့ ကောက်ပဲသီးနှံတွေ ဖြစ်ထွန်းခဲ့ကြလို့ ဒါတွေအားလုံးက ဘုရားသခင်ရဲ့ကောင်းချီးပေးမှုကြောင့်ဖြစ်ပြီး ကျေးဇူးတော်ကို တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ ကျေးဇူးတော်နေ့ အထိမ်းအမှတ် စတင်ကျင်းပခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကျေးဇူးတော်နေ့ကို အရင်တုန်းက ပြည်နယ်တစ်ခုနဲ့တစ်ခု ကျင်းပတဲ့နေ့ရက် ကွဲပြားခဲ့ကြပြီး သမ္မတလင်ကွန်း လက်ထက်ရောက်မှ နိုဝင်ဘာလရဲ့ နောက်ဆုံး ကြာသပတေးနေ့ကို သတ်မှတ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တစ်ချက်က အမေရိကန်ရဲ့ ကျေးဇူးတော်နေ့မှာ ကြက်ဆင်သား (turkey) ကို စားကြတာ ထုံးစံတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကတော့ လူအများစုသိထားကြတဲ့ Thanksgiving Day သမိုင်းကြောင်း အကျဉ်းချုပ် ဖြစ်ပါတယ်။

၁၉၆၀ နှစ်တုန်းက ဖီလာဒဲလ်ဖီးယား မူလတန်းကျောင်းတစ်ခုမှာ ပေါ်လာပီတာစ် (Paula Peters) က ဒုတိယတန်းတက်နေပြီး မေးဖလားဝါးသဘော် နဲ့ Plymouth ကိုလိုနီအကြောင်းကို ဆရာတစ်ဦးက ရှင်းပြနေတာကို နားထောင်နေခဲ့ပါတယ်။ အဂ်လန်မှ ရောက်ရှိလာတဲ့ အခြေချသူများကို ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများ (Native Americans) က အကူအညီပေးခဲ့ကြပြီး နောက်ပိုင်းမှာ ဘာတွေဖြစ်ခဲ့သလဲ? လို့ ကျောင်းသားတစ်ဦးက မေးတဲ့အခါမှာ ကျောင်းဆရာက သူတို့အားလုံး သေသွားကြတယ်လို့ ပြန်ဖြေခဲ့ပါတယ်။

"ဆရာမက ဒေသခံတိုင်းရင်းသားတွေ အားလုံးသေသွားခဲ့တယ်လို့ ပြောတော့ အတော်စိတ်မကောင်း ဖြစ်ခဲ့ရတယ်။ ကျမက လက်ထောင်ပြပြီး ဒါတွေက မမှန်ကန်ဘူးလို့ ပြောခဲ့တယ်။ ကျမကိုယ်တိုင်က ဒေသခံတိုင်းရင်းသား Wampanoag တစ်ယောက်ဖြစ်တယ်၊ အခုထိ ကျနော်အသက်ရှင်နေသေးတယ်လေ။ အဲဒီတုန်းက ဒုတိယကျောင်းသားလေး ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ ဆရာမကို ကျမက စိန်ခေါ်ခဲ့မယ်လို့ မထင်မိဘူး။ ယနေ့အချိန်မှာ ကျမတို့လူမျိုးတွေက အခုထိရှိနေသေးတယ် ဆိုတာကို လူတိုင်းကိုပဲ ရှင်းပြနေရတယ်" လို့ ပီတာက TIME ကို ပြောပြခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်ဒေသခံ Mashpee Wampanoag တိုင်းရင်းသားဖြစ်တဲ့ ပေါ်လာ ဟာ အသက် ၆၁ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်ပြီး Thanksgiving holiday ရဲ့ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို ပညာပေးနေသူတစ်ဦး ဖြစ်ပါတယ်။

ပေါ်လာ နဲ့ သူမရဲ့သားတို့က အမေရိကန်ကို ဥရောပသားတို့ ရောက်ရှိလာတဲ့ နှစ်ပေါင်း ၄၀၀ က အဖြစ်အပျက်များထဲမှာ Wampanoag တိုင်းရင်းသားတို့ရဲ့ အမြင်ရှု့ထောင့်များ ထည့်သွင်းပေးခဲ့ပြီး ပညာပေးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မက်ဆာချူးဆက်ပြည်နယ် Cape Cod ကို Pilgrims ('ဘုရားဖူးများ'လို့ခေါ်ဝေါ်ကြတဲ့ အဂ်လန်ပူရီတန် ဘာသာရေးသမားများ) မေဖလားဝါးသဘော်နဲ့ ၁၆၂၀ ခုနှစ်မှာ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး အဲဒီမှာ ၅ ပတ်ကြာ ကမ်းကပ်ပြီးနေခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီကမှတဆင့် Pilgrims များက ထပ်ပြီးရွက်လွင့်ကာ ကောက်ပဲသီးနှံများ ဖြစ်ထွန်းနိုင်မယ့် ပိုပြီးကောင်းမွန်တဲ့ နယ်မြေသစ်ကို ရှာဖွေခဲ့ကာ Patuxet (ဒေသခံအခေါ်နေရာ၊ ယခု Plymouth, Massachusetts) ကို ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

ဥရောပသားများနဲ့ ထိတွေ့ပြီးနောက်ပိုင်း ထူးဆန်းတဲ့ ပလိပ်ရောဂါနဲ့ အခြားသောကူးစက်ရောဂါများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ဒေသခံများ အားလုံးနီးပါး သေကြေပျက်စီးခဲ့ရတာကြောင့် ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲကျင်းပဖို့ အကြောင်းမရှိဘူးလို့ Mashpee Wampanoag လူမျိုးရဲ့ Indian Education တာဝန်ခံ Hendricks-Miller က ပြောပါတယ်။ Wampanoag လူမျိုးတွေအတွက် Thanksgiving က ဝမ်းနည်းဖွယ်နေ့ရက်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး အကြောင်းရင်းကတော့ ကပ်ရောဂါကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရတာ နဲ့ ရာစုနှစ်များစွာရှိခဲ့တဲ့ ဒေသခံအင်ဒီးယန်းလူမျိုးများကို ဖယ်ရှားပစ်တဲ့ ပေါ်လစီများ တို့ကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလထဲမှာ မေဖလားဝါးသဘော် အမေရိကကို ဆိုက်ရောက်တဲ့ နှစ် ၄၀၀ ပြည့်အထိမ်းအမှတ်မှာ Wampanoag တွေက သူတို့မျိုးနွယ်စဉ်ဆက်တွေက အခုထိရှိနေတုန်းပဲ ဆိုတာကို ပြောပြနိုင်ဖို့ အခမ်းအနားများ ပြင်ဆင်ထားပေမယ့် ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် ဖျက်သိမ်းခဲ့လိုက်ရပြီး အွန်လိုင်းအစီစဉ်ပဲ လုပ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နှစ်ပေါင်း ၄၀၀ အတွင်း တချို့သောကိစ္စများက ယနေ့ထိ ပြောင်းလဲနိုင်ခြင်း မရှိသေးဘူးလို့ ပေါ်လာ က ပြောပြပါတယ်။ Wampanoag လူမျိုးများက ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ နဲ့ သူတို့ရဲ့နယ်မြေကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားဖို့ စစ်မျက် ၂ ခု တိုက်နေရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် ၄၀၀ က ကပ်ရောဂါကြောင့် Patuxet (ယခု Plymouth) မှ Wampanoag လူမျိုးအားလုံးနီးပါး ကွယ်ပျောက်သွားရမလို ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၆၁၆ ခုနှစ် မေဖလားဝါး မရောက်ရှိခင်ကတည်းက ထူးဆန်းတဲ့ ကူးစက်ကပ်ရောဂါတစ်မျိုးကြောင့် အဲဒီတုန်းက Wampanoag Nation လို့ခေါ်တဲ့ ရွာပေါင်း ၆၉ ခုရဲ့ လူဦးရေ ၇၅% မှ ၉၀% အထိ သေကြေပျက်စီးခဲ့ရပါတယ်။ ကူးစက်မှုရောဂါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပညာဗဟုသုတ မရှိခဲ့တာကြောင့် လက်နက်ခဲယမ်းတို့ရဲ့ သဘာဝလွန် ဆန်းကြယ်တဲ့ဖြစ်ရပ်ကြောင့်လို့ ယူဆခဲ့ကြပါတယ်။

"မေဖလားဝါး ရောက်မလာခင်ကတည်းက ကပ်ရောဂါကြောင့် Wampanoag လူဦးရေအများစုက သေဆုံးခဲ့ကြတယ်။ ဒေသခံတိုင်းရင်းသား အများစုက သေနတ်လက်နက်တွေကို ကပ်ရောဂါနဲ့ ဆက်စပ်ခဲ့ကြတယ်၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဥရောပသားတွေ ရောက်လာကြပြီဆိုရင် သေနတ်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်ကြတယ်၊ မကြာပါဘူး လူတွေက ကပ်ရောဂါနဲ့ သေကုန်ကြတယ်" လို့ သမိုင်းပညာရှင် နဲ့ This Land is Their Land: The Wampanoag Indians, Plymouth Colony, and the Troubled History of Thanksgiving စာအုပ်ကို ရေးသားခဲ့သူ David J. Silverman က ပြောပါတယ်။

အဲဒီလို ကူးစက်ရောဂါက Wampanoag နယ်မြေများမှာ နောက်ထပ်နှစ်ပေါင်း ၃၀ နီးပါးအထိ ပုံမှန်လိုဖြစ်ခဲ့ပြီး ဥရောပသားတို့ရဲ့ အမြင်ကတော့ ဒေသခံလူမျိုးများ သေကြေပျက်စီးရမှုကို မသန့်ရှင်းသော အယူဝါဒများအား ဘုရားသခင်မှ ရှင်းထုတ်သန့်စင်လိုက်တယ်လို့ ယူဆခဲ့ကြကြောင်း David J. Silverman က ပြောပါတယ်။

"ဒါတွေက မက်ဆာချူးဆက်မှာ မေဖလားဝါးခရီးသည်များ နေရာယူခဲ့ရာမှ ပျက်စီးအားနည်းမှုတွေကို ဖန်တီးပေးခဲ့တာ ဖြစ်တယ်" လို့ Mashpee Wampanoag လူမျိုး ပန်းချီဆရာနဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၄၅ နှစ်အရွယ် Hartman Deetz က ပြောပါတယ်။ ပညာရှင်တချို့ ခန့်မှန်းထားရာမှာ ၁၇ ရာစုအစောပိုင်းက New England ဒေသတဝိုက်မှာ (အမေရိကန် အရှေ့မြောက်ပိုင်းမှ Maine, Vermont, New Hampshire, Massachusetts, Connecticut နဲ့ Rhode Island ပြည်နယ်တို့ပါဝင်) Wampanoag လူမျိုး ၄၀၀၀၀ ကျော်ရှိခဲ့ပြီး ယခုအချိန်မှာ ခန့်မှန်းခြေ ၄၀၀၀ - ၅၀၀၀ ခန့် ရှိကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ယနေ့ခေတ်မှာ အမေရိကန်အစိုးရမှ တရားဝင် လက်ခံသတ်မှတ်ထားတဲ့ Wampanoag လူမျိုး အုပ်စု ၂ ခုရှိကာ Mashpee နဲ့ Aquinnah တို့ဖြစ်ကြပြီး မက်ဆာချူးဆက်ပြည်နယ်မှာ အခြားသောလူမျိုးစုတို့ကိုလည်း လက်ခံထားကြပါတယ်။

Wampanoag လူဦးရေတွေကို သေကြေပျက်စီးစေခဲ့တဲ့ ကပ်ရောဂါ သမိုင်းကြောင်းက ယခုကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနဲ့ ပုံသဏ္ဍန်ဆင်တူနေပြီး အမေရိကန် ကျေးဇူးတော်နေ့သမိုင်းမှာ ချန်လပ်ခြင်းခံခဲ့ရတဲ့ များစွာသောရှု့ထောင့်ထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

တကယ်တမ်းကျတော့ အများစုက ၁၆၂၁ ခုနစ်မှာ စတင်ခဲ့တဲ့ ပထမဦးဆုံးသော ကျေးဇူးတော်နေ့ပွဲတော် ("First Thanksgiving”) မှာ စားသုံးခဲ့တဲ့ဟင်းပွဲ (ကြက်ဆင်သား) ဇာတ်လမ်းကို သိထားကြပြီး ဒါတွေက Plymouth ကိုလိုနီခေတ်မှာ ထင်ရှားတဲ့ Edward Winslow နဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးမှုး William Bradford တို့ရဲ့ မှတ်တမ်းတချို့ထဲမှ ဖြစ်ပြီး သမိုင်းပညာရှင်များအတွက် ဒါတွေက အရေးပါတဲ့ အချက်အလက်တွေ မဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
များသောအားဖြင့် စားတော်ပွဲ အကြောင်းအရာတွေက ၁၉ ရာစုမှာ ဖြည့်စွက်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာ ဖန်တီးခဲ့တဲ့ ဒဏ္ဍာရီဆန်တဲ့ အကြောင်းအရာများ နဲ့ အယူအဆလွှဲမှားချက်များကို Wampanoags နဲ့ ဒေသခံတိုင်းရင်းသားတို့က ယနေ့ထိ လက်မခံကြပါဘူး။

"ဒီလိုအချိန်အခါမှာ Wampanoag လူမျိုးတစ်ယောက် အဖြစ်အနေနဲ့ Pilgrims နဲ့ ဒေသခံအင်ဒီးယန်းလူမျိုးတွေ အကြောင်းကို ပြောနိုင်ဖို့ အရေးကြီးပေမယ့် Wampanoag တွေက အမြဲတန်းလိုလို ချန်လပ်ထားခြင်း ခံခဲ့ရပြီး ကျနော်တို့ရဲ့နာမည်ကိုတောင် ထည့်သွင်းပြောဆိုခြင်း မရှိခဲ့ရဘူး" လို့ Hartman Deetz က ပြောပါတယ်။
Aquinnah Wampanoag သမိုင်းပြတိုက်မှ ၇၁ နှစ်အရွယ် ပညာရှင် Linda Coombs က အမေရိကန်သမိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများရဲ့ ရှု့မြင်သုံးသပ်မှုကို ကျောင်းဆရာဆရာမများအား သင်ကြားပေးရာမှာ ဒဏ္ဍာရီဆန်တဲ့ ကျေးဇူးတော်စားသောက်ပွဲရဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ အကြမ်းဖက်မှုများ သေချာပေါက် ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း ပြောပြခဲ့ပါတယ်။

"၁၇ ရာစုမှာ ကိုလိုနီတွေ ရောက်လာတော့ သူတို့က ဒေသခံကျနော်တို့ကို တနည်းမဟုတ်တနည်းနဲ့ ဖယ်ရှားပစ်လိုက်မှာပဲ။ ဘာသာရေးအရ ပြောင်းလဲလိုက်မယ်၊ အကြမ်းဖက်နှိပ်စက်မယ် သို့မဟုတ် သဘော်နဲ့တိုင်းပြည်က သယ်ထုတ်သွားပြီး ကျွန်အဖြစ်ရောင်းစားမယ် လုပ်ခဲ့ရပါတယ်။ ဒါတွေကို သမိုင်းမှာ လူသိမများကြသေးတော့ ဒီလိုဟာတွေ တကယ်ဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို သိစေချင်တယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါတွေကနေ ယနေ့လို အမေရိကန်နိုင်ငံဆိုတာ ဖြစ်လာပြီး လူတွေက Thanksgiving ညစာကို စားသုံးနေရတယ်" လို့ Linda Coombs က ပြောခဲ့ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ စပြီးမြင့်တက်လာချိန်မှာ အမေရိကန်အစိုးရ ပြည်ထဲရေးဌာနက မက်ဆာချူးဆက် Mashpee နဲ့ Taunton တို့မှ Wampanoag လူမျိုးစုတွေပိုင်ဆိုင်တဲ့ မြေဧရိယာ ၃၂၁ ဧကကို သူတို့ရဲ့ကိုယ်ပိုင်မြေအဖြစ် ခွင့်မပြုနိုင်ကြောင်း၊ အကြောင်းရင်းက Wampanoag လူမျိုးက အမေရိကန်ဒေသခံ "အင်ဒီးယန်း" ဆိုတဲ့ သတ်မှတ်ချက်နဲ့ ကိုက်ညီမှုမရှိဘူးလို့ ဆိုခဲ့ပါတယ်။ နောက်ကျတော့ ပြည်ထဲရေးဌာနက ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့ရာမှာ အမှားအယွင်းများရှိခဲ့လို့ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ပြီး ကိုယ်ပိုင်နယ်မြေအဖြစ် လက်ခံနိုင်ခြင်းရှိမရှိကို ပြန်လည်သုံးသပ်မယ်လို့ ပြောခဲ့ပေမယ့် ပြဿနာက ဖြေရှင်းသွားခြင်း မရှိသေးပါဘူး။

ပြည်ထဲရေးဌာနရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အသစ်ကို စောင့်ဆိုင်းနေရပြီး သမ္မတအဖြစ် အရွေးခံခဲ့ရတဲ့ ဂျိုးဘိုင်ဒန်အစိုးရပေါ်မှာလည်း မျှော်လင့်ချက်ထားနေကြပါတယ်။ အကြောင်းရင်းက ဘိုင်ဒန်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့သစ်ထဲမှာ Mashpee Wampanoag ဘက်မှရပ်တည်ပေးမယ့် မဟာမိတ်တစ်ဦး ပါရှိပြီး ပြည်ထဲရေးဌာနမှာ ဒေသခံလူမျိုးနွယ်တစ်ဦးအား ခန့်အပ်လိမ့်မယ်လို့လည်း သတင်းထွက်နေတာကြောင့် အကူအညီရနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ထားကြပါတယ်။

Mashpee လူမျိုးစုအတွင်းမှာလည်း ပြဿနာတစ်ချို့ရှိနေပြီး လူမျိုးစုခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို လောင်းကစားရုံတစ်ခု တည်ဆောက်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လာဘ်စားမှုဖြင့် နိုဝင်ဘာလ ၁၃ ရက်မှာ ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။
"နှစ်ပေါင်း ၄၀၀ ကြာပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ကပ်ရောဂါပြဿနာ၊ မြေယာပိုင်ဆိုင်မှု တရားရုံးဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ် အငြင်းပွားနေမှု နဲ့ ကိုလိုနီဥပဒေအရ လူထုရဲ့အခွင့်အရေးကို အသတ်အမှတ်ပြုဖို့ စတာတွေအကြားမှာ ထပ်ပြီးတော့ ကိုလိုနီပြုခံနေရပါတယ်" လို့ Hartman Deetz က ပြောပါတယ်။

ကျေးဇူးတော်နေ့ ရုံးပိတ်ရက်မှာ Wampanoag လူမျိုးတို့ကလည်း မိသားစုစားပွဲ ကျင်းပကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီဟာက Wampanoag တို့ နှစ်စဉ်ကျင်းပတဲ့ အခြားသော ကျေးဇူးတော်နေ့များထဲမှ တစ်ခုသာဖြစ်ပြီး ကောက်သစ်ရိတ်သိမ်းမှုကို ဂုဏ်ပြုကြပါတယ်။ ပေါ်လာ က အိမ်နောက်ဘက်မှာ မီးပုံဆုတောင်းပွဲ လုပ်လေ့ရှိပြီး မီးပုံထဲသို့ ဆေးရွက်ကြီးများထည့်ကာ ဘိုးဘွားစဉ်ဆက်တို့အား သတိရဂုဏ်ပြု ဆုတောင်းကြပါတယ်။ ဒီနှစ်မှာတော့ ကပ်ရောဂါကြောင့် မိသားစုစုံညီပွဲက ခါတိုင်းထက် လူနည်းမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနှစ်ရဲ့ ၅၁ ကြိမ်မြောက် National Day of Mourning (ကျေးဇူးတော်နေ့အစား ဒေသခံမျိုးနွယ်တို့ရဲ့ ကျင်းပသည့် ဝမ်းနည်းခြင်းပွဲတော်) ကို Plymouth Rock မှာ ကျင်းပမှာဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ကျေးဇူးတော်နေ့မှာ လူပေါင်း ၁၀၀၀ ကျော်ခန့် တက်ရောက်လေ့ရှိပြီး ဒီနှစ်အတွက် အနီးအနားမှာ မနေထိုင်ကြတဲ့လူများကို အွန်လိုင်း livestream ကိုသာ ကြည့်ရှုဖို့ အခမ်းအနား ကြီးမှုးကျင်းပသူများက တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

United American Indians of New England မှ ပူးတွဲဦးဆောင်သူ ၆၁ နှစ်အရွယ် Mahtowin Munro က ပွဲတော်နေ့မတိုင်မီ ညပိုင်းကစပြီး ဥပုဒ်စောင့်ပါတယ်။ Black Lives Matter လှုပ်ရှားမှုမှ အစွန်းရောက်လူဖြူများ၊ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု နဲ့ လူမည်းတွေရဲ့ အသံခံစားချက်ကို ကြားသိလာစေဖို့ ကြိုးစားခဲ့သလိုပဲ ဒေသခံတိုင်းရင်းသားတို့ရဲ့ အမြင်ရှုထောင့်ကို ကြားသိစေဖို့ သတိပေးနိုးဆော်မှု ဖြစ်တယ်လို့ Mahtowin Munro က ပြောပါတယ်။

"ကျမတို့အားလုံး အတူတကွ စုစည်းမိကြတဲ့အခါမှာ စည်းလုံးညီညွတ်မှု နဲ့ မျှော်လင့်ချက်တို့ရှိပြီး တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး နားထောင်ပေးကြခြင်းဖြင့် အနာဂတ်မှာ လူတိုင်းရဲ့ကောင်းကျိုးအတွက် ဖြစ်စေမယ်ဆိုတဲ့ လေးနက်တဲ့ခံစားမှု ဖြစ်လာပါတယ်" Mahtowin Munro က ပြောပါတယ်။

ဒီလိုအခမ်းအနားတွေမှာ လူသားတွေရဲ့ ရှင်သန်မှုကိုသာမက အောင်မြင်မှုရှိခဲ့တဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို ပြောဆိုနိုင်ဖို့ အခွင့်အရေးတွေ ရှိလာမှာဖြစ်ပါတယ်။ Hendricks-Miller ကတော့ survival (ရှင်သန်မှု) ဆိုတဲ့စကားလုံးကို အတတ်နိုင်ဆုံး မသုံးချင်ဘဲ “We’re still here” (ငါတို့ ဒီမှာရှိနေသေးတယ်) အသုံးအနှုန်းကို ပိုပြီးနှစ်သက်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ "ကျမတို့ကြုံတွေ့ ဖြတ်သန်းခဲ့ရတာကို ထည့်ပြီးစဉ်းစားလိုက်မယ်ဆိုရင် "ငါတို့ ဒီမှာရှိနေသေးတယ်" ဆိုတာက ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် ရွတ်ဖတ်နေတဲ့ ကြွေးကြော်သံလို ပဲပေါ့" ဟု ပြောသွားကြောင်း။ ။

(TIME - 23 NOV, 2020 - 400 Years After the ‘First Thanksgiving,’ the Tribe Who Fed the Pilgrims Continues to Fight for Their Land Amid Another Epidemic, BY Olivia Waxman)