အောင်မော်ဦး - “ ကရင်တကျပ်-ဗမာတကျပ် “

Photo- i-Sight

“ ကရင်တကျပ်-ဗမာတကျပ် “

အောင်မော်ဦး

(မိုးမခ) ဇွန် ၇၊ ၂၀၂၀

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ဖြစ်ေနတဲ့ “Black Lives Matter” လှုပ်ရှားမှုက “Against Discrimination, Against Bullying” လှုပ်ရှားမှုပါ။ အဲဒါကို အငုံ့စိတ်နဲ့ အောက်ကနေ ခံမခွပ်ဘဲ “No Justice, No Peace” ဆိုတဲ့ ကြွေးကြော်သံနဲ့ လူသားဆန်မှုဆီ ဦးတည်ဆွဲခေါ်သွားခဲ့ကြတာပါ။ လူဖြူလူမည်းပြဿနာဆိုတာထက် “တန်းတူညီမျှမှုပြဿနာ”ဆိုတဲ့အချက်ကို အမြော်အမြင်ရှိစွာ မီးမောင်းထိုးပြခဲ့ကြတာပါ။  

အမေရိကန်ရဲ့နောက်ခံသမိုင်းနဲ့ လူတဦးချင်းစီရဲ့ ငယ်ဘဝအတွေ့အကြုံတွေက ဒီလို ကြီးနိုင်ငယ်ညှဉ်းလုပ်တဲ့၊ ဒီလိုစော်ကားမော်ကား ခွဲခြားဆက်ဆံတဲ့ မဖွယ်မရာဒုစရိုက်မှုမျိုးတွေအပေါ် ဆတ်ဆတ်ထိမခံနိုင်အောင် ပေါက်ကွဲစေခဲ့ပါတယ်။ America’s Got Talent တို့၊ Britain’s Got Talent တို့မှာ ဝင်ပြိုင်ကြတဲ့ ကလေးတိုင်းလိုလိုဟာ ကျောင်းမှာ၊ ရပ်ရွာထဲမှာ အနိုင်ကျင့် (Bullying) ခံကြရကြောင်းကို ထည့်ပြောလေ့ရှိကြပါတယ်။ တချို့ကလေးတွေဆို သူတို့ရဲ့ခံစားချက်ကို သီချင်းရေးစပ်သီဆိုပြီးတော့တောင် ပြိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။ “ကျနော်အသက်ရှူလို့မရတော့ပါဘူး” ဆိုတဲ့ ဂျော့ဖလွိုက်ရဲ့ ဗီဒီယိုဟာ အဲဒီလိုကြီးပြင်းခဲ့ကြဖူးသူတိုင်းရဲ့ နှလုံးသားတွေကို သိမ်းကျုံးဆွဲခါ လှုပ်ရမ်းပစ်ခဲ့တာပါ။

စက္ကန့်မလပ် ထုတ်လွှင့်ပေးနေတဲ့ သတင်းတွေမှာ နူးညံ့လှပတဲ့ လူသားဆန်မှုနဲ့ အရုပ်ဆိုးအကျည်းတန်လှတဲ့ အဟိတ် တိရစ္ဆာန်ဆန်မှုနှစ်ခုကို ယှဉ်တွဲမြင်နေရတာဟာ အိမ်ထဲနေနေကြသူတွေကို စိတ်ထိခိုက်ကြရစေပါတယ်။ ငါတို့ဟာ တော်တော်နေစိမ့်ကြသူတွေ၊ ငါတို့ဟာ တော်တော်တကိုယ်ကောင်းဆန်ကြသူတွေ ဖြစ်နေကြပြီလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းဟာ ပြတင်းပေါက်ကနေတောင် ထွက်မကြည့်ရဲတဲ့သူတွေကို အကြီးအကျယ် ထိုးနှက်တိုက်ခိုက်ပါတော့တယ်။ ဒီလိုနဲ့ လမ်းတွေပေါ်မှာ လူတွေဟာ ပိုပိုများလာသလို၊ ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာတွေကိုကျော်လွန်လို့ ဥရောပနိုင်ငံတွေဆီအထိ ကူးလူးရောက်ရှိသွားခဲ့ပါတော့တယ်။ ကိုဗစ်နဲ့ သေချင်သေပါစေ၊ ဒီလို ပုံပျက်ပန်းပျက် လူ့အဖြစ်နဲ့ အသက်ရှင်နေမှုကို ငါတို့ စက်ဆုပ်တယ်လို့ နားလည်ရပါတယ်။ ဓာတ်ပုံတွေ၊ ရုပ်သံလွှင့်ချက်တွေထဲမှာ ကျည်ဆန်လည်းမကြောက်၊ ကိုဗစ်လည်းမကြောက်ဘဲ သေချင်သေပါစေဆိုပြီး ချီတက်နေကြသူတွေကို တွေ့နေရပါတယ်။ နောက် ၃-၄ ပတ်လောက်ဆိုရင်တော့ ပိုတိုးလာတဲ့ သေဆုံးစာရင်းကိုတွေ့ကြရတော့မှာပါ။

ဒီလှုပ်ရှားမှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခဲ့ကြတာနဲ့ပတ်သက်လို့ အဓိကအကျဆုံးဖြစ်တဲ့ သမ္မတဟာ ဘယ်လောက်ညံ့ဖျင်း၊ ဘယ်လောက်မှားယွင်းခဲ့တယ်ဆိုတာကို အားလုံးသိကြမှာပါ။ ဒါ့အပြင် စစ်တပ်၊ ရဲ၊ ပြည်နယ်အစိုးရ၊ မြို့တော်ဝန်၊ တရားသူကြီး၊ ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်၊ သတင်းမီဒီယာတွေ စသဖြင့်ဟာလည်း သူ့အခန်းကဏ္ဍနဲ့သူ တရားမျှတမှုဘက်က ရပ်တည်ခဲ့ကြတယ်ဆိုတာကိုလည်း အားလုံးတွေ့မြင်ကြရမှာပါ။ အိမ်ေတွမီးရှို့၊ ဆိုင်တွေဖျက်ဆီးပြီး လုယက်မှုတွေဖြစ်နေကြပေမယ့်လည်း အဲဒီလိုမလုပ်ကြဖို့ ဝိုင်းဝန်းကာကွယ်တားဆီးကြတဲ့နည်းလမ်းနဲ့ လူဆိုးနဲ့ လူကောင်းကွဲပြားခြားနားအောင် ေဖာ်ထုတ်ခဲ့ကြတာတွေကိုလည်း တွေ့ကြရမှာပါ။ ပြည်နယ်အစိုးရတွေက မတရားတဲ့ ထရမ့်အာဏာဟူသမျှ တာဝန်အရ ဖီဆန်ကြဆိုတဲ့နည်းလမ်းနဲ့ ပြည်သူမနာအောင် ခုခံကာကွယ်ခဲ့ကြသလို၊ လမ်းပေါ်မှာ ထိပ်တိုက်တွေ့နေတဲ့ လူထုကို ဒူးထောက်ပြီး No justice, no peace ပါလို့ ဝိုင်းပြောပေးနေကြတဲ့ လုံခြုံရေးဝန်ထမ်းတွေရဲ့ ဓာတ်ပုံတွေကိုလည်း တွေ့ကြရမှာပါ။ 

ကနေဒါဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ အီးယူအကြီးအကဲတွေက ထရမ့်ရဲ့ မှားယွင်းတဲ့ဆောင်ရွက်ချက်တွေကို အပြင်းအထန်ရှုတ်ချနေချိန်၊ အိုဘာမားနဲ့ ဘုတ်ရှ်တို့က လူထုဘက်ကရပ်တည်ပြောကြားနေချိန်၊ အဲဒီလိုအချိန်မှာ နယူးယောက်က ကုလဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံးက ဇွန်၊ ၂၊ ၂၀၂၀ ရက်စွဲနဲ့ ကြေညာချက်တစောင်ထုတ်ြပန်တယ်ကြားတော့ အတော်အားတက်သွားပါတယ်။ ငါတို့ မြန်မာအစိုးရရော ဒီလှုပ်ရှားမှုကနေဆည်းပူးလေ့လာပြီး ဘယ်လိုများ ရပ်တည်လေမလဲပေါ့။ ဒါပေမယ့်လည်း မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန်ကြေညာ ချက်ရဲ့ ပထမစာမျက်နှာမှာက အဲဒီလှုပ်ရှားမှုနဲ့ လုံးဝမပတ်သက်ဖို့တားမြစ်ထားပါတယ်။ ဒုတိယစာမျက်နှာမှာတော့ မလွှဲသာမရှောင်သာလို့ ပက်ပင်းတိုးခဲ့ရင်တောင် နောက်ကျတဲ့ခြေထောက် သစ္စာဖောက်ဆိုတဲ့မူနဲ့ ဖနောင့်နဲ့တင်ပါး တသားတည်းကျအောင်ပြေးဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ ပြေးပုံပြေးနည်းလေးတောင် ပါပါသေးတယ်။ လူ့သမိုင်း၊ လူ့ယဉ်ကျေးမှုဟာ ဒီလိုတော်လှန်အုံကြွမှုတွေနဲ့ အဆင့်ဆင့် တိုးတက်ပြောင်းလဲလာခဲ့ကြတယ်ဆိုတာကို သူတို့ မျက်ကွယ်ပြုထားကြပုံပါပဲ။

မမျှမတ ခွဲခြားဆက်ဆံခံနေရတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းကြီးတခုလုံးကို “Black Lives Matter” ဆိုတဲ့ ကြွေးကြော် သံနဲ့  တော်လဲတုန်ဟီးသွားအောင် မေးခွန်းထုတ်လိုက်ၾကပါၿပီ။ အလားတူပါပဲ။ လူနည်းစု လူမျိုးစုတွေရဲ့ မူလရပိုင်ခွင့်တွေအပေါ် မသိကျိုးကျင်ပြုမှု၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှု၊ အနိုင်ကျင့်ဗိုလ်ကျမှုတွေကြောင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ မေးခွန်းထုတ်ခံနေရတဲ့ မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းကရော ဘယ်လိုပါလဲ။ မြန်မာပြည်က လူနည်းစု လူမျိုးစုတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေဟာ Black Lives Matter ပါပဲလို့ ခင်ဗျားတို့ လက်ခံနိုင်ပါသလား။ ကျနော်ကတော့ အဲဒီ Black ဆိုတဲ့နေရာမှာ ဥပမာ - Arakan, Karen, Kachin, Shan, Mon စသဖြင့် ထည့်မယ်ပေါ့ဗျာ။ ကျနော်တို့လို ရွှေ့ပြောင်းအခြေချနေထိုင်သူတွေကို ထည့်မယ်ပေါ့ဗျာ။ (ဒါပေမယ့် မိုးမခတာဝန်ခံ ကိုမောင်ရစ်က အဲဒီ Black Lives Matter ကြီးက သူတို့ဟာကြီးဆိုတော့ ယူသုံးလို့တော့ မကောင်းဘူးထင်တယ်ဗျလို့ အကြံပြုထောက်ပြပါတယ်။ ဒါနဲ့ ကျနော်လည်း ကျနော်နဲ့သိတဲ့ အာဖရိကန်-အမေရိကန်တွေကို မေးကြည့် ပါဦးမယ်ဗျာဆိုပြီး မထည့်ဘဲထားလိုက်ပါတယ်)။ 

အိုကေ။ ဒါဆို သူများဟာတော့ မယူတော့ဘူးဗျာ။ ဒါဖြင့် ငါတို့မှာရော ငါတို့ကိုယ်ပိုင်တခုခု မရှိဘူးလားပေါ့။ ရှိပါသော်ရောလားဗျာ။ “ကရင်တကျပ်-ဗမာတကျပ်” ဆိုတာ ကျနော်တို့ရဲ့ (Our Very Own) ကိုယ်ပိုင်ယဉ် ကျေးမှုပေါ့ဗျာ။ အဲဒီထက် ရိုးရှင်း၊ အဲဒီထက် လိုရင်းရောက်တဲ့ စကားလုံး ခင်ဗျား ဘယ်မှာသွားရှာမလဲ။ “ကရင်တကျပ်-ဗမာတကျပ် ချက်ချင်းပြ” ဆိုတာက ကရင့်အမျိုးသားခေါင်းဆောင် စောဘဦးကြီးရဲ့ မူ ၄ ချက်ထဲက အချက်တချက်ဖြစ်တဲ့ တန်းတူရေးနဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ကို ရည်ညွှန်းတဲ့ ကြွေးကြော်သံတခုပဲဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်ရဲ့  “No Justic, No Peace” ပါပဲ။ မြန်မာပြည်က လူနည်းစုတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေမအောင်မမြင်ဖြစ်ေနရတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေထဲက တခုကတော့ လူများစုဖြစ်တဲ့ ဗမာတွေနဲ့ မြို့နေ့လူတန်းစားတွေက မပူးပေါင်းမပါဝင်ဘဲ မဆိုင်သလိုနေနေကြလို့ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ဒီ Black Lives Matter က သက်သေထူနေပါတယ်။

၁၉၄၆ ခုနှစ်ကစခဲ့တဲ့ လူနည်းစု၊ လူမျိုးစုတွေရဲ့ အဲဒီ တရားမျှတမှု၊ တန်းတူညီမျှမှုနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလှုပ်ရှားမှုတွေဟာ လူများစု (Majority) ဖြစ်တဲ့ ဗမာလူမျိုးတွေနဲ့ မြို့နေလူတန်းစားတွေဖြစ်ကြတဲ့ တရုတ်လူမျိုးတွေ၊ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် မူဆလင်တွေရဲ့ ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုကို မရရှိခဲ့ကြတာ ၂ဝ၂ဝ ပြည့်နှစ်အထိပါပဲ။ ဘယ်လို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမျိုးပါလဲ။ ဟုတ်ကဲ့။ ဗစ်တိုးရီးယားလေးအတွက် တရားမျှတမှုရရှိဖို့ ပူး ပေါင်းပါဝင်ခဲ့ကြသလိုမျိုး ခင်ဗျားတို့ ပူးပေါင်းပါဝင်ကြဖို့ပါ။ ဟုတ်ကဲ့။ အမေရိကန်က လူဖြူရဲကြီးတွေ ဒူးထောက်ပြီး ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့ကြသလိုမျိုး ခင်ဗျားတို့ ပူးပေါင်းပါဝင်ကြဖို့ပါ။ ဟုတ်ပါတယ်။ မြန်မာ့အလင်း၊ ကြေးမုံ၊ မြက်ခင်းသစ်၊ ရုပ်မြင်သံကြားနဲ့မြန်မာစစ်ပေါကားတွေထဲက ကြက်ပေါင်ကြီးကိုက်၊ အရက်ပုလင်းကြီးမော့ပြီး မုဒိန်းကျင့်၊ လူသတ်၊ ရွာမီးရှို့နေတဲ့ အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူ၊ ရောင်စုံသူပုန်ဆိုတဲ့ စကား လုံးတွေဟာ အဲဒီ Black Lives Matter (ကရင်တကျပ်-ဗမာတကျပ်) ဆိုတာကို အသရေဖျက်ထားတဲ့ လုပ် ကြံမှုတွေပါပဲ။ ဒါဆို AA က လုပ်နေတာတွေကျတော့ ဘယ်လိုပြောမလဲလို့ ခင်ဗျားကမေးမယ်။ ဟုတ်ကဲ့။ AA အမှားလုပ်ရင် AA ပြင်ရမှာပါပဲ။ ဟုတ်ကဲ့။ လူတိုင်းအော့နှလုံးနာရွံရှာတဲ့ အာဏာရှင်စစ်တပ်လို ပြည်သူ့ချဉ်ဖတ်မဖြစ်ဖို့ကတော့ အမှားကျူးလွန်တဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းတိုင်း ပြုပြင်ကြရမှာပါပဲ။

ကောင်းပါပြီ။ အဲဒီမေးခွန်းတွေရဲ့အဆက်တခုဖြစ်တဲ့ ကမ္ဘာကျော်မေးခွန်းတခုကိုလည်း ICJ စာမေးပွဲခန်းထဲမှာ ဖြေဆိုဖို့ အစိုးရ၊ လွှတ်တော်နဲ့ မြန်မာလူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ အဆင်သင့်ဖြစ်ကြပါပြီလား။ အဲဒီမေးခွန်းက တော့ စောစောက Black ဆိုတဲ့နေရာမှာ “Rohingya” ဆိုတာကိုထည့်ပြီး ကမ္ဘာကြီးက မြန်မာကို မေးခွန်း ထုတ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ ဟုတ်ကဲ့။ မတူကွဲပြားခြားနားမှုတွေနဲ့ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်သွားကြရမယ့်ကိစ္စအတွက် ကျနော်တို့တတွေ အဆင်သင့်ဖြစ်ကြပါပြီလား။ ဆိုကြပါစို့။ Black Lives Matter နဲ့ အုံကြွခဲ့တဲ့ အမေရိကန်လူ့အဖွဲ့အစည်း၊ ယူရိုပီယံ၊ နယူးဇီလန်နဲ့ ကနေဒီယန်လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေမှာထွန်းကားနေတဲ့ ဗြဟ္မစိုရ် တရားလေးပါးနဲ့ လောကပါလတရားနှစ်ပါးတို့ရဲ့ ရာခိုင်နှုန်း (%)ပမာဏက မြန်မာလူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ ထွန်းကားနေတဲ့ ရာခိုင်နှုန်းပမာဏနဲ့ ဘယ်လို ကွာခြားမှုရှိနေသလဲဆိုတာ ခင်ဗျားတို့ ပြန်ဆန်းစစ်ကြည့်မိကြပါရဲ့လား။ အဲဒီရာခိုင်နှုန်းဆိုတာက “No Justice, No Peace” လို့ဆိုတဲ့ တရားမျှတမှုမရှိရင် ငြိမ်းချမ်းမှုလည်း မရှိနိုင်ပါဘူးဆိုတာပါပဲ။ အဲဒီ ရာခိုင်နှုန်းဆိုတာက “ခွင့်တူညီမျှ၊ ဝါဒဖြူစင်တဲ့ မြေ” ဆိုတဲ့စကားကို ရင်ဝယ်ထားသူ (လူဦးရေ ၅၇ သန်းမှာ) လူ ဘယ်နှစ်ဦးများရှိကြပါသလဲလို့ မေးခွန်းထုတ်ထားတာပါပဲ။ ကဲ … လူများစုဝင် (Majority) တဦးဖြစ်တဲ့ ခင်ဗျားအနေနဲ့ကရော ….။

အောင်မော်ဦး

ဇွန်၊ ၅၊ ၂၀၂၀

ဝန်ခံချက်။ ။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်ဆန္ဒပြပွဲရဲ့ ကြွေးကြော်သံ ၄ ချက်အစား စောဘဦးကြီးရဲ့ မူ ၄ ချက်လို့ မှားယွင်းဖော် ပြမိတဲ့အတွက် အနူးအညွတ်တောင်းပန်အပ်ပါတယ်။ အဲဒီအမှားကို ဝေဖန်ထောက်ပြတဲ့ မခိုင်မာကျော်ဇောကိုလည်း အထူးကျေးဇူးတင်ရှိပါတယ်။