ကိုုုုုုုုုုသန်းလွင် - သီရိလင်္ကာမှအမျိုးကို ကာကွယ်ရန်သမ္မတဖြစ်လာသူ

ကိိုသန်းလွင် - သီရိလင်္ကာမှအမျိုးကို ကာကွယ်ရန်သမ္မတဖြစ်လာသူ

(မိုးမခ) ဒီဇင်ဘာ ၂၆၊ ၂၀၁၉

(၁)

သီရိလင်္ကာသည် ပေါ်ပြူလာဖြစ်သူကို တိုက်ထုတ်သည့် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများတွင် အစောဆုံးပါဝင်ခဲ့သည့် နိုင်ငံ ဖြစ်ပါသည်။ အိန ္ဒိယတွင် လူမျိုးရေးဝါဒပြင်းထန်သော နီရန်ဒါမိုနီ၏ အစိုးရက အုပ်ချုပ်သည့်သက်တမ်း ၇ လခန့် သာရှိသေးသည့်အချိန် သမ္မတထရမ့်လက်ထက်မတိုင်မီ ၂နှစ်ခန့်လိုသေးသည့်အချိန် ၂၀၁၅ခုနှစ်က သီရိလကာ် သည် သမ္မတ မဟိန္ဒာ ရာဂျာပတ်စား (Mahinda Rajapaksa) ၏ အစိုးရကို ဖြုတ်ချခဲ့ပါသည်။

ယခုအခါ လွန်ခဲ့သည့် အပတ်က သီရိလင်္ကာသည် သမ္မတဂိိုတာဘာယာ၊ ရာဂျာပတ်စားကို သမ္မတအဖြစ် ရွေး ကောက်တင်မြှောက်ခြင်းဖြင့် သမ္မတ မဟိန္ဒာရာဂျာပတ်စား၏ အစိုးရကို ပြန်လည်အသက်သွင်းလိုက်သလိုဖြစ် ခဲ့ရပါသည်။ သမ္မတကိုဖြုတ်ချခဲ့သဖြင့် အကြီးအကျယ် နစ်နာခဲ့သော အစိုးရအဖွဲ့ အဆောက်အဦးတစ်ခု လုံးမှာ ပြိုကျပျက်စီးရသည်နှင့်အတူ ယခုအခါပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးအတွက် လုံးပန်းနေကြရပါသည်။ ယခုသမ္မတ အသစ်မှာ သမ္မတအဟောင်း၏ ညီအငယ်ဆုံးဖြစ်သည်။ အပြင်းအထန်ဖြစ်ခဲ့သော ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် နစ်နာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသော သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသည် ယခုအခါ တစ်ကပြန်စပြီး ညီညွှတ်ရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ရန် ဦးတည်လျက်ရှိပါသည်။

(၂)

၂၀ဝ၉ခုနှစ်က သူ၏ ပထမသက်တမ်း ၄နှစ်ရချိန်တွင် သမ္မတရာဂျာပတ်စားသည် တိုက်ဂါးသူပုန်များကိုရက်ရက် စက်စက်နှိမ်နင်းခဲ့ပါသည်။(Libration Tigers of Tamil Ealam) အဖွဲ့က တမီးလ်လူမျိုးစုအတွက်လွတ်လပ်ရေး တိုက်ပွဲဆင်နွှဲနေခဲ့သည်မှာ နှစ်ပေါင်း ၃၀ကြာမြင့်ခဲ့ပါသည်။ တမီးလ်များက လက်နက်ချကြသောအခါ သမ္မတ ရာဂျာပတ်စား သည် ဆင်ဟာလီ (Sinhalese) လူမျိုးတို့ကို ကာကွယ်သူအဖြစ် ဂုဏ်ယူခဲ့ပါသည်။ ဆင်ဟာလီ လူမျိုးတို့မှာ ဗုဒ္ဓဘာသာကိုးကွယ်သူ အများစုဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဆင်ဟာလီလူမျိုးစု၏ ထောက်ခံမှုကို ရခဲ့ ပြီး ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင်ဒုတိယအကြိမ်ထပ်မံအရွေးခံခဲ့ရပြန်ပါသည်။

သူသမ္မတဖြစ်ချိန်တွင် သမ္မတတစ်ဦးသည် နှစ်ကြိမ်ထက်ပို၍ တာဝန်မထမ်းဆောင်ရသော ဥပဒေကို ပြင်ဆင်ခဲ့ ပြီး သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၏ သုံးငွေပေါ်တွင် သူ၏ရုပ်ပုံကို ပုံနှိပ်ကာ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံအကြီးအကဲတို့အပေါ် ကန့်ကတ်ချက်များကို ပယ်ဖျက်ခဲ့ပါသည်။

သူ၏ အာဏာကို ဗြောင်ယူထားခြင်၊ သူတာဝန်ယူသောကာလမှာ ပိုက်ဆံကို မြောက်များစွာ သုံးစွဲခြင်းတို့မှာ တရုတ်ပြည်မှ ချေးငွေများကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။ ရာဂျာပတ်စားသည် ငွေများစွာဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ သူပြုတ်ကျခြင်း မှာ ကောင်းကင်ဘုံမှ နတ်ဘုရားများက ချီးမြှင့်ခြင်းဖြစ်ပြီး ဖိနှိပ်မှုများမှ လွတ်ကင်းခြင်း၊ လူမျိုးစု ရေးရာ ပဋိပက္ခများ ကြောင့် အဆင့်အတန်းခွဲခြားခြင်း၊ ဒုက္ခများမှ ကင်းဝေးရခြင်းဖြစ်ပါသည်။

သမ္မတအသစ် ဂိုတာဘာယာ၏ လက်ထက်တွင် ဘာတွေကြုံရ ဦးမည်ကို တွေးတော၍ ဝန်လေးနေကြပါသည်။ သူ့အစ်ကို၏အစိုးရအဖွဲ့တွင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့ ပြီး သမ္မတအသစ်မှာ တမီးလ်လူမျိုးများကို တိုက်ခဲ့စဉ်ကခေါင်းဆောင် ပါဝင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏ခန့်မှန်း ချက်အရ တမီးလ်လူမျိုး ၄၀,ဝ၀ဝခန့် တိုက်ပွဲ၏နောက်ဆုံးနေ့များတွင် သေကျေခဲ့ကြပါသည်။

ထိုစစ်ပွဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သူတစ်ဦးက “ကျွန်တော်တို့အားလုံး ဒူးထောက်ပြီးတောင်းပန်သင့်ပါတယ်၊ ကျွန်တော်တို့ လုပ်ခဲ့တာတွေဟာ ခွင့်လွှတ်နိုင်စရာတွေ မဟုတ်ပါဘူး”ဟုဆိုသည်။ “သူတို့ဟာ ကျွန်တော်တို့လုပ်သမျှ ခံခဲ့ရတာပါ၊ ကျွန်တော်တို့ဟာ သနားညှာတာခြင်းမရှိခဲ့ကြဘူး၊ ကျွန်တော်တို့ဟာ အရူးတွေလိုပါဘဲ” ဟု ရှေ့တန်းတွင် တာဝန်ထမ်းခဲ့သူတစ်ဦးက ဝန်ခံသည်။

ဂိိုတာဘာယာ သည် တမီးလ် သူပုန်များက ငြိမ်းချမ်းစွာလက်နက်ချလာခြင်းအပေါ် အားလုံးကို ရှင်းလင်းသုတ် သင်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည် ဟုကွန်မန်ဒါတစ်ယောက်က ပြောပြသည်။ သူ၏ တမီးလ်လူမျိုးများအပေါ် ဆက်ဆံမှု ကို အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ကုလသမဂ္ဂက ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ဆင်ဟာလီ လူမျိုးစုတို့ကမူ သူတို့ကယ် တင်ရှင်အဖြစ်သဘောထားခဲ့ကြသည်။ သူ့အိမ်သူအိမ်သားများက သူ့ကို ရုပ်ရှင်ဇတ်ဆောင် အာနိုး အဖြစ် (Terminator) ဟု ချစ်စနိုး ခေါ်ခဲ့ကြသည်။

၂၀၁၀ နောက်ပိုင်းတွင် မဟိန္ဒာနှင့် ဂိုတာဘာယာတို့ကဗုဒ္ဓဘာသာအစွန်းရောက်ဘုန်းတော်ကြီးများက တိုင်းရင်း သားတို့အပေါ် အနိုင်ကျင့်နှိမ်နင်းခြင်းတို့ကို အားပေးအားမြှောက်ပြုခဲ့ကြသည်။

တမီးလ်လူမျိုးများ ပြီးပြန်သောအခါသူတို့သည် မွတ်စလင်များကို အဓိကပြစ်မှတ်ထားခဲ့ကြပြန်သည်။ နိုင်ငံတွင် သန်း၂၀မျှ ရှိသည့် လူဦးရေထဲမှာ လူဦးရေ ၂ သန်းခန့်မှာ မွတ်စလင်များဖြစ်ကြပါသည်။ (Bodu Bala Sena) ခေါ်ဗုဒ္ဓ၏ စွမ်းပကားဟုခေါ်သည်။ ခေါင်းတုန်းပြောင်အောင်ရိတ်ထားကြသော ထိုအဖွဲ့သည်ဗုဒ္ဓကိုကာကွယ်ရေး အမည်ခံပြီး ရာဂျာပတ်စား က ထိုအုပ်စုကို နိုင်ငံ၏ဘာသာရေးကို ကာကွယ်သော အဖွဲ့အနေနှင့် ချီးမြှောက် ရာ ပြဿနာများရှိခဲ့ပါသည်။

ထိုအချိန်တွင် နိုင်ငံအတွင်း၌ အဖြူရောင်ဗင်ကားနှင့် ဆန့်ကျင်သူများကို ဖမ်းဆီး၍ ပျောက်ကွယ်သွားကြသော အဖြစ်အပျက်များရှိခဲ့သည်။ (Lasantha Wickrematunge ) ဆိုသောသီရိလင်္ကာ၏ လစ်ဘရယ်ကျသော သတင်းစာအယ်ဒီတာမှာ အလွန်အကျွံ လုပ်သူများကို သတင်းစာမှ မနားတန်းဝေဖန်ခဲ့ရာ အလုပ်အသွားတွင် ဆိုင်ကယ်ပေါ်မှ မျက်နှာဖုံးစွတ်ထားသော လူသတ်သမားတစ်စု၏ သတ်ဖြတ်ခြင်းကို ခံလိုက်ရသည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲကာလတုန်းကမူ သူ၏ပါတီတွင်းမှ လူများမှာ အတိုက်အခံတို့နှင့် ပူးပေါင်းကြသည်။ သို့သော် သူတို့အစိုးရဖွဲ့ပြီး မကြာမီမှာပင် သြဇာအာဏာ၏ ဒဏ်ကို မခံနိုင်ဘဲသူတို့အချင်းချင်း စိတ်ဝမ်းကွဲပြား သွားကြသည်။ အတိုက်အခံ ပါတီတွင်မူသမ္မတစရီစန်နာ ( Maithrapala Sirisena) နှင့် သူ၏ဝန်ကြီးချုပ် ရာနီး (Ranil Wickremesinghe) တို့ အပြေမလည်ဖြစ်ကြရာမှ အစိုးရ ပျက်သည်အထိဖြစ်ခဲ့ရသည်။

သူတို့ပြဿနာမှာ သေး၍ ပျောက်မသွားဘဲ ၂၀၁၈ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံရေးအကြပ်အတည်းနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ ထိုစဉ်က သမ္မတမှာ ရာဂျာပတ်စားနှင့် ရင်းနှီးမှုကို ရယူ၍ မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့ရာမှ စတင်သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်ကို ရုတ်တရက်အလုပ်ဖြုတ်လိုက်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို မဟိန္ဒ ရာဂျာပတ်စားသို့ ပေးရန်ကမ်းလှမ်းသည်။ သို့သော်လည်း တရားရုံးက ထိုသို့လုပ်ခြင်းကို လက်မခံ၍ ပျက်ခဲ့ရသည်။

ထိုအချိန်တွင် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းနှင့် ဇိမ်ခံဟိုတယ်တို့တွင် ဧပြီလ ၂၁ ရက်နေ့က (Easter Sunday) ဗုံးပေါက် ကွဲမှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ လူပေါင်း ၂၅၀သေကြေပျက်စီး၍ လူ၅၀ဝကျော် ဒဏ်ရာရခဲ့ကြသည်။ အိုင်အက်စ် (ISIS) တို့နှင့် အဆက်အသွယ်ရှိသည်ဟု ကြေညာထားသောမွတ်စလင်တစ်ဦးက ဗုံးဖေါက်ခဲ့သည်။ ပို၍ဆိုးရွားသည်မှာ ဤဗုံး ဖေါက်နှင့်ပါတ်သက်၍ အိန္ဒိယနှင့်အမေရိကန်တို့က ဗုံးပေါက်လိမ့်မည်ဟု သတင်းပေးခဲ့ကြသော် လည်း အချင်းချင်းတိုက်ခိုက်နေကြသော အစိုးရအတွင်း၌ဘာမျှပြင်ပြင်ဆင်ဆင်မလုပ်ထားခဲ့ကြချေ။ ထိုအကြောင်းကို သိသောပြည်သူ တို့က တခဲနက်ဆန္ဒပြကြရာ တစ်တိုင်းပြည်လုံး ပွက်လောရိုက်ကုန်ကြသည်။ မွတ်စလင်တို့၏ လုပ်ငန်းများမှာ ဖျက်ဆီးခံရပြီး မွတ်စလင်အများအပြားမှာ ပြစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခံကြရသည်။

ဂိုတာဘာယာက သူ့ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်လိုကြောင်း ဗုံးပေါက်ကွဲပြီး လေးလအကြာတွင် ကြေညာခဲ့သည်။ ပြည်သူပြည်သားများ၏ ကြောက်ရွံ့မှု၊ စိတ်ပျက်မှုများအပေါ် အခြေခံထားပြီး မဲဆွယ်စည်းရုံးခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်။ သူမဲအရေအတွက် ရခဲ့သည်မှာ ၇ သန်းကျော်မျှရှိရာ တိုင်းပြည်တွင် ကြောက်ရွံ့နေကြသော ပြည်သူဘယ်မျှရှိသည်ကို ခန့်မှန်းကြည့်နိုင်ကြပါသည်။

မစ္စတာရာဂျာပတ်စား ရာထူးလက်ခံကျမ်းကျိန်သည့်နေ့က ကိုလံဘိုတစ်မြို့လုံး မိုးရွာ၍ မိုးသက်မုန်တိုင်းကျကာ စိုထိုင်းနေခဲ့ပါသည်။ သူ၏အောင်ပွဲခံ အခမ်းအနားကို အနုရာဒါပူရမြို့တွင် ကျင်းပခဲ့ပြီး ထိုမြို့မှာ ဆင်ဟာလီ ဘုရင်က တမီးလ်လူမျိုးကျူးကျော်သူများကို နှစ်ပေါင်း ၂၀ဝ၀ကျော်က အောင်ပွဲဆင်ခဲ့ရာ မြို့ဖြစ်ပါသည်။

ထိုမြို့ကိုရွေးချယ်ခဲ့ခြင်းသည် ဗုဒ္ဓဘာသာကိုလိုက်လျောခြင်းသဘောဆောင်ပါသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီး များက ဦးစီးကျင်းပပြီး သူကဗုဒ္ဓဘာသာကို ဦးစားပေးစောင့်ရှောက်မည်အကြောင်း ပြောကြားပါသည်။ သူ၏ သမ္မတအဖြစ် ပထမဆုံးလုပ်ရပ်မှာ သူ့အကို မဟိန္ဒ ရာဂျာပတ်စားကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တင်မြှောက်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

(၃)

ဂိုတာသည်အိန္ဒိယသမ္မတမိုဒီနှင့်တူသည်ဟုပြောကြသည်။ သူ၏ပထမဆုံးနိုင်ငံခြားခရီးမှာမိုဒီနှင့်တွေ့ရန်အိန္ဒိယ သို့ဖြစ်သည်။ မိုဒီသည်ဘာကိုမျှသေချာစဉ်းစားသူမဟုတ်၊ မိုဒီကအက်ရှင်သမားဖြစ်သည်။ ဟိန္ဒူနေရှင်နယ်လစ် တစ်ယောက်ဖြစ်သော မစ္စတာမိုဒီသည်ရန်သူမွတ်စလင်များကိုအခွင့်အရေးရတိုင်း တိုက်ခိုက် တတ်သူဖြစ်သည် သူတို့မိုဒီကိုသီရိလင်္ကာက ချစ်ကြသည်မှာ မွတ်စလင်ဆန့်ကျင်ရေးဝါဒ ချင်းတူနေ၍ဖြစ်ပါသည်။

အိစတာ ဗုံးပေါက်ကွဲမှု ၏နောက်ပိုင်းတွင် သီရိလင်္ကာ နှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာကို ကာကွယ်ရန်ဖြစ်လာပြီ။ မိုဒီသည် ပေါင်းရမည့်မိတ်ဆွေ တစ်ဦးဖြစ်ပါသည်။

ကိုသန်းလွင်

Ref: We need a Modi after Easter Attack, By Kapil Komireddi , New York Times November 27 2019