မောင်မောင်စိုး - မြန်မာ-တရုတ်ဆက်ဆံရေးနှင့် မြန်မာ့အရေး (၈)
အောက်တိုဘာ ၁၀၊ ၂၀၂၁
မြန်မာနှင့် အမေရိကန်
မြန်မာနှင့်အမေရိကန်တို့ သံတမန်အဆက်အသွယ်ပြုရန် မြန်မာဘုရင်မင်းတုန်းမင်းနှင့် အမေရိကန်သမတ ဂျိမ်းဘွတ်ခ်နန်လက်ထက်က အစပြုခဲ့သည်ဟု သမိုင်းမှတ်တမ်းများက ဆိုပါသည်။ သို့သော်ဆက်ဆံရေး မထူထောင်နိုင်ခဲ့ပါ။ အမေရိကန်တို့နှင့်မြန်မာတို့ စတင်ထိတွေ့ခဲ့သည်မှာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းကဖြစ်သည်။ ဂျပန်တို့အားတိုက်ခိုက်ရန် မြန်မာပြည်ဝင်လာသည့် အမေရိကန်စစ်တပ်များနှင့် စတင်ထိတွေ့ခဲ့ရသည်။ သို့သော် မြန်မာပြည်အားအုပ်ချုပ်နေသော အင်္ဂလိပ်တို့၏ မဟာမိတ်အဖြစ်ဝင်လာသဖြင့် မြန်မာအာဏာပိုင်များနှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ရသည့် ဆက်ဆံရေးတော့မဟုတ်ပါ။
၁၉၄၈ လွတ်လပ်ရေးရပြီး မြန်မာပြည်အား အစောဆုံး အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည့်အထဲတွင် အမေရိကန်ပါဝင်ပြိး သံတမန်ဆက်ဆံရေးစခဲ့သည်။ တဖက်က မြန်မာပြည်တွင်းဝင်ရောက်နေသော တရုတ်ဖြူတို့အား အမေရိကန်တို့က ကျားကန်ပေးနေသော်လည်း တဖက်တွင် ကိုရီးယားပြသနာ၌ ကုလသမဂ္ဂဆုံးဖြတ်ချက်အား မြန်မာအစိုးရကထောက်ခံခဲ့ရာ မြန်မာ-အမေရိကန်အစိုးရချင်းဆက်ဆံရေးသည် ဆိုးဆိုးဝါးဝါးမရှိခဲ့ပါ။ မြန်မာ့မြေပေါ်ကျူးကျော်နေသည့်တရုတ်ဖြူတို့အား အားပေးနေသည့် အမေရိကန်တို့နှင့်ပတ်သက်၍ မြန်မာအစိုးရက သည်းခံနိုင်စွမ်းကောင်းပုံရသည်။ သို့သော် ထိုအချိန်ကာလက မြန်မာပြည်တွင်း၌ လက်ဝဲလေထုအားကောင်းပေရာ အမေရိကန်ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှား မှုများကို တွေ့ရသည်။ ၁၉၅၃ ခုနှစ် အမေရိကန်ဒုသမတ ရစ်ချတ်နစ်ဆင် မြန်မာပြည်သို့လာရောက်ရာတွင် "မြန်မာပြည်သည် အမေရိကန်စစ်ဘီလူးများအတွက်နေရာမဟုတ်" ဟူသောစာတမ်းနှင့် ဆန္ဒပြသူများက နစ်ဆင်ကို ကြိုဆိုခဲ့သည်ဟု နယူးယောက်တိုင်းသတင်းစာတွင် ဖေါ်ပြခဲ့သည်ကိုတွေ့ရသည်။
သို့သော် တရုတ်ဖြူများ မြန်မာပြည်မှထွက်ခွာရေးနှင့်ပတ်သက်သည့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုများအပြီး မြန်မာနှင့်အမေရိကန် အစိုးရချင်းဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်စေခဲ့သည်။ အဓိကအချက်ကတော့ မြန်မာအစိုးရ၏ ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်ရေးစစ်ပွဲသည် အမေရိကန်တို့အတွက် နှစ်လိုဖွယ်ဖြစ်သောကြောင့်ဟု ဆိုရမည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ဗိုလ်နေဝင်း အာဏာသိမ်းချိန်တွင် အမေရိကန်၌ စစ်ပညာသင်နေသော မြန်မာတပ်မတော်မှ အရာရှိ ၁၀၀၀ ခန့်ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း၌လည်း ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်ရေးအားကောင်းသော မြန်မာစစ်တပ်နှင့် အမေရိကန်တို့ ဆက်ဆံရေးဆိုးဆိုးဝါးဝါး မရှိခဲ့သေးပေ။ အရှေ့မြောက်ကွန်မြူနစ်များအားကောင်းသော ၁၉၇၀ ခုနှစ်များတွင် မူးယစ်ဆေးဝါးဆန့်ကျင်တိုက်ဖျက်ရေးခေါင်းစဉ်အောက်တွင် အမေရိကန်တို့က မြန်မာအစိုးရအား စစ်သုံး ဘဲလ် ၂၀၅ အမျိုးအစား ရဟတ်ယဉ်များအပါ အကူအညီများပေးခဲ့သည်။ အမေရိကန်အတွက် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်ရေးအတွက် စိတ်ချရသည့်အင်အားစုဖြစ်နေခဲ့သည်။
အမေရိကန်အစိုးရနှင့် မြန်မာအစိုးရကြား ဆက်ဆံရေးဆိုးဝါးသည်မှာ ၁၉၈၈ အရေးတော်ပုံကာလမှ အစပြုသည်။ တရုတ်ပြည်ကလည်း မြန်မာပြည်ကွန်မြူနစ်များအား အကူအညီဖြတ်တောက်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီပြိုကွဲပြီဖြစ်ရာ အမေရိကန်တို့အဖို့ ကွန်မြူနစ်အန္တရာယ်အားစိုးရိမ်စရာမရှိတော့ပေ။ အမေရိကန်တို့အနေနှင့် ၎င်းတို့လက်ကိုင်ပြုထားသည့် ဒီမိုကရေစီနှင့်လူ့အခွင့်အရေးစံနှုံးများအပေါ်အခြေပြု၍ ၈၈ အရေးတော်ပုံကိုထောက်ခံခဲ့ပြီး အာဏာသိမ်း နဝတအစိုးရအားဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ နဝတအစိုးရအား နိုင်ငံရေးအရ၊ စီးပွါးရေးအရ ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်မှုများပြုလုပ်ခဲ့သည်။မြန်မာအစိုးရနှင့်အမေရိကန်တို့ကြား ဆက်ဆံရေးတင်းမာခဲ့သည်။ သို့သော် မြန်မာဒီမိုကရက်တစ်အင်အားစုများကတော့ အမေရိကန်ကို ကြိုဆိုကြသည်။
သို့ဖြစ်ရာ 1988 နောက်ပိုင်း တရုတ်မြန်မာဆက်ဆံရေးတွင် အစိုးရချင်းဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်ပြီး တရုတ်နှင့်မြန်မာဒီမိုကရက်တစ်လူထုကြားဆက်ဆံရေးမပြေလည်။ အမေရိကန်မြန်မာဆက်ဆံရေးတွင် အစိုးရချင်းဆက်ဆံရေး အဆင်မပြေ၊ အမေရိကန်နှင့်မြန်မာလူထုကြား ဆက်ဆံရေးအဆင်ပြေသည်။ မြန်မာဒီမိုကရက်တစ်လူထုက အမေရိကန်၏ လစ်ဘရယ်နိုင်ငံရေးအယူအဆဘက် ပိုယိမ်းလာသည်။
မြန်မာတို့၏ အမေရိကန်အိပ်မက်
ချမ်းသာကြွယ်ဝသော၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော၊ နည်းပညာမြင့်မားသော၊ လူတဦးချင်းလွတ်လပ်မှုရှိသော အမေရိကန်သည် မြန်မာပြည်ရှိ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးအသီးသီး၏ အိပ်မက်ဖြစ်လာသည်။ အမေရိကန်တွင်ပညာသင်ကြားရေး၊ အမေရိကန်တွင် အလုပ်လုပ်ရေးမှသည် အမေရိကန်တွင် ပြောင်းရွှေ့အခြေချရေးတို့သည် မြန်မာပြည်ရှိပညာတတ်တို့၏ အိပ်မက်ဖြစ်လာသည်။ အမေရိကန်တို့သည် ပြောင်းရွှေ့အခြေချနေထိုင်သူများကို လမ်းဖွင့်ပေးထားသည့်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ပညာတတ်များအားလမ်းဖွင့်ပေးထားသကဲ့သို့ မင်းပစ်မင်းဒဏ်သင့်သောနိုင်ငံရေးသမားများ၊ ဒုက္ခသည်များအား လက်ခံခွင့်ပေးထားသည့်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်အားလည်း မဲဖေါက်ပေးနေသည့်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်တွင် ထိုအခွင့်အရေးများ ဥပဒေကြောင်းအရ တရားဝင်မရှိပေ။ သို့ဖြစ်ရာ ၁၉၈၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းကစ၍ မြန်မာပြည်တွင် အမေရိကန်အိပ်မက်ပို၍ များပြားလာသည်။ အထူးသဖြင့် ၂၀၁၀ နောက်ပိုင်းတွင် ပို၍ ပို၍ များလာသည်။ အမေရိကန်အိပ်မက် မက်သူပိုများလာသည်။ တချို့က တကိုယ်ရေအတွက် မက်ကြသည်။ တချို့က မိသားစုအတွက်ပါ မက်ကြသည်။ တချို့က ကိုယ့်ဒေသအတွက် မက်ကြသည်။ တချို့က ကိုယ့်ပြည်နယ်အတွက် မက်ကြသည်။ တချို့က တိုင်းပြည်အတွက် မက်ကြသည်။ တချို့က လစ်ဘရယ်အိပ်မက် မက်ကြသည်။ တချို့ကတော့ လစ်ဗြဲအိပ်မက် မက်ကြသည်။
ထို့ပြင် ၁၉၈၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အထူးသဖြင့် ၂၀၁၀ နောက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်နှင့် ဥရောပမှ အလှူရှင်အဖွဲ့အစည်းများ၏ပံ့ပိုးမှုဖြင့် လူ့ခွင့်အရေး၊ ဒီမိုကရေစီရေး၊ အမျိုး သမီးအခွင့်အရေး၊ ကလေးသူငယ်အခွင့်အရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိမ်းသိမ်းရေး၊ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်ယ်ဆယ်ရေး၊ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး၊ ပြည်တွင်းရှိပဋိပက္ခများဖြေရှင်းရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေး စသည့်အကြောင်းအရာမျိုးစုံနှင့်ပတ်သက်ပြီး စံနှုံးများကို သင်တန်းပေးခြင်း၊ လက်တွေ့မြေပြင်တွင် ကွင်းဆင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အကူအညီများပေးအပ်ခြင်းစသည့်လုပ်ငန်းများတွင် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကို အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းမျိုးစုံဖွဲ့စည်းပြီး ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ တက်ကြွသူများကို ဆုတံဆိပ်များ ချီးမြှင့်ခြင်း၊ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ စေလွှတ်လေ့ကျင့်ခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာပြည်တွင်း၌ အမေရိကန်နှင့်အနောက်တိုင်း၏ လစ်ဘရယ်စံနှုံးများနှင့် လစ်ဘရယ်အယူအဆများ ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။ မြန်မာပြည်တွင် အမေရိကန်နှင့် အနောက်တိုင်း၏ ဩဇာသိသိသာသာ လွှမ်းမိုးနိုင်ခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင်လည်း တရုတ်တို့ အမေရိကန်နှင့်ယှဉ်၍ ထိုးဖေါက်နိုင်ခြင်းမပြုနိုင်ခဲ့သည်။
ဝါဒဖြန်ချိရေး၊ သတင်းပြန်ကြားရေးအပိုင်းတွင်း အမေရိကန်နှင့်အနောက်တိုင်းသည် VOA နှင့် BBC သာမက RFA သတင်းဌာနကိုတိုးချဲ့ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ DVB သတင်းဌာနဖွင့်လှစ်ရေးကို ပံ့ပိုးခဲ့သည်။ ထို့ပြင် အခြားသတင်းဌာနပေါင်းစုံအား နောက်ကွယ်မှ ပံ့ပိုးကူညီခဲ့သည်။ ထို့ပြင် မြန်မာပြည်ရှိ ပညာတတ်များအား စုစည်းပံ့ပိုးပြီး မြန်မာနိုင်ငံရေးစီးပွါးရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး စသည့်ကဏ္ဍပေါင်းစုံနှင့်ပတ်သက်၍လေ့လာသုတေသနပြုသည့် လုပ်ငန်းများအား ငွေရေးကြေးရေးအရ ပံ့ပိုးခဲ့သည်။ မြန်မာပြည်ရှိ ပညာတတ်အများစုမှာအနောက်တိုင်းပညာတတ်များဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ အနောက်ဖက်ယိမ်းသည်က ပိုများ သည်။ ထို့ပြင် သတင်းတင်ဆက်မှုများတွင်လည်း နောက်ကွယ်က ပံပိုးမှုနှင့် မူဝါဒချမှတ်မှုများ ရှိသည်ဆိုသော်လည်း လွတ်လပ်မှု တစုံတရာရှိသည့်အပြင် တင်ဆက်မှုပုံစံကလည်း လူထုစိတ်ဝင်စားမှုရရှိပြီး လူထုကြားတွင် ပျံ့နှံသည်။ တရုတ်တို့၏ သတင်းတင်ဆက်မှုပုံစံမှာ အစိုးရဝါဒဖြန့်ချိရေး၊ပြန်ကြားရေးသတင်းဆက်ပုံဖြစ်၍ လူထုစိတ်ဝင်စားမှုမရခဲ့ပေ။ မြန်မာပြည်တွင်း၌ တရုတ်တို့၏ ပံ့ပိုးမှုဖြင့် သတင်းဌာနများပေါ်ပေါက်ခဲ့သော် လည်း မူဝါဒပိုင်းတွင် အစိုးရပြန်ကြားရေးသတင်းပုံစံပေါက်နေ၍ လူထုစိတ်ဝင်စားမှုမရပေ။
အရေးကြီးဆုံးအချက်မှာ အမေရိကန်နှင့်ဥရောပသတင်းဌာနများသည်၎င်း၊ သူတို့၏ပံပိုးမှုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော အမျိုးမျိုးသော အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများသည်၎င်း မြန်မာပြည်၏ နိုင်ငံရေးပြသနာများကို ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် ထိတွေ့ကြသည်။ သုံးသပ်ကြသည်။ တင်ပြကြသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာလူထု ပို၍စိတ်ဝင်စားကြသည်။ တရုတ်တို့က မြန်မာနိုင်ငံရေးပြသနာကို အတိအလင်းသုံးသပ်တင်ပြထိတွေ့ခြင်းမပြုကြဘဲ တရုတ်သတင်း တင်ဆက်မှုမှာ တရုတ်ပြည်ဖက်ပေါင်းစုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် တရုတ်မြန်မာချစ်ကြည်ရေး အကြောင်းအရာထက်မပိုရာ မြန်မာတို့၏ စိတ်ဝင်စားမှုမရသည့်အပြင် စစ်အစိုးရဖက်သို့ပင်းသည်ဟု သတ်မှတ်ခြင်းခံရသည်။ သို့ဖြစ်ရာ ၁၉၈၈ နောက်ပိုင်းမှစ၍ မြန်မာပြည်တွင်း၌ အမေရိကန်အိပ်မက် ပို၍ကြီးထွားသည်။ အမေရိကန်ဩဇာပို၍ကြီးမားလာသည်။ တရုတ်ဩဇာကျဆင်းသွားသည်။
ဆက်လက်ဖေါ်ပြပါမည်။
မောင်မောင်စိုး
t.me@moemaka
#MoeMaKaMedia
#WhatsHappeningInMyanmar
Posts
