ကောင်းဇေလူ - ရုရှားဟာ စစ်ကောင်စီအတွက် နောက်ဆုံးကောက်ရိုးတမျှင်လား
(မိုးမခ) စက်တင်ဘာ ၂၁၊ ၂၀၂၂
မျက်မှောက် မြန်မာနိုင်ငံဟာ အလွန်တရာကြီးမားတဲ့ နိုင်ငံရေးအချိုးအကွေ့ကြီးတခုကို ဖြတ်သန်းနေရပြီ ဖြစ်တယ်။ အတိတ်ကာလတခုတုံးကလည်း အလားတူ ဖြစ်ရပ်မျိုးကြုံခဲ့ကြရဖူးတယ်။ အဲဒီအချိန်က မြန်မာပြည်သူအများစုကြီးဟာ နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံရေး ဲဂယက်ထဲမှာ တဝဲလယ်လယ်ကျရောက်နေချိန်ဖြစ်တာကြောင့် စစ်အာဏာရှင်ရဲ့လှည့်စားမှုကို ခံခဲ့ရတယ်။ အဲဒီအချိန်က နိုင်ငံတကာမှာ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ လွှမ်းမိုးမှု အရှိန်အဟုန်မြင့်နေချိန်ဖြစ်တယ်။ စစ်အေးခေတ်ရဲ့ အထွတ် အထိပ်ကာလမှာ အမေရိကန်ဦးဆောင်တဲ့ အနောက်အုပ်စု အရင်းရှင်ဒီမိုကရေစီဝါဒနဲ့ ဆိုဗီယက်ရုရှားနဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံတို့ရဲ့ ကွန်မြူနစ်ဝါဒနဲ့ ဆိုရှယ်လစ်လူ့ဘောင်ထူထောင်ရေးအယူဝါဒတွေ အားပြိုင်နေချိန်ဖြစ်တယ်။
အဲဒီလို အရင်းရှင်ဒီမိုကရေစီနဲ့ကွန်မြူနစ် ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ ပဋိပက္ခဖြစ်မှုကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး စစ်အာဏာရှင် ဗိုလ်နေဝင်း က ၁၉၆၂ မတ်လ ၂ ရက်မှာ ဦးနုရဲ့အရပ်သားအစိုးရကို ဖြုတ်ချပြီး အာဏာသိမ်းခဲ့တယ်။ တရုတ် ရုရှား ဆိုရှယ်လစ်အုပ်စုဘက် ယိမ်းသယောင်ပြုပြီး မြန်မာနိုင်ငံ တံခါးပိတ်ဝါဒ ကျင့်သုံးခဲ့တယ်။ တချိန်ထဲမှာ အမေရိကန်နဲ့အနောက်အုပ်စုက ကွန်မြူနစ်ဝါဒ လွှမ်းမိုးလာမှုကို ကာကွယ် ရေးဆိုတဲ့အကြောင်းပြချက်နဲ့ ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲကို ဆင်နွှဲနေချိန်ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲဆန့်ကျင်ရေးသဘောထားအယူအဆ ကမ္ဘာမှာ အားကောင်းနေချိန်ဖြစ်လို့ ဗိုလ်နေဝင်းရဲ့ မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန် ဆိုရှယ်လစ်စနစ် ထူထောင်ရေးဆိုတဲ့ လှည့်ကွက်ကို အလွယ်တကူ ယုံခဲ့ကြတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လွတ်လပ်ရေးအကြိုကာလ ကတည်းက ဆိုရှယ်လစ်အယူဝါဒအပေါ် ထိုခေတ် မြန်မာလူငယ်တို့စိတ်ဝင်စား တိမ်းညွတ်ခဲ့ကြတဲ့အလျောက်၊ ၁၉၆၂ အာဏာသိမ်း စစ်အစိုးရရဲ့ ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံထူထောင်မယ်ဆိုတဲ့ ၀ါဒဖြန့်မှုကို နိုင်ငံရေးသမားအတော်များများက ယုံလွယ်ခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီအချိန်ကလည်း မြန်မာလူငယ်ထုကတော့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် တိုင်းပြည်ရဲ့အနာဂတ် ပျက်သုဉ်းနိုင်တယ်လို့ ယူဆကြပြီး၊ အာဏာသိမ်းမှုကို အရင်ဆုံး ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့ကြတယ်။ ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ၊ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ၊ ရန်ကုန်ခရိုင်ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ အစရှိတဲ့ ကျောင်းသားသမဂ္ဂတွေက စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့ကြတယ်။ ဇူလိုင် (၇) ကျောင်းသားအရေးတော်ပုံဟာ သမိုင်းသက်သေဖြစ်တယ်။
မျက်မှောက် မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့အကြမ်းဖက် စစ်အာဏာသိမ်းချိန်မှာတော့ မြန်မာပြည်သူလူထုနဲ့တကွ မြန်မာလူငယ်ထု ဟာ နိုင်ငံရေးအသိ ပွင့်လင်းနေချိန်ဖြစ်တယ်။ ဒါ့အပြင် အင်တာနက် နည်းပညာထွန်းကားချိန်လည်းဖြစ်တာကြောင့် တကျော့ပြန် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို တခဲနက် အုံကြွ တော်လှန်ခဲ့ကြတယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးအဖြစ် ကြေညာပြီး တညီ တညွတ်တည်း ခုခံဆန့်ကျင်ခဲ့ကြတယ်။ အာဏာသိမ်းမှုကို ခုခံတော်လှန်မှု တနှစ်ခွဲကျော်လွန်လာချိန်မှာ အကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီဟာ နိုင်ငံတဝန်းမှာ လက်နက်ကိုင်ခုခံဆန့်ကျင်မှုအပါအဝင် နည်းမျိုးစုံနဲ့ဆန့်ကျင်ခံနေခဲ့ရပြီ ဖြစ်တယ်။
တနိုင်ငံလုံး မြို့နယ် ၃၃၀ ကျော်အနက် မြို့နယ်ပေါင်း ၂၇၀ ကျော်မှာ People’s Defense Forces (PDF) တွေ ခိုင်ခိုင် မာမာပေါ်လာပြီး အကြမ်းဖက်စစ်တပ်ကို လက်နက်ကိုင် ခုခံတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြတယ်။ ငြိမ်းချမ်းတဲ့နည်းနဲ့ လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြပွဲတွေကို အကြမ်းဖက်စစ်တပ်က ပစ်ခတ်ဖြိုခွဲခဲ့တာကြောင့် လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးဆီ တွန်းပို့ခံလိုက်ရ တာဖြစ်တယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာ အကြမ်းဖက် စစ်တပ်ဘက်က စစ်သား နှစ်သောင်းကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီဖြစ်တယ်။ ဒဏ်ရာအနာတရဖြစ် ကိုယ်လက်အင်္ဂါချို့ယွင်းရသူတွေလည်း သောင်းဂဏန်းအထိ ရှိနိုင်တယ်။ စစ်လက်နက်ခဲယမ်းနဲ့ စစ်အသုံးအဆောင် ပစ္စည်း အမြောက်အမြား PDF နဲ့ တိုင်းရင်းသားတပ်တွေဘက်က သိမ်းဆည်းရရှိခဲ့ကြောင်း မီဒီယာသတင်းတွေအရ သိရ တယ်။ နယ်မြေ ထက်ဝက်ကျော်ကို PDF နဲ့ မဟာမိတ် တိုင်းရင်းသားတပ်ဖွဲ့တွေဘက်က ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အစီရင်ခံစာတွေမှာ ဖေါ်ပြတာတွေ့ရတယ်။
အစပြန်ကောက်ရရင် အကြမ်းဖက် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီဟာ စစ်ရေး နိုင်ငံရေး စီးပွားရေး သံတမန်ရေးအစရှိတဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံမှာ အရေးနိမ့်လာခဲတာတွေ့ရတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ အီးယူတို့ရဲ့ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်ခံရမှုကြောင့် နိုင်ငံရေး မတည်မငြိမ် ဖြစ်လာတယ်။ အထူးသဖြင့် ဒေါ်လာငွေလဲနှုန်းတည်ငြိမ်အောင် မထိန်းနိုင်မှု၊ လောင်စာဆီဈေးနှုန်း ထိုးတက်မှုကို မထိန်းနိုင်မှု၊ အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းတက်မှုကို မထိန်းနိုင်မှု အစရှိတဲ့ စီးပွားရေး ဘေးကျပ်နံကျပ်ကြောင့် အုပ်ချုပ်ရေးမဏ္ဍိုင် သိသိသာသာ ယိမ်းယိုင်လာနေပြီဖြစ်တယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းတွေ ကြုံနေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု အမြင့်ဆုံး ၅ နိုင်ငံ စာရင်းထဲပါဝင်နေကြောင်း အမေရိကန်အခြေစိုက် Johns Hopkins တက္ကသိုလ်ရဲ့ စီးပွားရေး ပညာရှင် Steve H. Hanke က ၂၀၂၂ စက်တင်ဘာ ၈ ရက်နေ့မှာ သူ့ရဲ့ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာ Twitter ကနေ သတိပေးထားတယ်။ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု အများဆုံး ၅ နိုင်ငံစာရင်းထဲမှာ ဇင်ဘာဘွေ၊ ကျူးဘား၊ လက်ဘနွန်၊ တူရကီနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတို့က အစဉ်လိုက်ရှိနေပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုက ၁၂၇ ရာခိုင်နှုန်းအထိရှိနေတယ်။ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကြောင့် လုပ်ခလစာ မလုံလောက်မှုအပြင် အလုပ်လက်မဲ့အရေ အတွက် များပြားလာနေတာကြောင့် အခြေခံလူတန်းစားတွေ ဆင်းရဲကျပ်တည်းမှု ဒဏ်ကို ပိုခံစားနေရတယ်လို့ ဆိုတယ်။
ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ၂၀၂၂ ဇူလိုင်လမှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေး စောင့်ကြည့်အစီရင် ခံစာမှာ စစ်အဏာသိမ်းပြီး တစ်နှစ်ခွဲကာလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံလူဦးရေရဲ့ (၄၀%) ဆင်းရဲမွဲတေမှု ဒဏ်ခံရမယ်လို့ အသိပေးထားတယ်။
ဒီလို ယိမ်းယိုင်လာချိန်မှာ အာဆီယံနဲ့ တရုတ် နိုင်ငံတို့ကို အားကိုးလို့မရနိုင်တော့ဘူးလို့စစ်ကောင်စီခေါင်း ဆောင် မင်းအောင်လှိုင်က တွက်ဆခဲ့ပုံရတယ်။ ဒါကြောင့် ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် အမေရိကန် အီးယူနဲ့ ရုရှားတို့ရဲ့ ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပေါ်နေမှုကို အကြောင်းပြုပြီး မင်းအောင်လှိုင်က ရုရှားနဲ့မိတ်ဖွဲ့ဖို့ အပြင်းအထန် ကြိုးပမ်းခဲ့တာတွေ့ရတယ်။ ရုရှား အကူအညီနဲ့အနုမြူဓါတ်ပေါင်းဖိုတည်ဆောက်ရေး ကြိုးပမ်းလာတာတောင်တွေ့ရတယ်။ လတ်တလော PDF နဲ့ မဟာမိတ် တိုင်းရင်းသားတပ်ဖွဲ့တွေကို ရှုံးနိမ့်နေရမှုကို တန်ပြန်တိုက်ခိုက်နိုင်ဖို့ ရုရှားထံက စစ်လေယာဉ်နဲ့လက်နက် ကျည်ဆံတွေ ရရှိရေးအတွက်လည်း ရုရှားကို အားကိုးအားထားပြုပုံရပါတယ်။ မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ ရုရှားထံ တပည့်ခံမှု တနည်းအားဖြင့် မြန်မာ့ပြည်တွင်းရေးကိစ္စထဲသို့ရုရှားကို ဆွဲသွင်းလာမှုဟာ အရှေ့တောင်အာရှဒေသတခုလုံးရဲ့ တည်ငြိမ်ရေးအတွက် စိုးရိမ်စရာဖြစ်တယ်။ လက်ရှိ အကြမ်းဖက် စစ်တပ်အသုံးပြုနေတဲ့ စစ်လက်နက်တွေဟာ ရုရှားလက်နက်နဲ့ တရုတ်လက်နက်တွေဖြစ်တယ်။
စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ရုရှားနိုင်ငံနဲ့ နီးစပ်တဲ့ နိုင်ငံတွေမှာ လက်ခံအသုံးပြုနေတဲ့ Mir ဆိုတဲ့ ရုရှားငွေပေးချေမှု စနစ်ကို မြန်မာနိုင်ငံမှာ အသုံးပြုနိုင် ဖို့ စီစဉ်နေတယ်လို့ စက်တင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့ နေပြည်တော် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာ ထည့်သွင်းပြောခဲ့တယ်။ Mir ကတ်က တဆင့် ရုရှားငွေ ရူဘယ်နဲ့ မြန်မာကျပ်ငွေ တိုက်ရိုက် ငွေပေးချေမှု ပြုလုပ်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ထားတယ်လို့ ဇော်မင်းထွန်းက ပြောတယ်။
ရုရှားရဲ့ Mir ကတ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံက MPU ကတ်စနစ်နဲ့ ဆင်တူပြီး လက်ရှိ ဗီယက်နမ်၊ ကျူးဘား၊ ဘီလာရု၊ ဗင်နီဇွဲလား၊ တူရကီ စတဲ့ ရုရှားနဲ့နီးစပ်တဲ့ နိုင်ငံတွေမှာသာ လက်ခံ အသုံးပြုနေတာ ဖြစ်တယ်။ ရုရှားနိုင်ငံဗဟိုဘဏ်နဲ့ မြန်မာဗဟိုဘဏ် တို့ နားလည်မှုစာချုပ် (MOU) ရေးထိုးသွားမယ်လို့လည်း စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရသူက ဆိုတယ်။ လက်ရှိ အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုကြောင့် နိုင်ငံတချို့က ဘဏ်တွေမှာ Mir ကတ် လက်မခံတော့ဘူးလို့ RFA သတင်းအရ သိရတယ်။ ရုရှားနိုင်ငံကိုယ်တိုင် ယူကရိန်းစစ်ပွဲ ဆင်နွှဲမှု အမှားကြောင့် အမေရိကန်နဲ့အီးယူနိုင်ငံတွေရဲ့ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှု ခံနေရတာ ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် ရုရှားသုံး ရူဘယ်ငွေဟာ ငွေကြေးဖေါင်းပွမှုဒဏ်ကို အတော်ခံနေရချိန်ဖြစ်တယ်။
ရုရှားရဲ့စွက်ဖက်မှု ကျယ်ပြန့်မလာခင်မှာ အမေရိကန်နဲ့အနောက်အုပ်စုက ဒီမိုကရေစီရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေတဲ့ PDF နဲ့ မဟာမိတ် တိုင်းရင်းသားတပ်ဖွဲ့တွေကို အကူအညီပေးသင့်ပြီဖြစ်တယ်။ UWSA အားကောင်းတဲ့ ၀ ပြည်နယ်ပြဿနာ၊ AA အားကောင်းလာတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်ပြဿနာတို့နဲ့တိုင်းရင်းသားပြည်နယ်တွေရဲ့ကိုယ့်ကြမ္မာကိုယ်ဖန်တီးခွင့်ရရှိရေး ပြဿနာတွေကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးမရနိုင်ဖြစ်နေတဲ့ မြန်မာ့အရေးမှာ ရုရှားကို ထဲထဲဝင်ဝင်ဆွဲသွင်းလာခဲ့ရင် မြန်မာဟာ ဒုတိယဆီးရီးယားဖြစ်သွားနိုင်တာကို သတိမူသင့်တယ်။ မမျှော်လင့်ဘဲ Failed State အဖြစ်ကျရောက်သွားနိုင်တယ်။
ဒီအတောအတွင်း စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဒီပဲယင်းမြို့နယ် လက်ယက်ကုန်းကျေးရွာ အလယ်တန်းကျောင်းကို စက်တင် ဘာ ၁၆ ရက်နေ့မှာ အကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့အတွက် ကလေးငယ် ၁၁ ဦး အပါအဝင် ၁၃ ဦး သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ ကိစ္စဖြစ်ပွားခဲ့တယ်။ အဲဒီ ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်လို့ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်း ရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ်က စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်နေ့က ပြင်းပြန်းထန်ထန် ရှုတ်ချလိုက်ကြောင်း သိရတယ်။ လက်ယက်ကုန်းကျေးရွာ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း ကလေးငယ် ၁၁ ဦး အပါအဝင် ၁၃ ဦး သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ ဖြစ်ရပ်အတွက် အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးချုပ်အနေနဲ့ ထိခိုက်သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ မိသားစုဝင်တွေနဲ့ ထပ်တူ ဝမ်းနည်းရတယ်လို့ အန်တိုနီယိုဂူတာရက်စ်ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ စတီဖင်ဒူဂျာရစ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း RFA သတင်းအရ သိရတယ်။
စာသင်ကျောင်းတွေနဲ့ ဆေးရုံတွေကို တိုက်ခိုက်တာဟာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဥပဒေကို ချိုးဖောက်မှုဖြစ်သလို ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်ရှုတ်ချထားတဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ အတွင်း ကလေးသူငယ်တွေအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ကြီးလေးတဲ့ ချိုးဖောက်မှု ၆ ခုထဲက တစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ စတီဖင်ဒူဂျာရစ်က ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကနေဒါသံရုံးကလည်း စစ်ကောင်စီရဲ့ ဒီတိုက်ခိုက်မှုအပေါ် ရှုတ်ချခဲ့ပြီး နိုင်ငံတကာဥပဒေ ချိုးဖောက်တဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ဟာ သူလုပ်ခဲ့တာတွေအတွက် တာဝန်ယူစေရမယ်လို့ စက်တင်ဘာ ၂၁ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်။
စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက် လက်ယက်ကုန်းရွာက စာသင်ကျောင်းကို စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ၁၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ရမှုအပေါ် Save the Children အဖွဲ့ကလည်း အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်ရှုတ်ချ ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားတယ်။ လက်ယက်ကုန်းရွာ၊ စာသင်ကျောင်း တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရမှုအတွင်း ကလေးတွေ အပါအဝင် အနည်းဆုံး ၁၁ ဦး သေဆုံးပြီး ၁၇ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း သတင်းကြားရတဲ့အတွက် လွန်စွာထိတ်လန့် တုန်လှုပ်မိတယ်လို့ Save the Children လူမှုကွန်ရက် ဖေ့စ်ဘွတ်စာမျက်နှာကနေ စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ထားတယ်။
လက်ယက်ကုန်းရွာက စာသင်ကျောင်းကို တိုက်ခိုက်မှုအပေါ် Save the Children အနေနဲ့ အပြင်းထန်ဆုံး ကန့်ကွက် ရှုတ်ချပြီး ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ မိသားစုတွေနဲ့ထပ်တူ စိတ်ထိခိုက်ဝမ်းနည်းရကြောင်း အလေးအနက် ပြောကြားလိုပါတယ်လို့လည်း ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖေါ်ပြထားတယ်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဥပဒေကို လေးစားလိုက်နာပြီး ကလေးသူငယ်တွေနဲ့ စာသင်ကျောင်းတွေကို မတိုက်ခိုက်ဖို့ ထပ်မံတောင်းဆိုတယ်လို့လည်း ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထား ကြောင်း RFA သတင်းအရ သိရတယ်။
အလားတူ ကုလသမဂ္ဂ ကလေးများ ရန်ပုံငွေအဖွဲ့ UNICEF (Myanmar) ကလည်း သားသမီးတွေကို ဆုံးရှုံးခဲ့ကြရတဲ့ မိဘတွေ၊ မိသားစုဝင်တွေနဲ့ ထပ်တူဝမ်းနည်း ကြေကွဲ ရသလို တိုက်ခိုက်ခံရတဲ့ စာသင်ကျောင်းက ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူ အနည်းဆုံး ၁၅ ဦး လည်း ပျောက်ဆုံးနေတာကြောင့် ကလေးတွေကို ဘေးအန္တရာယ်ကင်းစွာနဲ့ ချက်ချင်း ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ စက်တင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖေါ်ပြထားတယ်။
စစ်ကောင်စီပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူကတော့ ကချင်လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့ (KIA) နဲ့ ဒေသခံ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် (PDF) အဖွဲ့တွေရှိတယ်လို့ သတင်းရရှိတာကြောင့် လက်ယက်ကုန်းကျေးရွာကို လေကြောင်းကနေ တိုက်ခိုက်ခဲ့တာလို့ စက်တင် ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ အရှက်မဲ့စွာ ငြင်းဆို ပြောကြားခဲ့တယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီတပ်တွေရဲ့ ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းမှုတွေနဲ့ ဖမ်းဆီးနှိပ်စက်မှုတွေကြောင့် အရပ်သား ၂၂၉၈ ဦး သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (AAPP) ရဲ့ စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက် ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရတယ်။
သတင်းကောင်းတခုကတော့ မြန်မာနိုင်ငံက လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေတဲ့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လုပ်ငန်းတွေအတွက် အမေရိကန်က နောက်ထပ် ဒေါ်လာ ၁ သန်းပေးမယ့်အကြောင်း ကြေညာလိုက်ခြင်း ဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံတကာ မူးယစ်ဆေးဝါးနဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးဗျူရိုကတဆင့် ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းရေးအဖွဲ့ IIMM ကို ထောက်ပံ့ကူညီသွားမှာဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့မှာ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်လို့ ဗွီအိုအေသတင်းက ဆိုတယ်။
နှစ်ပတ်လည် အထွေထွေညီလာခံကျင်းပနေတဲ့ နယူးယောက် ကုလသမဂ္ဂရုံးချုပ်မှာ၊ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာနနဲ့ Atlantic Council တို့ပူးတွဲပြီး “အကြမ်းဖက်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေမှာ ဒုက္ခရင်ဆိုင်ရသူတွေနဲ့ မျက်မြင်သက်သေတွေကို အကာအကွယ်ပေးရေး” ခေါင်းစဉ်နဲ့ သီးသန့်ပြုလုပ်တဲ့ အခန်းအနားအတွင်း နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်မှု တရားမျှတရေးဆိုင်ရာ အမေရိကန် သံအမတ်ကြီး Beth Van Schaack က မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှု ကြုံခဲ့ရသူတွေနဲ့ မျက်မြင် သက်သေတွေအတွက် ကူညီထောက်ပံ့နိုင်ရေး အကူအညီပေးမယ့် အစီအစဉ်ကို ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်တယ်။ တခြား နိုင်ငံတကာ အစိုးရတွေ အနေနဲ့လည်း အလားတူ ကူညီထည့်ဝင်ကြဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားတယ်။ ဗြိတိန်အစိုးရကလည်း ပေါင်ငါးသိန်းထည့်ဝင်ကူညီသွားမယ်လို့ဆိုတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ရာဇဝတ် ကျူးလွန်ခံရမှုတွေမှာ ဒုက္ခရင်ဆိုင်ရသူတွေနဲ့ သက်သေတွေကို အကာအကွယ်ပေးဖို့ လို ကြောင်း၊ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ နိုင်ငံရေးအမြင် မတူသူတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး လက်စဖျောက်ပစ်တာ၊ ဥပဒေမဲ့သတ်ဖြတ်တာ စတဲ့ အကြမ်းဖက် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်နေတာကို ကိုယ်တိုင်ခံရသူတွေနဲ့ မျက်မြင်တွေကသာ ယုံကြည်စိတ်ချရတဲ့ သတင်း အချက်အလက်တွေ ထောက်ပံ့နိုင်မှာဖြစ်တယ်လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဌာနရဲ့ ကြေညာချက်မှာ ဖေါ်ပြထား ကြောင်း သိရတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂၀၁၁ ခုနှစ်ကတည်းက ဖြစ်လာခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်မှုတွေဟာ သိပ်ပြီး အရေးအနက်ထား စဉ်းစားရ မယ့်အမှုတွေဖြစ်ပြီး အဲဒီရာဇဝတ်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ IIMM ရဲ့လုပ်ပိုင်ခွင့်ဘောင်ထဲကနေ အရေး ကြီးတဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေ ပိုမိုရရှိဖို့ စုဆောင်းနေချိန်မှာ ကိုယ်တိုင်ကြုံခဲ့ရတဲ့ မျက်မြင်သက်သေတွေကို IIMM အဖွဲ့က အကာအကွယ် ပေးသွား ဖို့လိုတာကြောင့် အမေရိကန်က အခုလို ထောက်ပံ့ရခြင်းဖြစ်တယ်လို့ ဆိုတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံတလွှား လူ့အခွင့်ရေး ချိုးဖေါက်မှုတွေကို ကျူးလွန်ခဲ့သူတွေ တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှု ရှိလာစေရေးနဲ့ ဒုက္ခရင်ဆိုင်ရသူတွေ တရားမျှတမှု ရရှိစေ ရေးအတွက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက တစိုက်မတ်မတ် ဆက်လက် ရပ်တည်သွားမယ်လို့လည်း နိုင်ငံခြားရေးဌာက ဆိုတယ်။
ဒီအခင်းအကျင်းတွေအရ မြန်မာအကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ အမြော်အမြင်ရှိမယ်ဆိုရင် လက်ရှိကျူးလွန်နေတဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေကို ရပ်တန်းက ရပ်သင့်ပြီဖြစ်တယ်။ အခုလို ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ ကျင်းပနေချိန်မျိုး မှာတောင် မင်းအောင်လှိုင်အနေနဲ့ ကိုယ့်ပြည်သူလူထုအပေါ် စစ်ဆင်တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဆက်လက် ကျူးလွန်နေတာဟာ အတော်ဉာဏ်အမြော်အမြင်နည်းရာ ကျတယ်လို့ဆိုချင်တယ်။ စစ်အာဏာ ရှင်အောက်မှာ မနေချင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီလိုလားတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ ဆန္ဒကို လေးစားသင့်ကြောင်း စက်တင် ဘာ ၁၅ ရက်နေ့ ကျရောက်တဲ့ နိုင်ငံတကာ ဒီမိုကရေစီနေ့ မှာ ရန်ကုန် အမေရိကန်သံရုံးက မြန်မာစစ်ကောင်စီကို တိုက်တွန်းတောင်းဆိုခဲ့သေးတယ်။
ဒါကြောင့် လက်ရှိ စစ်ကောင်စီ စစ်ဗိုလ် စစ်သားတွေအနေနဲ့ အနာဂတ်နိုင်ငံတော်သစ်မှာ ပါ၀င်လိုရင် CDM လမ်းကြောင်း မှတပါး အခြားရွေးချယ်စရာ မရှိတော့ပါ။ မင်းအောင်လှိုင်နဲ့စစ်အုပ်စုကို ကာကွယ်မည်လား၊ ပြည်သူနဲ့ပူးပေါင်းမည်လား ဆိုတဲ့ ပုစ္ဆာ ကို ဖြေကြရတော့မယ်။ နေပြည်တော်မှာ ညမထွက်ရအမိန့်တွေထုတ်ပြီး ခံတုတ်ကျင်းတွေ ဘန်ကာတွေ ဆောက်နေရပုံကို ထောက်ရင် စစ်တပ် အမြစ်ပြတ်ဖို့ အချိန်နီးလာနေပြီလို့ဆိုနိုင်တယ်။ အထက်အောက် အပြန်အလှန် လိမ်လည်ရင်း သတင်းအမှားတွေနဲ့သပွတ်အူလိုက်နေတဲ့ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီကို ဆက်လက်ယုံကြည်နေခြင်းဟာ ကိုယ့်သေတွင်း ကိုယ်တူးရာရောက်လိမ့်မယ်။ ဗိုလ်ချုပ်တွေကိုယ်တိုင် ဉာဏ်မြော်အမြင် ရှိစွာ CDM လမ်းကြောင်းကို ရွေးခြင်းအားဖြင့် တိုင်းပြည်ကို ကယ်တင်သင့်ပြီ ဖြစ်တယ်။ CDM လုပ်ခြင်းဖြင့် ကိုယ့်အသက်ကိုလည်း ကယ်တင်ပြီး ဖြစ်လိမ့်မယ်။
PDF နဲ့ မဟာမိတ် တိုင်းရင်းသားတပ်ဖွဲ့တွေဘက်ကလည်း စစ်အနိုင်တိုက်ရေး၊ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုသစ် တည်ဆောက်ရေးကို ဦးတည်တိုက်ပွဲဝင်နေကြပြီ ဖြစ်တယ်။ လက်ယက်ကုန်းရွာက စာသင်ကျောင်း တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်စဉ်ကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီဟာ နောက်ကြောင်း ပြန်မလှည့်လိုတော့ကြောင်း၊ သူ့အမှားကို ၀န်မခံနိုင် ကြောင်း၊ ပြည်သူ့ဆန္ဒကို မလေးစားနိုင်ကြောင်း စစ်ရာဇဝတ်မှုများအတွက် နောင်တမရကြောင်း ဖေါ်ပြနေတာ ထင်ရှား တယ်။ ဒါကြောင့် မင်းအောင်လှိုင်ဟာ နောက်ဆုံးကောက်ရိုးမြှင်အနေနဲ့ ရုရှားကို ဖက်တွယ်ဖို့ကြိုးစားနေတာဖြစ်တယ်။ ရုရှားပြည်သူတွေကလည်း အာဏာရှင်ပူတင်ကို ဖယ်ရှားချင်နေကြတာကို မင်းအောင်လှိုင် သိပုံမရဘူး။ ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှာ ပူတင်အရေးနိမ့်နေတာကိုလည်း မင်းအောင်လှိုင် သိပုံမရဘူး။ ဒါကြောင့် ရုရှားထံ သစ္စာခံဖို့ ကြိုးပမ်းနေတဲ့ မင်းအောင်လှိုင် ဟာ သေချင်တဲ့ ကျားတောပြောင်းတယ်ဆိုတဲ့ ကိန်းဆိုက်နေပြီဖြစ်တယ်။
ဒါကြောင့် နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ တိုင်းရင်းသားပြည်သူတရပ်လုံး ဂျန်ဇီးလူငယ်များနဲ့အတူလက်တွဲပြီး သမိုင်းအသစ် ရေးကြရမှာဖြစ်တယ်။ လူငယ်မျိုးဆက်သစ် အဆက်ဆက်အတွက် အနာဂတ်နိုင်ငံတော်သစ်ကို တည်ဆောက်ကြရမှာ ဖြစ်တယ်။ ဓမ္မနဲ့ အဓမ္မ တိုက်ပွဲမှာ ကြားနေမိရင် အဓမ္မနဲ့အတူ ကျဆုံးရမယ်ဆိုတာကိုလည်း သတိပြုကြစေချင်တယ်။
t.me@moemaka
#MoeMaKaMedia
#WhatsHappeningInMyanmar
Posts
