ဒေါင်းလန်း - အာဏာရှင်စနစ်ဆိုးကို အသက်နှင့်ရင်းကာ အမြစ်မှ လှန်နေကြလေပြီ

ဒေါင်းလန်း - အာဏာရှင်စနစ်ဆိုးကို အသက်နှင့်ရင်းကာ အမြစ်မှ လှန်နေကြလေပြီ

(မိုးမခ) မတ် ၃၁၊ ၂၀၂၁


မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းရင်းသားပြည်သူလူထု၏ နိုင်ငံရေးနိုးကြားမှု အရှိန်အဟုန်သည် အမြင့်မားဆုံးရေချိန်အမှတ်သို့ ရောက်ရှိ နေပြီ ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ရာစုနှစ်ထက်ဝက်ကျော် စစ်အာဏာရှင်စနစ်အောက်၌ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု နိမ့်ကျ လွန်းသည့် အမှောင်ခေတ်တွင် ဆက်လက် နေထိုင်ရန် သည်းခံနိုင်စွမ်း မရှိတော့ကြောင်း ပြသနေကြ၍ ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ မှ ၂၀၂၀ ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီခေတ်တွင် ဆယ်စုနှစ်တခုမျှ နေထိုင်ခဲ့ကြပြီးနောက် ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် အမှောင်ခေတ်သို့ တကျော့ပြန် မသွားလိုတော့၍ ဖြစ်သည်။ အမှန်စင်စစ် ထိုဆယ်နှစ်ကာလတွင် ရရှိခဲ့သော ဒီမိုကရေစီ ရပိုင်ခွင့်သည် ရ၅% မျှသာရှိသည်။ လွတ်လပ်စွာပြောဆိုဝေဖန်ခွင့်နှင့် လွတ်လပ်စွာ အသင်းအပင်းဖွဲ့စည်းခွင့် အတန်အသင့်ရရှိခဲ့ပြီး၊ လွတ်လပ် စွာ စီးပွားရှာခွင့် နှင့် ပညာရှာမှီးခွင့် အထိုက်အလျှေက် ရရှိခဲ့ရာမှ လူငယ်မျိုးဆက်သစ်များ အသိဉာဏ်ပညာ နိုးကြားခွင့်ရရှိ ခဲ့သည်။ သတင်းနည်းပညာ(IT) ခေတ်တံခါးကိုလည်း စတင်ဖွင့်လှစ်နိုင်ခဲ့သည်။ ဂျန်ဇီးဟု လူသိများခဲ့သည့် Generation-Z နှင့် X, Y လူငယ်မျိုးဆက်သစ်များသည် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာနှင့် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်လာခဲ့ပြီး လက်ရှိနိုင်ငံရေး အလှည့် အပြောင်းအပေါ် ကြီးမားစွာ သက်ရောက်မှု ဖြစ်စေခဲ့သည်။

ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းသည့် သတင်းကို ကြားလိုက်ရချိန်၌ ပြည်သူအများစုကြီးအတွင်း ခံပြင်း ဒေါသများ ပေါက်ကွဲခဲ့ကြသည်ကို တွေ့ရသည်။ အညွန့်တက်စ ဒီမိုကရေစီ ပျိုးပင်ကလေးကို ရက်ရက်စက်စက် မထောက် မညှာ အညွန့်ချိုးခံလိုက်ရပြီဟု ပြည်သူအများ ရင်ထုမနာဖြစ်ကြရသည်။ ယခုတကြိမ် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ငြိမ်ခံနေ၍ မဖြစ်တော့ဟုလည်း သတိ၀င်ခဲ့ကြသည်။ ဤသို့ဖြင့် ပြည်သူအများ ၀မ်းနည်းကြေကွဲမှုဖြင့် ရုတ်တရက် ဘာစလုပ်ရမည်ကို တွေတောနေစဉ် ဂျန်ဇီး(Gen-Z)နှင့် Gen-X,Y လူငယ်မျိုးဆက်တို့က သူတို့၏ အနာဂတ် အိပ်မက်များကို ကာကွယ်ရမည် ဟု ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြသည်။ ဂျန်ဇီးတို့ဦးဆောင်မှုဖြင့် ပြည်သူများ လမ်းမများပေါ်တက်၍ တိုက်ပွဲခေါ်သံ စတင်ခဲ့ကြသည်။ ကျွန်တော်တို့ဟာ လူငယ်တွေပါ၊ ကျွန်တော်တို့မှာ အနာဂတ် ရှိတယ်။ စစ်အာဏာရှင် အလိုမရှိ။ ပြည်သူ့အာဏာ ပြည်သူ ပြန်ပေး ဟူသော ကြွေးကြော်သံများဖြင့် နိုင်ငံအနှန့် မြို့ပေါင်းများစွာ၏ လမ်းများပေါ်၌ ကြိုတင်ချိန်းဆိုမထားဘဲ Gen-X,Y, Z တို့ စုရုံးမိကြသည်။

သူတို့ နှင့်အတူ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ လောကသားများက အာဏာသိမ်းမှုကို ကန့်ကွက်ရှုတ်ချလျှက် အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှု (Civil Disobedience Movement) ကို စတင် လိုက်ကြသည်။ အခြားပညာရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးဌာနအသီးသီးမှ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများ၊ ဘဏ်အမှုထမ်းများ၊ ဥပဒေအကျိုးဆောင်များ၊ အနုပညာရှင်များ၊ ပြည်သူများကပါ CDM လှုပ်ရှာမှု တွင် ရုံးမတက်နဲ့၊ ရုန်းထွက် ဟူသော ကြွေးကြော်သံများဖြင့် ပူးပေါင်းပါဝင်လာကြသည်။ မတ်လ (၈)ရက်နေ့နိုင်ငံတကာ အမျိုးသမီးများနေ့တွင် လူငယ်ထုက အမျိုးသမီးဝတ် ထဘီများကို အလံထူကာ တိုက်ပွဲဆင်ခဲ့ကြသည်။ ကျား/မတန်းတူ ရေး အတွးအခေါ်အယူအဆကို မြှင့်တင်လိုက်ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

မတ်လ (၈)ရက်နေ့တွင် စစ်တပ်နှင့်ရဲများက စမ်းချောင်းမြို့နယ်သပိတ်ကို ရက်ရက်စက်စက်ဖြိုခွဲရန် အားထုတ်ခဲ့ကြသည်။ ဆန္ဒပြလူငယ်များ အိမ်မပြန်နိုင်ရန် ရပ်ကွက်ကို ပိတ်ဆို့စီးနင်းသည်အထိ စစ်သားများက လုပ်ခဲ့ကြသည်။ ယင်းလုပ်ရပ် ကြောင့် ရန်ကုန်မြို့ရှိ မြို့နယ်အများအပြားက စမ်းချောင်းရှိ ပြည်သူတို့၏ အကျပ်အတည်းကို ကူညီသည့်အနေဖြင့် သန်းကောင်ကျော်သည်အထိ လမ်းများပေါ်ထွက်၍ ကြွေးကြော် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ယင်းဖြစ်ရပ်ကြောင့် ရန်ကုန်ပြည်သူ လူထု၏ သွေးစည်းညီညွတ်မှုကို မျက်ဝါးထင်ထင် တွေ့လိုက်ရသည်။ နွေဦးတော်လှန်ရေး သပိတ်တိုက်ပွဲ ကျိန်းသေ အောင်မြင်မည့် နိမိတ်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ ထိုနေ့ညက အမေရိကန်သံရုံး၊ ဗြိတိန်သံရုံး၊ ပြင်သစ်သံရုံး၊ ကုလသမဂ္ဂနှင့် အီးယူ သံရုံးများအပါအဝင် အနောက်နိုင်ငံသံတမန်အသိုင်းအဝိုင်းက စမ်းချောင်းတွင် စစ်တပ်၏ အကြမ်းဖက်မှုကို ချက်ချင်းရပ်ရန် ကန့်ကွက်တောင်းဆိုသည့် စာများထွက်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။

နိုင်ငံတခွင် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပြည်သူများ မြို့ရွာအနှံ့ ပါဝင်လာခဲ့ကြရာမှ၊ စစ်တပ်နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ ဝင်များက အကြမ်းဖက် ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းခဲ့သဖြင့် ဆန္ဒပြသူ(၁၀၀) ကျော် ကျဆုံးခဲ့ပြီး ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခံရသူ(၂၀၀၀)ကျော် ရှိလာ၍ အခြေအနေ ပိုမို တင်းမာလာခဲ့သည်။ ဤသို့သော အခြေအနေအရပ်ရပ်ကြောင့် စစ်တပ်အပေါ် နိုင်ငံတကာ၏ ဖိအားများကလည်း ပိုမို ပြင်းထန်လာခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်တပ်၏ အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူများ အပေါ် အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းမှုများပြုလုပ်ရာတွင် လူသားထုအပေါ် ကျုးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှု မြောက်နိုင်သော အထောက်အထား များ ပိုမိုတွေ့ရှိလာကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးအထူးကိုယ်စားလှယ် Thomas Andrews ကပြောကြားလိုက်သည်။

“သတ်ဖြတ်မှု၊ လက်စဖျောက်မှု၊ အပြစ်ပေးအရေးယူ၊ ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်မှုတွေ အပါအဝင် လူသားထုအပေါ် ကျုးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှု မြောက်နိုင်ဖွယ်ရှိတဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို အရင်ကလိုပဲ ဒီစစ်ခေါင်းဆောင်တွေ ဦးဆောင်တဲ့ မြန်မာစစ်တပ်က ဆက် လုပ်နေတဲ့ အထောက်အထားတွေ ပိုများလာနေတယ်။” ဟု Thomas Andrews ကပြောဆိုခဲ့သည်ကို ဗွီအိုအေသတင်း၌ ဖေါ်ပြသည်။

မြန်မာစစ်အာဏာပိုင်တို့ ကျုးလွန်သော ရာဇဝတ်မှုများသည် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်၊ စနစ်တကျ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ စီစဉ်ထား သည့်အထောက်အထားများ တွေ့ရပြီး ယင်းလုပ်ရပ်များကို တရားရုံးတွင် ဥပဒေနှင့်အညီ စီရင်ဆုံးဖြတ်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း လည်း ပြောဆိုခဲ့သည်။ အဆိုပါ လုပ်ရပ်များကို မြန်မာစစ်တပ်၏ အကြီးအကဲအပါအဝင် တပ်ထိပ်ပိုင်း ခေါင်းဆောင်များ သိရှိထားကြောင်းလည်း ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလှယ် Thomas Andrews က ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျနီဗာမြို့ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီသို့ ကြာသပတေးနေ့က မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေကို တင်ပြခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များ၏ လက်ချက်ဖြင့် သေဆုံးသူ ရ၀ ထက်မနည်း ရှိနေပြီး၊ ဖမ်းဆီးထားသူ ၂၀၀၀ ကျော် ရှိကြောင်းလည်း အထူးကိုယ်စားလှယ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ နိုင်ငံတကာ အသိုင်း အဝန်း အနေဖြင့် မြန်မာပြည်သူလူထုအတွက် အားပေးထောက်ခံကြောင်း စကားလုံးသက်သက် မဟုတ်ဘဲ၊ လက်တွေ့ ဆောင်ရွက်မှုများဖြင့် သက်သေပြရန် ချက်ခြင်းလက်ငင်း ဆောင်ရွက်စေလိုကြောင်း တိုက်တွန်းခဲ့သည်ကို ကြားရသည်။

ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှ မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့အထိ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီ စောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (AAPP)မှ အချက် အလက်ကောက်ယူရရှိခဲ့ရာ မတရားအကြမ်းဖက် ဖြိုခွင်းခြင်းခံခဲ့ရသဖြင့် ကျဆုံးသွားခဲ့သူ(၅၁၀)ဦးရှိပြီဟု ဆိုသည်။ ဖမ်းဆီး တရားစွဲဆို ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံရသူ စုစုပေါင်း ၂၅၇၄ ဦးရှိကြောင်း AAPP က ဆိုသည်။ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁၄ ရက်နေ့၌ လှိုင်သာယာ အပါအဝင် ပြည်နယ်တိုင်းအသီးသီးရှိ မြို့နယ်များတွင် အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်း၍ ကျဆုံးသွားသူ(၇၄)ဦးထိရှိခဲ့ပြီး၊ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ပြည်နယ်တိုင်းအသီးသီးရှိ မြို့နယ်အသီးသီးတွင် အရပ်သားပြည်သူ(၂၀) ဦးထက်မနည်း ထပ်မံကျဆုံးခဲ့ သည်။ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁၅ ရက်နေ့ သေဆုံးမှုများအနက် အများစုသည် စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြ သူများဖြစ်ပြီး အချို့မှာ ဆန္ဒပြပွဲများတွင် မပါ၀င်သည့် အရပ်သားများဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ သေဆုံးသူ အများစုသည် မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း၌ ဖြစ်၍ ရန်ကုန်တွင် လူသုံးဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ရန်ကုန်တွင် သေဆုံးခဲ့ သူများအနက် အမျိုးသမီးနှစ်ဦးပါ၀င်ပြီး ၎င်းတို့သည် နေအိမ်တွင် ရှိနေစဉ် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက လမ်းပေါ်မှ ပစ်ခတ် သွားခဲ့သည်ဟု AAPP က ပြောသည်။

စစ်တပ်က ပိုမို ပြင်းထန်စွာ နှိမ်နင်းလျှက်ရှိသော်လည်း ဆန္ဒပြလူထုဘက်ကလည်း မလျော့သော ဇွဲသတ္တိဖြင့် ရှေးကနှင့် မတူ ထူးထူးခြားခြား တော်လှန်အုံ့ကြွ အန်တုနေကြပုံမှာ အံ့ဖွယ်ဖြစ်ရပ်ဟုပင် ဆိုနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် နွေဦးတော်လှန်ရေး သည် စစ်တပ်၏ ရက်စက် ကြမ်းကြုတ်သော ဖိနှိပ်ခြိမ်းခြောက်မှုများကို လုံးဝ အလျော့ပေးမည့် တော်လှန်ရေးမျိုး မဟုတ် ပေ။ အောင်ပွဲရသည်အထိ မဆုတ်မနစ် ဆက်လက်တော်လှန် အန်တုကြမည်ဟု ဂျန်ဇီးများက သန္နိဋ္ဌာန်ချပြီးဖြစ်ပုံရသည်။ ယခုဆိုလျှင် အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားက ရပ်ဆိုင်းနေပြီ။ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှု ပြည့်သည့်တိုင် အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရားကို လည်ပတ်အောင် မစွမ်းဆောင်နိုင်ဘဲ ရှိသည်။ အဆိုးဆုံးက စီဒီအမ်ကြောင့် ဘဏ်လုပ်ငန်းစဉ် ထိခိုက်၍ သယ်ယူပို့ဆောင် ရေးရပ်နေသဖြင့် စီးပွားရေးလည်း ရပ်ဆိုင်းနေသည်။ စစ်တပ်က ရက်စက်ကြမ်းထမ်းစွာ ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းလျှက်ရှိရာ မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့ ညနေက မန္တလေး ချမ်းမြသာစည်တွင် ၆ နှစ် ၃သုံးလအရွယ် ခင်မျိုးချစ်ဆိုသည့် ကလေးငယ်ကိုပင် သေနတ် ဖြင့် ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ ဖခင်ရင်ခွင်ထဲရှိ ကလေးငယ်ကို နေအိမ်အတွင်းအထိကျူးကျော်ဝင်ရောက်ပစ်ခတ်ခဲ့သဖြင့် ပြည်တွင်းပြည်ပဥပဒေများကို ချိုးဖေါက်ရုံမက၊ ကလေးသူငယ်အခွင့်အရေးကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရမည့် တာဝန်ကိုပါ ပစ်ပယ် လွန်ကျူးခဲ့ကြောင်း ပေါ်လွင်နေသည်။

လူငယ်များ အကျအဆုံးများလာသည့်တိုင် ပုံသဏ္ဍာန်အမျိုးမျိုးဖြင့် နိုင်ငံ အနှန့်တွင် ဆန္ဒပြနေကြဆဲ ဖြစ်သည်။ ထိုအခင်း အကျင်းကို မြင်ကြရသည်မှာ နာကျင်ကြေကွဲဖွယ်ရာကောင်းသကဲ့သို့ အားတက်ချီးကျူးဖွယ်ရာလည်း ကောင်းသည်။ သွေးမြေကျမှုများဖြင့် ပေးဆပ်နေရသည့်တိုင် ဂျန်ဇီးများနှင့်တကွ ဆန္ဒပြ ပြည်သူလူထုသည် စိတ်ဓါတ်တက်ကြွ ကြန့်ခိုင် နေဆဲ ဖြစ်သည်။ သန္နိဋ္ဌာန်ခိုင်မာသော တိုက်ပွဲတော်လှန်ရေး ဆင်နွှဲနေကြောင်းပေါ်လွင်သည်။ အချိန်အတိအကျ ခန့်မှန်း ပြောကြားရန် ခက်ခဲသော်လည်း နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ ကြီးကြီး မားမား စတင်ဖြစ်ပေါ်နေပြီဆိုသည့် အချက်ကိုမူ သိသိ သာသာ မြင်နေရသည်။ သို့သော် ပြည်သူလူထု မြင်တွေ့လိုသည့် အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပေါ်လာရန်အတွက် အချိန်ယူရန် လိုဦးမည်ဖြစ်သည်။

တချိန်တည်းတွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ CRPH က တင်မြှောက်ထားသော ခေတ္တ ဒုတိယသမ္မတ မန်းဝင်းခိုင်သန်း၏ မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့၌ ပြောကြားသည့် နိုင်ငံတော်အခြေပြမိန့်ခွန်းတွင်လည်း ပြည်သူလူထုအတွက် လုံခြုံရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ အစီအမံများကို အမြန်ဆုံး အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ သည်။ ထို့ပြင်၂ဝဝ၈ ဖွဲ့စည်းပုံအစား ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတစ်ရပ် ပေါ်ပေါက်လာရန် ကြိုးစား ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးအတွက် သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်း လူပုဂ္ဂိုလ်အားလုံးနှင့် လက်တွဲဆောင်ရွက်သွားရန် ကတိပြုကြောင်းလည်း ပြောကြားသွားသည်။ တနည်းအားဖြင့် မျိုးဆက် သစ်တို့မျှော်မှန်းသော အနာဂတ် ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို ထောက်ခံလိုက်သည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။

ထို့ပြင် ခေတ္တ ဒုတိယ သမ္မတ မန်းဝင်းခိုင်သန်းက စာသင်ခန်းများတွင် ရှိရမည့် လူငယ်များ၊ နိုင်ငံအပေါ် သစ္စာရှိသော ဝန်ထမ်းများနှင့် လူမျိုးဘာသာပေါင်းစုံပြည်သူတစ်ရပ်လုံးအနေဖြင့် အာဏာရှင်များကို တတ်စွမ်းသမျှ လက်တွဲ တိုက်ပွဲဝင် နေကြပြီး၊ ကျဆုံးသွားသော ပြည်သူများအတွက် မိသားစုများနှင့် ထပ်တူဝမ်းနည်းကြေကွဲရကြောင်း၊ ကျဆုံးသည့် ပြည်သူ များအား ဂုဏ်ပြုပါကြောင်း၊ တိုင်းရင်းသားပြည်သူအားလုံး ယခင်က မည်သို့ပင် ကွဲပြားကြပါစေ ယခု လက်တွဲရမည့် အချိန် ဖြစ်ကြောင်း စသည်ဖြင့် ပြောကြားခဲ့သည်ကို ကြားသိရသည်။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များအနေဖြင့် ကိုယ်ကျိုးရှာ လူတစု ကို သစ္စာစောင့်သိရမည်မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံသားများကို သစ္စာရှိရမည် ဖြစ်ကြောင်း စသည်ဖြင့်လည်း ဒုတိယသမ္မတ မန်းဝင်း ခိုင်သန်း က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရုံးက မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာသိမ်းပြီး နောက်ဆက်တွဲ ကြံုနေရသည့် အခြေအနေကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်နေကြောင်း၊ လုံခြံုရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တို့ လက်ချက်ကြောင့် အိမ်ထဲ၌ ရှိနေသည့် ရ နှစ်အရွယ် ကလေး တဦး သေဆုံးခဲ့ရခြင်းအပေါ် အထူးစိတ်မကောင်းဖြစ်ရကြောင်းလည်း ပြောဆိုထားသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေသော ရာဇဝတ်မှုများနှင့် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများအတွက် တာဝန်ခံမှုရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ လက်ထောက်ပြောခွင့်ရသူ၏ ထုတ်ပြန်ချက်၌ ဖေါ်ပြထားသည်။ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်နှင့် အထူးကိုယ်စားလှယ်တို့သည်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီစနစ် ပြန်လည်ပေါ်ထွန်းရေးအတွက် နိုင်ငံတကာ အကူအညီဖြင့် ဆက်လက် ကြိုးပမ်းနေကြောင်းလည်း ပြောဆိုခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ ၂၇ ရက် (ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနေ့) က စစ်တပ်နှင့် ရဲက အကြမ်းဖက်ပစ်ခတ်ခဲ့သည့် အတွက် နိုင်ငံတစ်ဝန်း ၁၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရသည်။ ထိုနေ့သည် အာဏာသိမ်းမှု နောက်ပိုင်း ဆန္ဒပြသူများ သေကြေ ထိခိုက်မှု အများဆုံးဖြစ်ရုံမက ပျောက်ဆုံးသူများပြားလှသည့်နေ့လည်း ဖြစ်ခဲ့သည်။ ကလေးငယ်အချို့အပါအဝင် လူပေါင်း ၁၀၀ ကျော် သေဆုံးစေခဲ့သည့် အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စု၏ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းမှုများမှာ လုံးဝလက်ခံနိုင်ဖွယ်မရှိသည့် လူမဆန်မှုအဖြစ် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်က အပြင်းအထန် ရှုတ်ချပြစ်တင်ခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သည့် မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့ က လူပေါင်း ၁၀၇ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ရကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက ပြောသည်ဟု သတင်းမီဒီယာများ၌ ဖေါ်ပြသည်။

“ကျွန်တော် သိထားရတာတွေကို အခြေခံပြီး ပြောရရင် ဒါက လုံးဝ လက်ခံနိုင်ဖွယ် မရှိပါဘူး၊ ခုလို လူတွေအများကြီး သေဆုံးခဲ့ရတာက လုံးဝ မလိုလားအပ်တဲ့ကိစ္စပါပဲ။” ဟု သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်က မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ သတင်းထောက်များ နှင့် တွေ့စဉ် ပြောကြားခဲ့သည်။

အလားတူ အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စု၏ တပ်မတော်နေ့ အခမ်းအနားကျင်းပသည့် နေ့ကို စက်ဆုပ်ရွံရှာစရာကောင်းပြီး အရှက် ရစရာ နေ့တနေ့ ဖြစ်ခဲ့သည်ဟု ဥ‌ရောပသမဂ္ဂ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ အကြီးအကဲ ဂျိုးဆက်ပ် ဘောရဲလ်က ပြစ်တင် ပြောကြား ခဲ့သည်။ ဖေဖေါ်ဝါရီအာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုငျး သဆေုံးမှုအမြားဆုံးနေ့ဖွစျသညျ့ ဖကျဆစျတောျလှနျရေးနေ့တှငျ ဒီမိုကရစေီ လိုလားသော ဆန်ဒပွသူ ၁၀၀ ကြောျကို မွနျမာစစျတပျက ရကျစကျစှာ ပစျခတျသတျဖွတျခဲ့ခွငျးအပေါျကမ်ဘာတဝန်းတွင် ဒေါသ ထွက်နာကြည်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်လွန်းသည့် မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် ကမ္ဘာတဝန်းက ပိုမို ပြင်းထန်စွာ တုံ့ပြန်ကြရန် တောင်းဆိုမှုများလည်း ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် မြန်မာအာဏာသိမ်းစစ်တပ်အပေါ် ကမ္ဘာက အရေးယူဆောင်ရွက်ရန် အချိန်ကျနေခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ အကယ်၍ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီမှ တဆင့် မဟုတ်လျှင်လည်း နိုင်ငံတကာ အရေးပေါ် အထူးအစည်းအဝေး တရပ်မှတဆင့် ကမ္ဘာက အရေးယူဆောင်ရွက်ချိန်ကျပြီဟု မြန်မာနိုင်ငံ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကုလ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမှူး တွန် အန်ဒရူးစ်က ပြောကြားသွားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စုကို ရေနံနှင့် ဓာတ်ငွေ့ ဝင်ငွေများကဲ့သို့ ငွေကြေး ထောက်ပံ့မှုနှင့် လက်နက်ရရှိစေနိုင်မည့်လမ်းကြောင်းများကို ပိတ်ဆို့ဖြတ်တောက်သင့်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ သည်ဟု မဇ္ဈိမသတင်း၌ ဖေါ်ပြသည်။


“ခပ်ရှင်းရှင်း ပြောရရင် ရှုတ်ချပြစ်တင်တဲ့ ဒါမှမဟုတ် စိုးရိမ်ပူပန်ကြောင်း ပြောတဲ့ စကားလုံးတွေက မြန်မာပြည်သူတွေ အတွက် အနှစ်မပါတဲ့ အပေါ်ယံသဘောမျိုး ဖြစ်နေတယ်၊ ခုချိန်မှာ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က ပြည်သူတွေကို ဦးတည်ပြီး လူအများအပြားကို သတ်ဖြတ်မှုတွေ ကျူးလွန်နေတာပါ” ဟု Tom Andrews က ပြောကြားခဲ့သည်။

“မြန်မာပြည်သူတွေဟာ ကမ္ဘာရဲ့ ပံ့ပိုးကူညီမှုကို လိုနေပါပြီ၊ စကားလုံးတွေနဲ့တင် မလုံလောက်တော့ပါဘူး၊ အားကောင်းပြီး ညှိနှိုင်းချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်တဲ့ အရေးယူမှုမျိုး လုပ်ကိုလုပ်သင့်နေခဲ့ပါပြီ” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင့်ကန် (Antony John Blinken) က အာဏာသိမ်းမြန်မာစစ်အုပ်စုကို အပြင်းအထန် ရှုတ်ချခဲ့သည်။ မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့က ဆန္ဒပြသူများ သေဆုံးမှုအတွက် ဝါရှင်တန်အနေဖြင့် တုန်လှုပ် ထိတ်လန့်ရကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ အကြမ်းဖက်မှုများကို ကြည့်မည်ဆိုပါက အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စုသည် လူနည်းစု အကျိုးအတွက် ပြည်သူများ၏ အသက်များကို သတ်ဖြတ်မည်ဆိုသည်ကို ပြသနေသည်ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

“သေဆုံးသူတွေရဲ့ မိသားစုတွေနဲ့ထပ်တူ ကျွန်တော်လည်း ဝမ်းနည်းကြေကွဲရပါတယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံက သတ္တိရှိတဲ့ ပြည်သူတွေဟာ စစ်တပ်ရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို တွန်းလှန်တိုက်ထုတ်နေတာပါ။” ဟု Antony Blinken က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း မဇ္ဈိမသတင်း၌ ဖေါ်ပြသည်။

စစ်ကောင်စီ၏ မတ်လ ၂၇ ရက် အခမ်းအနားသို့ ရုရှားဒုတိယကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အပါအဝင် နိုင်ငံ ၈ နိုင်ငံမှ စစ်ဘက် ကိုယ်စားလှယ်များ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီး ပထမဆုံးကျင်းပသည့် စစ်ရေးပြ အခမ်းအနားကို အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင်ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း ထင်သလို ဖြစ်လာပုံမရဟု အကဲခတ်များက ဝေဖန်ကြသည်။ အခမ်းအနား တက်ရောက်သည့် ရုရှား ကိုယ်စားလှယ်ကို အထူးပြု ပွဲထုတ်ခဲ့သည့်တိုင် အမေရိကန်နှင့် အနောက််နိုင်ငံများကို ရင်ဆိုင်ရန် ရုရှားအစိုးရကို လိုသည်ထက်ပို၍ မှီခိုနေသည့်အချက် ပေါ်လွင်နေကြောင်း နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ရှုမြင်ကြသည်။

အဆိုပါ အခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်ခြင်းမရှိသည့် အမေရိကန်အပါအဝင် နိုင်ငံ ၁၂ ခုမှ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်များက ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်၍ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ရှုတ်ချခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေးနေ့အခမ်းအနားသို့ နိုင်ငံ ၈ နိုင်ငံ၏ စစ်တပ် ကိုယ်စားလှယ်များ တက်ရောက်ချိန်တွင် အမေရိကန်နှင့် နိုင်ငံ ၁၂ ခု၏ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်များက လူထုကို ကာကွယ် ရန် တာဝန်ရှိသည့် မြန်မာစစ်တပ်သည် အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုများ ကျူးလွန်နေသည်ဟု ကြေညာချက်ထုတ်၍ ပြစ်တင် ရှုတ်ချလိုက်သည်ကို တွေ့ရသည်။ စစ်အာဏာသိမ်းမှု ၂ လရှိခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း စစ်ကောင်စီသည် နိုင်ငံတကာ၏ အသိအမှတ်ပြုမှုကို ခိုင်မာစွာ မရရှိဘဲ၊ သြဇာခံတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ လူမဆန်သော အကြမ်းဖက် လုယက် သတ်ဖြတ်မှုများ ကြောင့် လူထု၏ ဆန့်ကျင် မုန်းတီးမှုကို ခံနေရပြီဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂအပါအဝင် နိုင်ငံတကာဖိအားများ တနေ့တခြား ပိုမိုကြီးမားလာသည်ကို ရင်ဆိုင်နေရပြီ ဖြစ်သည်။

မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့ ဆန္ဒပြသူများအပေါ် အာဏာသိမ်းစစ်တပ်၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် တနေ့ထဲ သေဆုံးသူ ၁၁၄ ဦးထက် မနည်းရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ယင်းသို့ပြည်သူလူထုအပေါ် ရက်စက်လူမဆန်မှုအတွက် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက ပြစ်တင်ရှုတ်ချသည့် သဘောထားများ ထုတ်ပြန်ဖေါ်ပြလျှက်ရှိနေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၌ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်နေမှုများ၊ ဆန္ဒပြပြည်သူများအပေါ် ဖိနှိပ်နေမှုများကို ရပ်တန့်ရန် ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့က တောင်းဆိုလိုက်ကြောင်း ဗွီအိုအေသတင်းအရ သိရသည်။

“စစ်တပ်အတွက် ကျနော်ပါးချင်တဲ့ သတင်းစကားက သိပ်ကိုရှင်းပါတယ်။ သတ်ဖြတ်မှုတွေကို ရပ်ပစ်ပါ။ ဆန္ဒပြမှုတွေ အပေါ် ဖိနှိပ်မှုတွေ ရပ်ပစ်ပါ။ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသား အားလုံးကို ပြန်လွှတ်ပေးပါ နောက်ပြီး တရားဝင် ရွေးကောက် တင်မြှောက် ခံရသူတွေကို အာဏာပြန်အပ်နှင်းပါ ဆိုတာပါပဲ။” ဟု Antonio Guterres က ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့က ကျရောက်သော တပ်မတော်နေ့၌ စစ်တပ်၏ လုပ်ရပ်များသည် အလွန် ဆိုးဝါး သဖြင့် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချကြောင်း၊ ယင်းလုပ်ရပ်များကို လုံးဝလက်ခံနိုင်စရာ မရှိကြောင်း Antonio Guterres က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဗွီအိုအေသတင်းတွင် ဖေါ်ပြသည်။ သို့သော် စစ်ကောင်စီသည် ဆန္ဒပြသူများအပေါ်၌သာ မကဘဲ၊ တိုင်းရင်းသားဒေသများတွင်လည်း တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်နေသည်။ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU) အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေတွင်လည်း တိုက်လေယာဉ်များဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့၍ အရပ်သားများ သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရခဲ့သည်။ ပြည်တွင်း၌ သောင်းချီ၍ နေရပ်စွန့်ခွာ စစ်ပြေးနေကြရပြီး ထိုင်းနိုင်ငံဖက် ထွက်ပြေးသည့် စစ်ပြေးဒုက္ခသည် အရေအတွက်မှာလည်း သုံးထောင်ခန့် ရှိသည်ဟု သတင်းများအရ သိရသည်။ ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို ကြည့်လျှင် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီသည် တနိုင်ငံလုံးအပစ်ရပ်စာချုပ် NCA ကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ချိုးဖောက်လျှက် ထင်ရာစိုင်း ဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်သည်ဟု ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ဦးဆောင်အဖွဲ့PPST ယာယီအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်ကဆိုသည်။ NCA လက်မှတ် ရေးထိုးထားသည့် လက်နက်ကိုင် ၁၀ ဖွဲ့အနေဖြင့် ပြည်သူနှင့် လက်တွဲကြရန်လည်း မကြာသေးမီက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ဤအတောအတွင်း ၂၀၂၁ခုနှစ် မတ်လ (၃၀)ရက်၊ နေ့စွဲဖြင့် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုအဖွဲ့(CRPH)က ကြေညာ ချက်ထုတ်ပြန်ရာ၌ တိုင်းရင်းသားပြည်သူလူထု၏ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်များကို အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည့် အာဏာ သိမ်းစစ်ကောင်စီ နှင့် ၎င်းတို့၏ လက်ပါးစေ လက်နက်ကိုင်အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူများ၏ ရက်စက်မှုများ ကြောင့် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း၌ ပြည်သူအများ နေ့စဉ်နှင့်အမျှ အတိဒုက္ခရောက်နေကြရကြောင်း၊ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို ရှုတ်ချပြီး ပြည်သူများနှင့်အတူ တိုက်ပွဲဝင်လျက်ရှိသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ၏ ခိုင်မာသော ရပ်တည်ချက်များ၊ ကူညီပံ့ပိုးမှုများကို မြင်တွေ့ ကြားသိနေရကြောင်း၊ ညီနောင်မဟာမိတ် (၃) ဖွဲ့ ဖြစ်သော ကိုးကန့် (MNTJP/MNDAA)၊ တအောင်း (PSLF/TNLA) နှင့် ရခိုင် (ULA/AA) တို့က ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ်လ (၃၀) ရက်စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ကြေညာသည့် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်း လက်ရှိဖြစ်ပျက်နေသော ပြည်တွင်း ပဋိပက္ခများနှင့် ပတ်သက်၍ သဘောထားထုတ်ပြန်ကြေညာချက်ကို ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီက ကြိုဆိုပါကြောင်းနှင့် မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေး အောင်မြင်ရေးနှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု တည်ထောင်ရေးတို့အတွက် အတူလက်တွဲ ကြိုးပမ်းသွားရန် ဖိတ်ခေါ်ပါကြောင်း စသည်ဖြင့် ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံ ၄၅ နိုင်ငံမှ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်ဟောင်းများနှင့် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဟောင်းများ ပါဝင်သော Global Leadership Foundation (GLF) က ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres ထံသို့ စာတစောင် ပေးပို့၍ လုံခြုံရေးကောင်စီတွင် မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ GLF ဥက္ကဋ္ဌ တောင်အာဖရိက သမ္မတဟောင်း အက်ဖ်ဒဗလျူ ဒီကလပ် (Frederik Willem de Klerk) က လက်မှတ်ရေးထိုးထားသော အဆိုပါစာတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်နေမှုများ ရပ်တန့်စေရန် ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် သဘောတူညီထားသော Responsibility to Protect – R2P စည်းမျဉ်းကို အသုံးပြုရန် တောင်းဆိုထားကြောင်း သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံတော် ကောင်စီဝင်နှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိက မြန်မာနိုင်ငံတွင် တင်းမာမှုလျှော့ချရေးအတွက် အချက် သုံးချက်ပါသော အဆိုပြုချက်ကို မတ်လ ရ ရက်နေ့တွင် တင်ပြခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ပထမအချက်မှာ တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာ နိုင်ငံမှ အုပ်စုအားလုံးအနေဖြင့် တည်တည်ငြိမ်ငြိမ် ချုပ်တည်းကာ ၎င်းတို့၏ သဘောထားကွဲလွဲမှုများကို ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေနှင့် ဥပဒေမူဘောင်အတွင်းမှ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးညှိနှိုင်းဖြေရှင်းပြီး ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးကို ဆက် လက်လုပ်ဆောင်သင့်သည်ဟု ဆိုထားသည်။ လတ်တလောဦးစားပေးအနေဖြင့် သွေးထွက်သံယိုဖြစ်မှုများနှင့် ပဋိပက္ခများ ကို တားဆီးပြီး အခြေအနေကို အမြန်ဆုံး ပြေလျှော့အောင် လုပ်ဆောင်ရေးဖြစ်သည်ဟု တရုတ်နိုင်ငံ ဥပဒေပြု လွှတ်တော် နှစ်ပတ်လည် ညီလာခံ၏ သီးခြား သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒုတိယအချက်မှာ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း(ASEAN)က ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်မစွက်ဖက်ရေးနှင့် အားလုံး သဘောတူမည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ရေးမူကို ဆုပ်ကိုင်ပြီး ASEAN နည်းလမ်းဖြင့် ကြားဝင်စေ့စပ်ကာ ဘုံသဘောတူညီနိုင် သည့် အချက် ရှာဖွေခြင်းကို တရုတ်က ထောက်ခံသည်ဟု ဆိုသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် ပြည်သူများ၏ ဆန္ဒကို လေးစားသည့်အခြေခံတွင် တရုတ်နိုင်ငံသည် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံဆက်သွယ်ရန် နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တင်းမာမှု လျှော့ကျရေးအတွက် အပြုသဘောပါဝင်ရန် အဆင်သင့်ရှိသည်ဟု တရုတ် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဝမ်ယိ က ဆိုသည်။
တတိယအချက်မှာ တရုတ်နှင့် မြန်မာသည် အေးအတူပူအမျှ အနာဂတ်ကို ခွဲဝေပိုင်ဆိုင်သည့် လူမှုအသိုက်အဝန်း တခုဖြစ် သဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် တရုတ်-မြန်မာဆက်ဆံရေး တိုးတက်စေရန် ကတိကဝတ်ကို တုံ့ဆိုင်းနေမည်မဟုတ်ဘဲ မြန်မာ နိုင်ငံအား မည်သည့်အခြေအနေ၌ဖြစ်စေ၊ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သည့် လမ်းစဉ် မှ ပြောင်းလဲမည်မဟုတ်ဟုလည်း ဆိုသည်။ မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်သည့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ချစ်ကြည်ရေး မူဝါဒသည် မြန်မာ ပြည်သူအားလုံးအတွက်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်အပါအဝငျ မွနျမာနိုငျငံရေးပါတီ အမြားအပွား နှငျ့ နှစျပေါငျးမြားစှာ အပွနျအလှနျဆကျဆံခဲ့ပွီး၊ တရုတျနျိုငျငံ၏ ခစြျကွညျရေးတညျဆောကျခွငျးသညျ မွနျမာနိုငျငံရှိ ကဏ်ဍ အားလုံးတှငျ သဘောတူထားသောအခကြျဖွစျကွောငျး ဝမျယိ က ဆိုသညျ။

သို့သော် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အာဆီယံအဖွဲ့တို့၏ သဘောထားများကို အနှစ်ချုပ်ကြည့်ပါက ပိုနေမြဲ ကျားနေမြဲ (Satus quo) အခြေအနေသို့ ပြန်နေကြရန် စေ့စပ်ပေးလိုသည့် သဘောမျိုးမျှသာ ဖြစ်သည်။ တရုတ်နှင့် အာဆီယံတို့အနေဖြင့် မြန်မာ နိုင်ငံမှ ဒီမိုကရေစီ တော်လှန်ရေး ဂယက်များ သူတို့လူ့အဖွဲ့အစည်းများအတွင်း ကူးစက်ရိုက်ခတ်လာမည်ကို စိုးရိမ်နေပုံ ရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ယနေ့ပေါ်ပေါက်နိုးထလာသော နွေဦးတော်လှန်ရေးသည် ပိုနေမြဲ ကျားနေမြဲ အခြေအနေကို တောင်းဆိုနေခြင်း မဟုတ်ပေ။ လက်ရှိ နွေဦးတော်လှန်ရေးကို ရှေ့ဆောင်ရှေ့ရွက်ပြုလာကြသူများမှာ ဂျန်ဇီးဟု ဆိုသော လူငယ်မျိုးဆက်သစ်များဖြစ်သည်။ တဦးကောင်း ခေါင်းဆောင်မှုမဟုတ်ဘဲ၊ မျိုးဆက်အလိုက် တော်လှန်ရေး၌ ပါ၀င်ဆင်နွှဲ လာကြပုံမှာ ထူးခြားသည်။ ခေါင်းတွဲကို အားထားရသော စနစ်မဟုတ်ဘဲ၊ တွဲတိုင်း၌ အဂျင်္င်ပါသည့် သဘောဟု ဆိုသည်။ သူတို့XYZ မျိုးဆက်များသည် သွေးစည်းညီညွတ်သည်။ နိုင်ငံရေးသန္နိဋ္ဌာန်ကလည်း ရိုးရှင်းပြတ်သားခိုင်မာသည်။ အာဏာ ရှင်စနစ်ကို လုံးဝ မြေလှန်ဖယ်မည်ဟု ဆိုသည်။ နိုင်ငံတခု၏ ကံကြမ္မာကို လက်နက်အားကိုးဖြင့် ဗိုလ်ကျစိုးမိုး ချယ်လှယ်မှု ကို မျိုးဆက်သစ်တို့က လုံးဝ လက်မခံနိုင်တော့ဟု ဆိုသည်။ လက်နက်အားကိုး ဗိုလ်ကျစိုးမိုးသည့် အာဏာရှင်စနစ်ကို အမြစ်လှန်ဖယ်ရှားမည်ဟု ဆိုသည်။ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံကိုလည်း ဖျက်သိမ်းပြီးပြီဟု စိတ်တွင်စွဲမှတ်ထားကြသည်။ အာဏာရှင်နိုင်ငံရေးစနစ်ဆိုးများ ကြီးစိုးမင်းမူခဲ့သော ခေတ်ဆိုးကြီးကို ဂျန်ဇီးတို့က အမြစ်မြေမှ စတင် ဖယ်လှန်နေကြ သည်ကို မြင်တွေ့နေရလေပြီ။ လူငယ်တို့အနာဂတ်အတွက် လူငယ်များကိုယ်တိုင် လူငယ်တို့၏ အနာဂတ် ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံတော်ကို အားသွန်ခွန်စိုက် စွမ်းစွမ်းတမန် ထူထောင်နေကြလေပြီ။ ။


#MoeMaKaMedia


#WhatsHappeningInMyanmar