Breaking News

ကိုသန်းလွင် - ရီဂေးနီ ပရီဂိုးဇင်


ကိုသန်းလွင် - ရီဂေးနီ ပရီဂိုးဇင်

(မိုးမခ) ဇူလိုင် ၁၀ ၊ ၂၀၂၃


( ၁ ) 

နှစ်ပေါင်းများစွာကြာအောင် ရီဂေးနီပရီဂိုဇင်၏ ကြီးမားသော ပရိုက်ဗိတ်စစ်တပ်ကြီးသည် ရုရှားနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီကို ငြိမ်သက်အေးဆေးစွာ အကောင်အထည်ဖော်ပေးခဲ့ပါသည်။ သူ၏ ဝက်ဂနာအဖွဲ့ (Wagner Group)) မှ စစ်သားများသည် လက်တင်အမေရိက၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် အာဖရိကနိုင်ငံများတွင် ကရင်မလင်၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံများနည်းတူ ကျရှုံးသောနိုင်ငံများ (failed State) များ၊ စစ်ကြောင့် ပရမ်းပတာဖြစ်နေသော နိုင်ငံများမှ သယံဇာတပစ္စည်းများရရှိရေး၊ အမျိုးမျိုးသောပရောဂျက်များမှ ဝင်ငွေရရှိရေး၊ ထိုဒေသများနှင့် သက်ဆိုင်သော လုပ်ငန်းမှန်သမျှတွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါသည်။ တချိန်ကည်းမှာပင် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို ကြုံတွေ့ ရသည့် ပြဿနာများနှင့်လည်းကောင်း၊ သူတို့၏ ဝင်ငွေများနှင့် လူမဆန်အောင် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများနှင့် လည်းကောင်း မပါဝင်မပတ်သက်လေဟန် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါသည်။

( ၂ )

ဆီးရီးယားနှင့် လစ်ဗျားနိုင်ငံတို့တွင် အာဏာရှင်အာဆတ် (Rashar al Assad) နှင့်ခါလီဖါ (Khalifa) တို့အတွက် သူတို့ ကြေးစားတပ်များက ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့တွင်းများကို အကာအကွယ်ပေးရင်း ဝင်ငွေ ရရှိကြသည်။ ဝက်ဂနာက အဆိုပါအစိုးရများသက်တမ်း ရှည်ရာရှည်ကြောင်း အကြံဉာဏ်များ ပေးကြသည်။ မာဒါဂက်စတာနှင့် ဆူဒန်နိုင်ငံများတွင် ဆန္ဒပြသူများကို နှိမ်နင်းရန်အစိုးရကိုအကြံပေးရင်းနှင့် သတင်းအမှား များဖြန့်ချီ၍ ရွေးကောက်ပွဲများကို နှောင့်ယှက်ခဲ့ကြပါသည်။ မာလီနှင့် ဗဟိုအာဖရိက နိုင်ငံတို့ တွင် အစိုးရက လုံခြုံရေးအတွက် သူတို့အပေါ်တွင် မှီခိုရသည့်နည်းတူ ဝက်ဂနာအဖွဲ့မှစစ်သားများသည် ရွှေ၊ စိန်နှင့်ကျွန်း သစ်တို့ကို ထုတ်ယူခဲ့ကြပါသည်။ အယ်ခိုင်ဒါ၊ အစ္စလန်နိုင်ငံတော် (IS) တို့ရန်မှ ကာကွယ်ရန်လည်း ဝက်ဂနာမှ တာဝန်ယူခဲ့ရပါသည်။ 

သို့သော် ပရီဂိုဇင်၏ မအောင်မြင်သော ပုန်ကန်မှုကြောင့် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ဝက်ဂနာ အဖွဲ့နှင့် အခြား ပရိုက်ဗိက်တပ်ဖွဲ့များကို မှီခိုနေရမှုအပေါ် လူသိရှင်ကြား ဖြစ်ပေါ်ခဲ့မှုကြောင့် ရုရှားနိုင်ငံ၏ တစကမ္ဘာလုံးအပေါ်  လွှမ်းမိုးနေမှုကို မေးခွန်းထုတ်စရာများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါသည်။ ဖြစ်ပေါ်လာသော အရှုပ်အထွေးများကြောင့် ကရင်မလင်သည် မိမိတို့အနေအထားကို မည်သို့ ဖြစ်စေရမည် ဆိုသည်ကို စဉ်းစားနေရပြီဖြစ်သည့်အပြင် ဝက်ဂနာ သည် အစိုးရနှင့် ကင်းလွတ်သော အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပါသည်ဟု မည်မျှပင်ဆိုစေကာမူ ယုံကြည်ဖွယ်မရှိတော့ပေ။ ဝက်ဂနာသည် သက်ရောက်လွှမ်းမိုးသည့် နယ်ပယ် ကျယ်ဝန်းသည်နှင့်အမျှ ငွေပေးငွေယူ အရှုပ်အရှင်းများလည်း ပေါ်ပေါက်နိုင်ပါသည်။ မစ္စတာပူတင်က ပြောသည်မှာ ရုရှားနိုင်ငံတော်သည် ဝက်ဂနာ အဖွဲ့၏ အထက်တွင်ရှိနေပြီး ၎င်း၏လုပ်ငန်းများအတွက် ဘီလီယံနှင့်ချီသော ငွေကြေးများ ထောက်ပံ့ခဲ့ရသည်ဟု ဖြစ်ပါသည်။

မစ္စတာပရီဂိုဇင်သည် ဘီလာရပ် နိုင်ငံထဲတွင် ရှိနေပြီး နိုင်ငံအများအပြားသို့ ရောက်နေကြသော ထောင်ပေါင်းများစွာသော ဝက်ဂနာစစ်သားများအရေးမှာ ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းရန်ရှိနေပါသည်။ သို့သော် မည်သည့်အနေအထားကမှ ရုရှားနိုင်ငံတပ်မတော်ကြီးကို ကောင်းစေနိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်ပေ။

ယခင်အပတ်က နိုင်ငံသို့ မိန့်ခွန်းပြောကြားရာတွင် ပူတင်က ပုန်ကန်မှုတွင် မပါဝင်သော ဝက်ဂနာ တပ်သားများသည် ရုရှားတပ်မတော်အတွင်းသို့ ပူးပေါင်းဝင်ရောက်မည်ဆိုပါက လက်ခံရန် အသင့်ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။ ၎င်းတို့သည် ရုရှား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်သို့ ရောက်ရှိသွားမည် ဖြစ်သည်။ ပရီဂိုဇင်နှင့် ပူးပေါင်းလိုပါကလည်း ဘီလာရပ်သို့ ရောက်ရှိနေသော ပရီဂိုဇင်ထံ သွားရောက်နိုင်ကြသည်။ သို့သော် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ရူဂို (General Seigei Shoigu) ၏ ဇွန်လဆန်းက အကြံအစည်ဖြစ်သော ဝက်ဂနာ စစ်သားများကို ရုရှားတပ်မတော်နှင့် စာချုပ်ရမည်ဆိုသော ပေါ်လစီကြောင့် ပုန်ကန်မှုစတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ ဝက်ဂနာ စစ်သားများအတွက် ရွေးချယ်ရန်ခက်ခဲသောပြဿနာ ဖြစ်လာပါသည်။ သူတို့က ရုရှားတပ်မတော်နှင့် ပူးပေါင်းပါမည်ဟုဆိုသည့်တိုင် ရုရှားတပ်မတော်က လက်ခံရန် ခက်ခဲပေလိမ့်မည်။ ဝက်ဂနာ တပ်ဖွဲ့သည် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်ရာတွင် နာမည်ကြီးပြီး စစ်ပြစ်မှုများ (War Crime) များကို ကျူးလွန်ခြင်း၊ လူသားမျိုးနွယ်ကို ဆန့်ကျင်သော ပြစ်မှုများ နေရာပေါင်းစုံတို့တွင် ဖြစ်ပေါ်နေခြင်း၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း၊ ပြည်သူလူထုကို ဥပဒေမဲ့ ပြုမူခြင်းများအတွက် နာမည်ကြီးလျက်ရှိသည်။

မစ္စတာပူတင်အတွက် လုပ်ဆောင်ရန်ရှိသည်မှာ ဝက်ဂနာအဖွဲ့၏ နိုင်ငံခြားမှလုပ်ငန်းများအတွက် စစ်သားများကို မူလအတိုင်းထားရှိပြီး ပရီဂိုဇင်ကဲ့သို့ ခေါင်းဆောင် တစ်ယောက် ရှာဖွေရန် ဖြစ်သည်။ ဤသို့ဖြင့် ဝက်ဂနာ တာဝန်ယူခဲ့ရာ နေရာကို မပြောင်းလဲစေဘဲရှိပြီး မော်စကို၏ နိုင်ငံခြားရေးဝါဒကို ဆက်လက်လုပ်ကိုင်နိုင်သည့်အပြင် ရုရှားနိုင်ငံသည် သူတို့အတွက် အမြဲအသင့်ရှိသည်ဟူသော နာမည်ကို ထိန်းသိမ်းနိုင်မည် ဖြစ်သည်။ ဝက်ဂနာ၏ အာဖရိကလုပ်ငန်းများမှာ ကင်မရွန်၊ ဘူကီနာဖတ်ဆို၊ အီကွေတာဂီနီယာ၊ တောင်အာဖရိက၊ ဇင်ဘာဘွေနှင့် ကင်ညာ နိုင်ငံတို့တွင် အခိုင်အမာတည်ရှိပြီးဖြစ်သည်။ ပုန်ကန်ထကြွမှုအပြီး အာဖရိကနိုင်ငံများ၏ ဝက်ဂနာလုပ်ငန်းများသည် မည်သို့ရှိမည်နည်းဆိုသော မေးခွန်းကို ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန် ကြီး လာဘရော့ (Sergei Levrov) က ရုရှား ညွှန်ကြားအုပ်ချုပ်သူများသည် မာလီနှင့် ဗဟိုအာဖရိကနိုင်ငံတို့ တွင် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်မည်ဟု ကြေညာခဲ့ပြီး ရုရှားလူမျိုး အုပ်ချုပ်သူများကို ထိုနေရာများသို့ စေလွှတ်ခဲ့ပါ သည်။ ဤသည်တို့မှာ ဆိုင်ရာအစိုးရများကို နှစ်သိမ့်မှုပေးရန်နှင့် “ရုရှားမှ တာဝန်ယူသောလုပ်ငန်းများကို မထိခိုက်ပါ” ဟုဆိုလိုရာရောက်သည်။ ဆီးရီးယားနှင့် မာလီနိုင်ငံတို့တွင် ရုရှားတို့၏ လုပ်ငန်းများတွင် အပြောင်းအလဲမရှိပါဟု ဆိုသည်။

သို့သော် ရုရှားကာကွယ်ရေးတပ်မတော်နှင့် ဝက်ဂနာတို့အကြား မည်မျှကွာခြားနေသည်ပေါ်တွင် မူတည်၍ ထိုလုပ်ငန်းများမှာ ရှုပ်ထွေးလာနိုင်ပါသည်။ ဝက်ဂနာ၏ အလယ်အလတ် မန်နေဂျာများသည် ရုရှား တပ်မတော်ကို ကိုယ်စားပြုသော ညွှန်ကြားသူများနှင့် အဆင်ပြေရန်ခက်ခဲပါသည်။ ဝက်ဂနာ တပ်ဖွဲ့ သည် မစ္စတာ ပရီဂိုဇင် အပေါ် ယုံကြည်မှုနှင့် သစ္စာရှိကြပြီး ၎င်းတို့သည် ခေါင်းဆောင်အသစ်ကို လွယ်လွယ်နှင့် လက်သင့်ခံမည် မဟုတ်ပေ။ နောက်ဆုံးတွင် ရုရှားတို့သည် ပရိုက်ဗိတ် စစ်သားများကို စွန့်ပယ်၍ အဖွဲ့အစည်းအသစ် လူသစ်များနှင့် ဆက်လက်လုပ်ကိုင်လိုက လုပ်ကိုင်ရပါလိမ့်မည်။

မျိုးချစ်များ (Patroit) ဟူသော ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ရိုဝူ ကိုသစ္စာရှိသည့် အဖွဲ့သားများသည် ဝက်ဂနာကို ပြိုင်ဆိုင်နိုင်ကြပြီး ဘရွန်ဒီ၊ ဗဟိုအာဖရိက၊ ဆီးရီးယား၊ ဂါဘွန်၊ ယီမင်တို့တွင်တည်ရှိပြီး ဖြစ်ကြသည်။ ၎င်းသည် ရုရှားပိုင်ကုမ္ပဏီ ဖြစ်သည်။ E.N.O.T ဆိုသည့် ကုမ္ပဏီမှာ တခြားရုရှားပိုင်တပ်မတော် တစ်ခုဖြစ်ပြီး မန်ဂူရှက် (Jgor Mangushev) ဆိုသူက ပိုင်ဆိုင်သည်။ သူတို့တွင်လည်း နိုင်ငံရပ်ခြားတွင် အတွေ့အကြုံ အတော်အတန်ရှိပြီးဖြစ်သည်။ သို့သော် စည်းရုံးမှုနှင့် အလုပ်လုပ်ရာတွင် အောင်မြင်မှုမှာ ဝက်ဂနာ ကို မယှဉ်နိုင်ပါပေ။

ဂက်စပရွန် (Gazprom) ခေါ် ရုရှားတို့၏ စွမ်းအင် ကုမ္ပဏီတွင်လည်း ကိုယ်ပိုင်လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ အစည်းးရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် စစ်တိုက်ဖို့ထက်၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ရေနံ၊ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ လုပ်ငန်းပိုင်ပစ္စည်း ကို ကာကွယ်ရန်ဖွဲ့စည်း ထားခြင်းဖြစ်သည်။

အဆိုပါ တပ်မတော်များအားလုံးမှာ ဝက်ဂနာနှင့် နိုင်းစာပါက ယူကရိန်းတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲ အတွက် အားမကိုးနိုင်ပါပေ။ ဝက်ဂနာ၏ စွမ်းဆောင်ရည်များမှာ လျင်မြန်ခြင်း၊ တိကျခြင်းများ ရှိသဖြင့် ရုရှား တပ်မတော်ကြီးက ဝက်ဂနာကို ယုံစားအလေးထား ရခြင်းဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီကိုလည်း မထိခိုက်စေဘဲ အလုပ်လုပ်နိုင်နေသည်က ဝက်ဂနာ၏ အားသာချက်တစ်ခု ဖြစ်ပေသည်။

လွန်ခဲ့သော ရက်များအတွင်းနှင့် ယခုအချိန်အထိ မစ္စတာပူတင်က ဝက်ဂနာ၏ ပတ်သက်၍ မည် သည့်လမ်းကိုရွေးချယ်မည်နည်းဆိုသောအဖြေကိုအများကစောင့်ဆိုင်းကြည့်နေကြပါသည်။ ဝက်ဂနာနှင့် ပါတ်သက်၍ ဘာမှမထူးခြားပါဟု မည်မျှပင် ကရင်မလင်က ပြောဆိုနေသော်လည်း အာဖရိကနိုင်ငံ များ အဖို့မှာလည်း ဝက်ဂနာကဲ့သို့ စွမ်းဆောင်ရည်ကောင်းကောင်းနှင့် ဆက်လက်အလုပ် လုပ်ကိုင်နိုင်မည့် အဖွဲ့အစည်းတခုကို စောင့်မျှော်လျက်ရှိကြသည်။

နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီ ချမှတ်ရာတွင် ကျွမ်းကျင်သူဟူ၍ နောင်ဘာဖြစ်မည်ဆိုခြင်းကို ကြိုတင်စီစဉ် ပြီး မိမိလိုသလို လှည့်ပါတ်အသုံးပြုနိုင်ခဲ့သော မစ္စတာ ပူတင်ပင်လျင် ယခုအရေးတွင် ကြိုတင်စီစဉ်နိုင်ခြင်းမ ရှိခဲ့ပေ။ ရုရှားနိုင်ငံတော်၏ အင်အားမှာလည်း တစတစ ယိုယွင်းပျက်စီးလျက်ရှိသည်။

( ၃ )

ဘီလာရပ်နိုင်ငံ သမ္မတ လူကရှင်ကို (Aleksandr Lukashenko) ကပထမတွင် ပရီဂိုဇင်သည် “ဘာလာရပ် တွင်ရောက်ရှိနေပါသည်” ဟုဆိုပြီး “ယခုမရှိတော့ပါ” ဟုဆိုနေပြန်ပါသည်။ သူနှင့် သူ့အဖွဲ့သား များရောက်လာလျင်စစ်သားပေါင်း ၅၀၀၀ အတွက်နေစရာအသင့်ပြင်ထားပါသည်ဟုဆိုသည်။ တချိန်တည်း မှာပင် ဆီးရီးယားတွင် ဝက်ဂနာ အဖွဲ့သားများကို နှိပ်ကွပ်မှုစနေပြီ ဟုဆိုသည်။ ပရီဂိုဇင်၏ စိန့်ပီတာစဘတ် မှနေအိမ် ကိုရုရှားရဲတပ်ဖွဲ့က ဝင်စီးနင်းပုံကို တယ်လီဗွီးရှင်းတွင်တွေ့ကြရပါသည်။ ဖွဲ့စည်းပုံတွင်မပါ အုပ်ချုပ် မှု စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းမရှိဘဲဖွဲ့စည်းခဲ့သောလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း သည်တချိန်တွင်ပျက်စီးရမည် အမှန် ဖြစ်ပေသည်။ ပရီဂိုဇင်၏ကံကြမ္မာကို မသိရသေးဘဲနှင့်လည်း ဝက်ဂနာ အဖွဲ့ အဆုံးတိုင်ရောက်သွားပြီ ဟုဆိုရန် ခက်နေပေသည်။

Ref: Putin has a few options with wagner. By Colin Clarke N.Y Times July 5 2023



Join Us @ MoeMaKa Telegram
t.me@moemaka
#MoeMaKaMedia
#WhatsHappeningInMyanmar