လှကျော်ဇော - အိန္ဒိယရဲ့ လွတ်လပ်တဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒများ
(မိုးမခ) ဧပြီ ၁၇၊ ၂၀၂၂
မင်းဆီက သမီးလေးမွေးတယ်ဆိုတဲ့ကြေးနန်းကို ကိုယ်ရတဲ့အချိန်က ဟိုး ... ဟိမဝန္တာတောင်တန်းများပေါ်က အမြင့်ဆုံးကင်းစခန်းမှာ ကိုယ်တာဝန်ကျနေချိန်ပေါ့။ ရင်ထဲမှာ သိမ့်ကနဲဖြစ်သွားပြီး အပြင်ဘက်ကိုကြည့်လိုက်ပြန်တော့လည်း တခွင်တပြင်လုံး ဖွေးဖွေးလှုပ်နေတာပဲ။နှင်းပွင့်ဖတ်တွေ တဖျောက်ဖျောက်နဲ့ အဆက်မပြတ်ကျနေလိုက်တာ။ ဒါကြောင့် အမှတ်တရအနေနဲ့ သမီးလေးကို (Snowflake) မနှင်းပွင့်လို့ နာမည်ပေးလိုက်ပါ ... တဲ့။
ဖွားဖွားရေ ... ဒီနှစ် နှစ်သစ်ကူး ကျွန်တော်ခွင့်ရရင် ပြန်လာမယ်။ ကျွန်တော်ချစ်သူလေးကိုလည်းခေါ်လာပြီး ဖွားဖွားကိုပြပါ့မယ်။ ဖွားဖွား နေကောင်းအောင်နေနော်။ ကျွန်တော်အတွက်လည်း ဘာမှမပူနဲ့ ... တဲ့။
ဒါတွေကတော့၂၀၂၀ ဇွန်လ ၁၅ ရက်နေ့က တရုတ်-အိန္ဒိယနယ်စပ်အရေးအခင်းမှာကျဆုံးသွားကြတဲ့ အိန္ဒိယနဲ့ တရုတ်စစ်သားလေးများရဲ့နောက်ဆုံးမိသားစုများကိုပြောခဲ့တဲ့ နှုတ်ဆက်စကားများပါ။
အိန္ဒိယက ကျန်ရစ်သူအမျိုးသမီးလေးက ဒီလိုဆက်ပြောပါတယ်။
ကျွန်မ သူရဲ့ဒီနောက်ဆုံးစာရပြီး တပတ်အကြာမှာပဲ သူရှေ့တန်းမှာကျသွားပီဆိုတဲ့ကြေးနန်းရပါတယ်။ ဘယ်လိုယုံရမှန်းတောင်မသိတော့ဘူး။ ခါတိုင်းလည်း သူတို့ တရုတ်တွေနဲ့ ခဏခဏရန်ဖြစ်နေကြပဲ။ သူစာရေးပြောပြဖူးတာတွေရှိတယ်။ .... တို့က ရန်ဖြစ်တာ၊ တခါတလေ ထိုးကြကြိတ်ကြ ခဲနဲ့ ပစ်ပေါက်ကြနဲ့၊ နောက်နေ့ရောက်ပြန်တော့လည်း ဘောလီဘောကွင်းမှာ ပြန်ဆုံပြီးပြန်ကစားကြပြန်ရော၊ တို့တတွေကျောင်းနေတုန်းကသူငယ်ချင်းတွေ အချင်းချင်းရန်ဖြစ်သလိုပဲ။ သိပ်ရယ်ရတယ် .... လို့ ပြောပြဖူးတာလေ။ ဘယ်နှယ် အသက်သေရတဲ့အထိဖြစ်ရသလဲမသိဘူး ... တဲ့။
တရုတ်ပြည်ကစစ်သားလေးရဲ့အစ်မကလည်း .... ကျွန်မတို့အခုအထိ အဖွားကို မပြောပြရဲသေးဘူး။ အဖွားကလည်း တမျှော်မျှော်ဖြစ်နေတာ ...တဲ့။
အဲဒီကာလမှာ တရုတ်နဲ့ အိန္ဒိယနယ်စပ်နားမှာက ဆက်ပြီးစစ်ပွဲကြီးဖြစ်လာလေမလားလို့ တကမ္ဘာလုံး ရင်တမမဖြစ်နေရတာပါ။ နှစ်နိုင်ငံလုံးကအနုမြူဗုံးတွေ ပိုင်ဆိုင်ထားတာလေ။ တော်ပါသေးရဲ့။ နှစ်နိုင်ငံလုံးက နောက်တလှမ်းဆီဆုတ်၊ ခေါင်းအေးအေးထားပြီး တင်းမာမှုအရှိန်တွေကို လျှော့ချနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးညှိုနှိုင်းမှုတွေကို အကြိမ်ကြိမ်အခါခါနဲ့ အဆင့်အမျိုးမျိုးမှာတော့ အဆက်မပြတ်လုပ်နေတာတွေ့ရပါတယ်။
အခု၂၀၂၂ မှာတော့ အငြင်းပွားနေတဲ့ နယ်နိမိတ်မျဉ်းကြောင်းကနေ နှစ်ဖက်လုံး (၅) ကီလိုမီတာစီ နောက်ဆုတ်ပြီး အဲဒီနယ်နိမိတ်မျဉ်းကိုတော့ ဒရုန်းတွေနဲ့ ကင်းလှည့်နေကြပြီး အပြန်အလှန်ပြောစရာရှိရင် စကားပြောစက်များကတဆင့်ပဲ ပြောဆိုဆက်သွယ်နေကြပါတယ်။ လူပုဂ္ဂိုလ်ချင်းမထိတွေ့ရအောင် စီစဉ်လုပ်ဆောင်ထားတာပါ။ ဒါတွေအားလုံးဟာ ဘက် (၂) ဘက်နှစ်ဘက်လုံးက အလွန်မြာ်အမြင်ကြီးစွာ တီထွင်ဖန်တီးမှုရှိစွာနဲ့ အပေးအယူ အလျှော့အတင်းတွေလုပ်နိုင်လို့ ဖြစ်ပါတယ်။
တကယ်တော့ အိန္ဒိယအတွက် ဒီလိုမျိုးခြေလှမ်းတွေလှမ်းဖို့မလွယ်ပါဘူး။ သူတို့တောက်လျှောက်ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ လွတ်လပ်တဲ့နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒအခြေခံကြောင့်သာ ဖြစ်နိုင်တာပါ။ အမေရိကန်အပါ အနောက်နိုင်ငံများက (ဂျပန်တောင်ပါသေး) အိန္ဒိယကို တရုတ်နဲ့ရင်ဆိုင်ယှဉ်ပြိုင်ဖို့အများကြီးမြှောက်ပေးခဲ့တာပါ။ တရုတ်ရဲ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို တတ်နိုင်သမျှတားဆီးရေးအတွက် ရည်ရွယ်ပါတယ်။
အိန္ဒိယဟာ ကိုယ်တိုင်ကနှစ်ထောင်ချီရှိတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုစနစ်ကြီးကိုပိုင်ဆိုင်ထားသူဖြစ်တဲ့အတွက် အဲဒီနိုင်ငံများရဲ့ကြိုးဆွဲရာကိုမပါခဲ့ဘဲ နည်းနာပျော့ပျောင်းစွာသုံးပြီး၊ မိမိကိုယ်ပိုင်မူနဲ့ မားမာမတ်မတ်ရပ်တည်ခဲ့ပါတယ်။ ဘက်မလိုက် ကြားနေရေးမူကြီး (၅) ချက်ချမှတ်ရာမှာလည်း ဦးဆောင်သူတဦးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
အေမရိကန် အင်ဒို-ပစိဖိတ်လုံခြုံရေးဆိုတာအကြောင်းပြပြီး သြစတျေးယား၊ ဂျပန်၊ အိန္ဒိယအပါ သူဦးစီးတဲ့ (၄) နိုင်ငံအဖြစ် (QUAD) ကိုဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။ (အဲဒီအဖွဲ့ကို တရုတ်ကတော့ အာရှကနေတိုးလို့ ပြောထားပါတယ်။) အဲဒီ (၄) နိုင်ငံပေါင်းစစ်ရေးလေ့ကျင့်ခန်းများလုပ်ရာမှာ အိန္ဒိယဟာ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာအတွင်းလုပ်ဆောင်တဲ့လေ့ကျင့်ခန်းများအတွင်းမှာပါဝင်ပေမယ့် တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင်းလုပ်ဆောင်တဲ့ စစ်ရေးလေ့ကျင့်ခန်းများကိုတော့ သူတို့နိုင်ငံလုံခြုံရေးနဲ့မဆိုင်လို့ဆိုတဲ့အကြောင်းပြချက်နဲ့ မပါဝင်ခဲ့ပါဘူး။ (တရုတ်နားရွက် တံတွေးဆွတ်တဲ့အလုပ်မှာမပါပဲ ရှောင်လိုက်တာ။)
ဒါ့အပြင် အိန္ဒိယဟာ တရုတ်နဲ့ရုရှားတို့ဦးစီးကြတဲ့ BRICS အလွန်အလျင်အမြန်တိုးတက်လာတဲ့နိုင်ငံများအဖွဲ့၊ SCO ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့၊ စတာတွေထဲမှာလည်းပါဝင်ပြီး မိမိနိုင်ငံအတွက် အကျိုးရှိရာရှိကြောင်းလုပ်ငန်းများ (ဥပမာ-အကြမ်းဖက်ဝါဒတိုက်ဖျက်ရေး) မှာ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်မှုတွေ၊ စစ်ရေးလေ့ကျင့်ခန်းတွေ လုပ်ပါတယ်။
အခုလည်း ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲဖြစ်လာတော့ အမေရိကန်အမှုးပြုတဲ့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများလို့အမည်တပ်ထားတဲ့နိုင်ငံအများအပြားက ရုရှားကိုပိတ်ဆို့မှုအမျိုးမျိုးလုပ်လာတာမှာ အိန္ဒိယဟာ ဖိအားအမျိုးမျိုးကိုအန်တုပြီး မပါဝင်ခဲ့ပါဘူး။ ကုလမှာ ရုရှးကိုရှုံ့ချတဲ့အဆိုတွေတင် မဲခွဲရာမှာလည်း ကြားနေခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားက ရေနံတွေ ဓာတ်ငွေ့တွေလည်း ဆက်ဝယ်ယူနေခဲ့ပါတယ်။ (ရုရှားကလည်း လျှော့ဈေးနဲ့ရောင်းပေးတာဖြစ်လို့ အိန္ဒိယအတွက် အတော်တွက်ခြေကိုက်နေပါတယ်။)
တဘက်ကလည်း လေချိုတွေသွေးနေပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက နိုင်ငံတကာစင်မြင့်တွေမှာ အကြောင်းအရာ ကြုံလာတိုင်း သူတို့နိုင်ငံမှာအခုအထိ ကုလရဲ့သတ်မှတ်နှုန်းအရ ဆင်းရဲသား သန်း (၃၀၀) ကျော်ရှိသေးကြောင်း၊ ဒီမျက်နှာတွေကိုထောက်ထားရတဲ့ မိမိတို့အစိုးရအတွက် တချို့ကိစ္စတွေကိုနားလည်းပေးသင့်ကြောင်း စတဲ့ စတဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေကို သွယ်ဝိုက်စွာပြောဆိုနေပါတယ်။
ဒါ့အပြင် သူတို့နိုင်ငံအတွက် အကျိုးမယုတ်နိုင်တဲ့အရာတွေပေါ် မှာလည်း သင့်တော်စွာလိုက်လျောတာတွေရှိပါတယ်။ ဥပမာ အမေရိကန်သမ္မတဘိုင်ဒင်နဲ့ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီတို့ အခုတလော ဖုန်းဆက်စကားပြောရာမှာ မိုဒီကရုရှားနဲ့ပတ်သက်တဲ့ သူတို့ရဲ့သဘောထားကို ခိုင် မာစွာရှင်းလင်းပြောပြပြီး ဘိုင်ဒင်ရဲ့ တခြားတောင်းဆို ချက်ဖြစ်တဲ့ (၂ + ၂) နှစ်နိုင်ငံကာကွယ်ရေးနဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများအစည်းအဝေးကိုလုပ်ဖို့ကိုတော့ မိုဒီက (မိမိတို့နိုင်ငံလုံခြုံရေးအတွက်လိုအပ်မှုဆိုပြီး) သဘောတူလိုက်ပါတယ်။ အမေရိကန်အနေနဲ့ကလည်း အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသက မိမိတိုနဲ့ အခြေခံအားဖြင်ရင်းနှီးပြီး ဒီဒေသရဲ့အင်အားကြီးနိုင်ငံလည်းဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယကို မပစ် ပယ်နိုင်ပါဘူး။
ဒီလိုနည်းတွေနဲ့ အိန္ဒိယဟာ မိမိတို့နိုင်ငံအကျိုးစီးပွားပေါ်မှာရပ်တည်ပြီး ပထဝီ နိုင်ငံရေး-ပထဝီစီးပွားရေးအမြင်များပေါ်အခြေခံပြီး အလွန်ကျွမ်းကျင်လိမ်မာစွာ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒများကို ချမှတ်လျှက်ရှိတာတွေ့ရပါတယ်။ အလွန်လေ့လာစရာတွေပါ။
လှကျော်ဇော
၁၇၊ ၄၊ ၂၀၂၂။
t.me@moemaka
#MoeMaKaMedia
#WhatsHappeningInMyanmar
Posts
